'Văn hóa soi đường' cho khát vọng vươn tầm của TP.HCM

2 giờ trướcBài gốc

"Văn hóa soi đường cho quốc dân đi" là quan điểm cơ bản, xuyên suốt và nhất quán trong tư tưởng Hồ Chí Minh về văn hóa. Quan điểm đó của Người đã được quán triệt trong các quan điểm, đường lối văn hóa của Đảng từ trước đến nay.

Thấm nhuần sâu sắc tư tưởng kim chỉ nam ấy của Chủ tịch Hồ Chí Minh, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh (TP.HCM) – với vinh dự và trách nhiệm lớn lao của một đô thị được mang tên Bác – luôn xác định văn hóa là nền tảng tinh thần vững chắc, con người là trung tâm và động lực của mọi chiến lược phát triển. Mọi chủ trương, chính sách đều hướng đến mục tiêu cao nhất là xây dựng con người phát triển toàn diện, kiến tạo một không gian đô thị văn minh, hiện đại, nghĩa tình, nơi người dân có chất lượng sống tốt và thật sự hạnh phúc.

Thực tiễn sinh động tại TP.HCM đã chứng minh, tinh thần "văn hóa soi đường" không chỉ nằm trong các văn kiện, nghị quyết mà đã và đang thẩm thấu sâu sắc vào từng chính sách đột phá, từng chương trình hành động thiết thực vì người dân.

"Văn hóa soi đường" trong việc kiến tạo hệ giá trị con người

Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh từng dạy: "Vì lợi ích mười năm thì phải trồng cây, vì lợi ích trăm năm thì phải trồng người". Quán triệt sâu sắc tư tưởng mang tầm vóc chiến lược ấy, Đảng bộ TP.HCM xác định đầu tư cho con người chính là đầu tư cho nền tảng phát triển bền vững nhất. Con người vừa là mục tiêu, vừa là động lực của sự nghiệp xây dựng và phát triển thành phố.

Từ nhận thức đó, một cuộc vận động lớn, toàn diện về xây dựng hệ giá trị chuẩn mực con người TP.HCM đã được triển khai sâu rộng, gắn liền với việc xây dựng hệ giá trị quốc gia, văn hóa và gia đình Việt Nam trong thời kỳ mới. Mục tiêu không gì khác hơn là hun đúc nên những công dân mang đặc trưng của thành phố mang tên Bác: giàu lòng yêu nước, nhân ái, nghĩa tình; năng động, sáng tạo, dám nghĩ dám làm; có khát vọng cống hiến và vươn lên. Đó chính là sự vận dụng sáng tạo và làm phong phú thêm tư tưởng của Bác về việc xây dựng con người mới phát triển toàn diện theo "chân – thiện – mỹ".

Để hệ giá trị ấy đi vào cuộc sống một cách tự nhiên và bền bỉ, sáng kiến "Không gian văn hóa Hồ Chí Minh" đã ra đời và lan tỏa mạnh mẽ.

Trước thời điểm sáp nhập, tinh gọn bộ máy hành chính tại TP.HCM (ngày 1/7/2025), tại các quận, huyện, phường, xã cũ đều nhộn nhịp triển khai ra mắt "Không gian văn hóa Hồ Chí Minh" tại các điểm đến du lịch, nhà truyền thống; xây dựng khu vực trưng bày, triển lãm hình ảnh, tư liệu về Bác, thành lập "Tủ sách Hồ Chí Minh"...

Đơn cử như tại quận Bình Thạnh cũ, "Không gian văn hóa Hồ Chí Minh" được ra mắt tại Nhà truyền thống quận ngày 2/6/2022, với nhiều hoạt động trưng bày, giới thiệu các tác phẩm của Bác, triển lãm "Cuộc đời và sự nghiệp cách mạng của Chủ tịch Hồ Chí Minh"... thu hút đông đảo đoàn viên và người dân đến thưởng lãm.

Triển lãm Không gian văn hóa Hồ Chí Minh chuyên đề "Chủ tịch Hồ Chí Minh với sự nghiệp giải phóng miền Nam thống nhất đất nước" do Liên đoàn Lao động quận Bình Thạnh (cũ) tổ chức. Ảnh: Thành ủy TP.HCM.

Tại Quận ủy Bình Thạnh (cũ), nhiều đơn vị như Đảng ủy phường 7, 11, Trung tâm Văn hóa quận, Quận đoàn, Hội Cựu chiến binh quận, Chi bộ Trường THCS Lê Văn Tám… cũng lần lượt xây dựng "Không gian văn hóa Hồ Chí Minh" với mục tiêu: mỗi tổ chức cơ sở Đảng, mỗi cơ quan, đơn vị, mỗi khu phố… phải thật sự là một không gian văn hóa Hồ Chí Minh thu nhỏ.

Riêng Quận 6 (cũ) có cách làm đột phá hơn bằng cách ứng dụng công nghệ để xây dựng một "Không gian văn hóa Hồ Chí Minh Online", bên cạnh việc trưng bày hơn 1.000 đầu sách về Bác và các tác phẩm viết về những tấm gương học tập, làm việc theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh tại Trung tâm Văn hóa Thể thao Quận 6 vào ngày 7/5/2022.

Khai mạc Không gian văn hóa đọc và không gian Hồ Chí Minh tại Quận 6 (cũ). Ảnh: Thành ủy TP.HCM.

Cứ thế, phong trào xây dựng "Không gian văn hóa Hồ Chí Minh" lan tỏa rộng rãi khắp cả thành phố. Đây không chỉ là những công trình, địa điểm trưng bày tư liệu về Bác, mà đã trở thành một môi trường văn hóa sống động, nơi tư tưởng, đạo đức, phong cách của Người được tái hiện và thẩm thấu vào từng suy nghĩ, hành động của người dân.

Đặc biệt, đây chính là minh chứng rõ nét nhất cho tinh thần "văn hóa soi đường" trong công tác xây dựng Đảng. Mỗi "Không gian văn hóa Hồ Chí Minh" tại các cơ quan, đơn vị đã trở thành nơi để cán bộ, đảng viên tự soi, tự sửa, tu dưỡng và rèn luyện đạo đức công vụ. Qua đó, văn hóa giúp mỗi người cán bộ nhận thức sâu sắc hơn về trách nhiệm phụng sự, để mỗi quyết sách ban hành, mỗi hành động thực thi đều thật sự "lấy dân làm gốc", củng cố niềm tin của nhân dân với Đảng và chính quyền.

"Văn hóa soi đường" trong sự nghiệp giáo dục và đào tạo con người

"Văn hóa soi đường" còn là kim chỉ nam cho sự nghiệp giáo dục và đào tạo, một lĩnh vực được TP.HCM xác định là quốc sách hàng đầu.

Thành phố đang đặt ra những mục tiêu đầy tham vọng: phấn đấu đến năm 2030, nền giáo dục đạt trình độ tiên tiến của khu vực châu Á, từng bước đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai. Tầm nhìn này không chỉ nhằm nâng cao tri thức, mà sâu xa hơn, là trang bị "văn hóa hội nhập" cho thế hệ trẻ để trở thành những công dân toàn cầu tự tin, bản lĩnh, sẵn sàng thực hiện mong muốn của Bác Hồ về một dân tộc Việt Nam "sánh vai với các cường quốc năm châu".

Người trẻ TP.HCM được trang bị "văn hóa hội nhập" để trở thành những công dân toàn cầu tự tin, bản lĩnh.

Để hiện thực hóa tầm nhìn đó, thành phố không chỉ tập trung vào kiến thức sách vở mà đặc biệt chú trọng chăm lo phát triển con người toàn diện về thể chất, trí tuệ và kỹ năng. Điểm sáng nổi bật cho định hướng nhân văn này chính là việc nhân rộng mô hình "Trường học hạnh phúc" theo Quyết định số 3442/QĐ-SGDĐT của Sở Giáo dục và Đào tạo Thành phố ban hành ngày 16/10/2023.

Được UNESCO khởi xướng và thành phố khuyến khích phát triển, "Trường học hạnh phúc" không phải là một khẩu hiệu, mà là một nỗ lực kiến tạo môi trường giáo dục thật sự an toàn, yêu thương và tôn trọng sự khác biệt. Ở đó, mỗi ngày đến trường của học sinh là một ngày vui, không còn nỗi lo về áp lực thành tích hay bạo lực học đường. Mối quan hệ thầy và trò, bạn bè được xây dựng trên nền tảng của sự lắng nghe, thấu hiểu và sẻ chia. Đặc biệt, mô hình này tôn trọng cảm xúc và cá tính riêng của mỗi em, tạo điều kiện tối đa để học sinh được trải nghiệm, sáng tạo, từ đó khơi dậy niềm say mê học tập và phát huy tiềm năng vốn có. Đây chính là sự đầu tư bền vững vào "văn hóa học đường", nơi tri thức phải đi đôi với nhân cách, nơi đào tạo ra những công dân tương lai có đủ tài năng và phẩm chất để phụng sự xã hội.

Mô hình "Trường học hạnh phúc" tôn trọng cảm xúc và cá tính riêng của mỗi em học sinh, tạo điều kiện tối đa để học sinh được trải nghiệm, sáng tạo, từ đó khơi dậy niềm say mê học tập và phát huy tiềm năng vốn có của các em.

Song song đó, thành phố không ngừng nỗ lực xây dựng một xã hội học tập, tạo mọi điều kiện để người dân ở mọi lứa tuổi được học tập suốt đời, thực hiện trọn vẹn tâm nguyện của Bác: "ai cũng được học hành".

Ông Phan Hồng Ân, Phó Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc (MTTQ) Việt Nam TP.HCM, cho biết, trong giai đoạn 2021-2025, Liên đoàn Lao động TP.HCM và Thành đoàn TP.HCM (tổ chức thành viên của MTTQ Việt Nam TP.HCM) đã cùng thực hiện hiệu quả nhiều nhiệm vụ quan trọng.

Trong đó phải kể đến các phong trào thi đua yêu nước, phong trào "Lao động giỏi, lao động sáng tạo" đã tạo môi trường để thanh niên công nhân nâng cao tay nghề, trình độ chuyên môn, ngoại ngữ, phát huy vai trò tiên phong trong sản xuất và hội nhập. Từ thực tiễn phong trào, đã có hơn 75.000 công nhân, người lao động được nâng bậc thợ, nâng lương; hàng trăm thanh niên công nhân, kỹ sư, chủ tịch công đoàn, thủ lĩnh thanh niên tiêu biểu đã được vinh danh tại các giải thưởng uy tín.

Riêng trong lĩnh vực du lịch thành phố, nhiều năm qua, Sở Du lịch TP.HCM đã tổ chức thường niên các hội thi "Nghiệp vụ hướng dẫn viên du lịch giỏi TP.HCM", "Nghiệp vụ buồng phòng" nhằm tạo cơ hội giao lưu, học hỏi và trau dồi kỹ năng nghiệp vụ cho lực lượng lao động trong ngành du lịch, qua đó, thúc đẩy sự phát triển của nguồn nhân lực ngành theo hướng tiệm cận quốc tế.

Phát động Hội thi Hướng dẫn viên du lịch giỏi TP.HCM mở rộng năm 2025. Ảnh: Sở Du lịch Thành phố.

"Văn hóa soi đường" trong sự nghiệp chăm sóc sức khỏe toàn dân

Chủ tịch Hồ Chí Minh từng khẳng định: "Giữ gìn dân chủ, xây dựng nước nhà, gây đời sống mới, việc gì cũng cần có sức khỏe mới làm thành công". Thấm nhuần triết lý giản dị mà sâu sắc đó, TP.HCM luôn xem việc chăm sóc sức khỏe người dân là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, là biểu hiện cao nhất của tinh thần "văn hóa vì con người".

Minh chứng sống động là chương trình chăm sóc sức khỏe toàn diện cho người dân đang được triển khai mạnh mẽ, với mục tiêu phấn đấu 100% người dân được quản lý, khám sức khỏe định kỳ ít nhất một lần mỗi năm. Chủ trương này thể hiện một bước đột phá trong tư duy: không chỉ chữa bệnh, mà chủ động phòng bệnh, chăm sóc từ sớm, từ xa, để mỗi người dân đều có một nền tảng thể chất và tinh thần khỏe mạnh.

Không chỉ dừng lại ở việc chăm lo cho người dân thành phố, TP.HCM còn đang nuôi dưỡng khát vọng lớn lao hơn: xây dựng hệ thống y tế tiên tiến, hiện đại, trở thành một trong những Trung tâm chăm sóc sức khỏe của khu vực ASEAN. Việc đầu tư vào các bệnh viện cửa ngõ, các trung tâm y tế chuyên sâu với trang thiết bị tối tân và đội ngũ y bác sĩ tay nghề cao chính là sự khẳng định cho một nền văn hóa luôn đặt sức khỏe và tính mạng của con người lên trên hết. Đó cũng chính là cách mà tư tưởng nhân văn của Bác Hồ đang tiếp tục "soi đường" cho thành phố trong hành trình phụng sự người dân.

Hệ thống y tế, cơ sở khám chữa bệnh được đầu tư mạnh mẽ, cùng đội ngũ y bác sĩ tay nghề cao chính là sự khẳng định cho một nền văn hóa luôn đặt sức khỏe và tính mạng của con người lên trên hết.

"Văn hóa soi đường" trong việc bảo đảm an sinh, "không để ai bị bỏ lại phía sau"

"Văn hóa nghĩa tình" và truyền thống "uống nước nhớ nguồn" mà Bác hằng căn dặn đã thấm sâu vào từng chính sách của TP.HCM. Việc chăm lo chu toàn cho các gia đình có công với cách mạng, người cao tuổi, người yếu thế, hay những vòng tay tương trợ ấm áp trong cộng đồng mỗi khi có người gặp khó khăn đã trở thành một nét đẹp văn hóa đặc trưng của thành phố.

Trong biến cố COVID-19 lịch sử, TP.HCM đã tung ra hàng loạt gói hỗ trợ khẩn cấp. Chỉ riêng năm 2021, gần 12.000 tỷ đồng được chi hỗ trợ hơn 7,8 triệu lượt người dân. Những "Gói an sinh", "Siêu thị 0 đồng", "ATM gạo, ATM oxy" trở thành các biểu tượng nghĩa tình.

Bước ra khỏi đại dịch, thành phố lập tức củng cố hệ thống y tế với 34 bệnh viện mới, 106 trạm y tế được cải tạo, đạt tỷ lệ 21 bác sĩ và 43 giường bệnh/10.000 dân. Bên cạnh đó, chính sách miễn học phí bậc phổ thông từ mầm non 5 tuổi đến lớp 12 cũng được triển khai, giúp hàng triệu học sinh được đến trường mà gia đình đỡ gánh nặng chi phí.

Các chương trình giảm nghèo bền vững của TP.HCM (trước thời điểm 1/7/2025) cũng là dấu ấn đậm nét khi trở thành một trong các chương trình, công trình tiêu biểu chào mừng 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. Thành phố đã hoàn thành chỉ tiêu giảm nghèo trước thời hạn 2 năm. Liên đoàn Lao động TP.HCM và Thành đoàn TP.HCM đã chi hơn 2.343 tỷ đồng chăm lo công nhân, trong đó có cả nhóm lao động tự do.

Cùng với đó, phong trào "Đền ơn đáp nghĩa" của thành phố phát triển với nhiều hoạt động thiết thực, lan tỏa đến từng khu phố, tổ dân phố, phường, xã, cơ quan, doanh nghiệp, trường học, từ đó huy động được sức mạnh tổng hợp của cộng đồng cùng chung tay chăm lo công tác chính sách.

"Văn hóa nghĩa tình" và truyền thống "uống nước nhớ nguồn" mà Bác hằng căn dặn đã thấm sâu vào từng chính sách của TP.HCM.

Tư tưởng "Văn hóa soi đường cho quốc dân đi" của Chủ tịch Hồ Chí Minh đã, đang và sẽ luôn là ngọn đuốc soi sáng mọi đường lối, chính sách của Đảng bộ và chính quyền TP.HCM. Hành trình phát triển của thành phố trong suốt những năm qua đã chứng minh một cách thuyết phục rằng: khi lấy văn hóa làm nền tảng, đặt con người ở vị trí trung tâm, thì mọi mục tiêu đều có thể đạt được.

Những thành quả trong việc xây dựng con người phát triển toàn diện, kiến tạo một nền giáo dục nhân văn, củng cố hệ thống y tế hiện đại và bảo đảm mạng lưới an sinh vững chắc chính là minh chứng rực rỡ nhất cho nhiệm kỳ 2020-2025 của Đảng bộ Thành phố.

Nguyễn Bảo

Nguồn Du lịch TP.HCM : https://tcdulichtphcm.vn/chuyen-hay/van-hoa-soi-duong-cho-khat-vong-vuon-tam-cua-tphcm-c17a103933.html