Vấn nạn nhạc rác, ai chịu trách nhiệm chế tài?

9 giờ trướcBài gốc

'Tự do sáng tạo không phải muốn làm gì cũng được'

TS. Phạm Việt Long - nguyên Chánh văn phòng Bộ Văn hóa - Thông tin (nay là Bộ VHTTDL) - nhấn mạnh việc siết chặt không phải để bóp nghẹt sáng tạo, mà để nhắc nhở nghệ sĩ về trách nhiệm xã hội. Nghệ thuật không thể là nơi dung túng cho sự phản cảm, lệch chuẩn.

“Khi nghệ sĩ chạy theo lượt xem, lượt nghe mà bỏ qua giá trị văn hóa, họ không chỉ làm tổn hại hình ảnh bản thân mà còn khiến thẩm mỹ xã hội bị ảnh hưởng. Văn hóa là nền móng. Sáng tạo phải có giới hạn. Nghệ sĩ không chỉ làm nghệ thuật - họ góp phần định hình xã hội”, TS. Phạm Việt Long cho biết.

Ông cũng khẳng định tự do sáng tạo không phải là tấm vé miễn trách nhiệm dành cho nghệ sĩ.

Khi nghệ sĩ chạy theo lượt xem, lượt nghe mà bỏ qua giá trị văn hóa, khiến thẩm mỹ xã hội lệch lạc.

Không thể bao biện sáng tạo hay phá cách cho những câu hát, lời ca phản cảm, dung tục, bởi mỗi tác phẩm chào đời như một tấm gương phản chiếu suy nghĩ, tinh thần và nền tảng văn hóa, giáo dục của mỗi nghệ sĩ.

Chuyên gia truyền thông Trương Quốc Phong khẳng định nghệ thuật cần sự tự do để cất tiếng nói chân thật nhưng nghệ sĩ cần hiểu rõ giá trị văn hóa dân tộc để không vượt khỏi ranh giới của cái đẹp và nhân văn.

“Với những người làm nghề có đầy đủ bản lĩnh và tri thức, họ sẽ biết phá cách trong khuôn khổ cho phép để không sa đà vào những ý niệm, suy nghĩ tầm thường mà đôi khi phạm vào những điều lệch lạc, khó chấp nhận. Sáng tạo nhưng cũng đừng quên trách nhiệm xã hội của một công dân, đặc biệt hơn, là của nghệ sĩ - những người phải lan tỏa giá trị tốt đẹp cho xã hội”, chuyên gia Trương Quốc Phong nêu.

Ca khúc Em iu của Andree và Bình Gold bị Ban Tuyên giáo và Dân vận Thành ủy TPHCM điểm tên.

Ông Trương Quốc Phong cho rằng điểm cân bằng giữa "tự do sáng tạo" và "phản cảm" nằm ở ý thức nghề nghiệp và tầm văn hóa của người nghệ sĩ. Điều tạo nên giá trị bền lâu cho nghệ sĩ phải là nhân cách và chiều sâu trong từng sáng tạo. Nếu người nghệ sĩ đánh đổi nhân phẩm và thẩm mỹ để lấy vài triệu lượt xem, họ sẽ đánh mất sự tôn trọng của khán giả và chính niềm tự hào nghề nghiệp của bản thân.

Phong sát không triệt tiêu sáng tạo mà thanh lọc sự lệch chuẩn

Nhạc sĩ Lưu Thiên Hương cho rằng nghệ sĩ có quyền viết về mọi khía cạnh đời sống như tình yêu, dục tính, tội lỗi, bạo lực… nhưng phải đủ bản lĩnh đặt chúng dưới ánh sáng nhân văn.

"Ranh giới giữa đời thực và phản cảm không phải chuyện nghệ sĩ có dám nói thật hay không, mà ở cách họ nói thật để làm gì. Nếu để nâng con người lên, đó là nghệ thuật. Nếu để kéo giá trị văn hóa xuống, đó là phản cảm.

Nghệ sĩ có quyền viết về mọi khía cạnh đời sống như tình yêu, dục tính, tội lỗi, bạo lực… nhưng phải đủ bản lĩnh đặt chúng dưới ánh sáng nhân văn.

Lưu Thiên Hương chia sẻ muốn giải quyết triệt để vấn nạn “nhạc rác” hay ca từ phản cảm phải bắt đầu từ kỷ cương. Nghệ thuật không thể núp bóng “tự do sáng tạo” để dung túng cho sự dung tục.

Cần siết chặt khâu kiểm duyệt, xử lý nghiêm nghệ sĩ vi phạm và đồng thời nâng cao gu thưởng thức của công chúng.

“Phong sát là cách bảo vệ giá trị chân chính của âm nhạc và gìn giữ môi trường văn hóa trong sạch”, cô nhấn mạnh.

Theo nhạc sĩ, trước khi một ca khúc được phát hành hoặc biểu diễn, cần kiểm duyệt ca từ, nội dung và hình ảnh nghiêm ngặt hơn. Các nền tảng trực tuyến (YouTube, TikTok, Spotify…) cũng phải chịu trách nhiệm kiểm soát nội dung ở Việt Nam như truyền hình, không thể đứng ngoài.

Ca sĩ, nhà sản xuất tung ca khúc phản cảm phải chịu chế tài rõ ràng, có thể cấm biểu diễn, phạt tiền, hoặc tạm dừng hoạt động.

“Một bài hát có ca từ dung tục được hàng triệu người nghe chính là một mũi kim châm vào thẩm mỹ xã hội”, cô nói.

Nhạc sĩ Lưu Thiên Hương nhận định “phong sát” không triệt tiêu sáng tạo mà thanh lọc sự lệch chuẩn.

Nghệ thuật luôn cần tự do, nhưng tự do không đồng nghĩa với vô giới hạn. Một xã hội văn minh phải có chuẩn mực đạo đức và văn hóa để đảm bảo “sáng tạo” không biến thành phản cảm, tục tĩu hoặc lệch hướng thẩm mỹ.

Nhạc sĩ dẫn chứng một bộ phận nghệ sĩ trẻ lợi dụng danh nghĩa sáng tạo để tung ra sản phẩm thiếu văn hóa, kích dục, bạo lực, phản cảm, gây ảnh hưởng xấu đến giới trẻ.

Nếu không có biện pháp chấn chỉnh mạnh tay, “rác văn hóa” sẽ lan rộng, làm sai lệch gu thưởng thức và kéo lùi giá trị nghệ thuật.

Do đó, “phong sát” ở đây không phải là đàn áp tự do, mà là bộ lọc cần thiết - loại bỏ tạp âm để môi trường nghệ thuật được trong sạch hơn.

“Một người có tầm ảnh hưởng hàng triệu khán giả, đặc biệt là giới trẻ, không thể nhân danh tự do để gieo vào công chúng hình ảnh phản giáo dục. Nếu cá nhân liên tục vi phạm chuẩn mực, dù bị ‘phong sát’ hay tạm dừng hoạt động, đó là hậu quả tự nhiên của việc không giữ đạo đức nghề nghiệp, chứ không phải sự bóp nghẹt. Khi những người gây ô nhiễm văn hóa bị loại khỏi sân khấu, nghệ sĩ nghiêm túc sẽ được tôn vinh đúng mực”, nhạc sĩ Lưu Thiên Hương bày tỏ.

Gia Linh - Đỗ Quyên

Nguồn Tiền Phong : https://tienphong.vn/van-nan-nhac-rac-ai-chiu-trach-nhiem-che-tai-post1791579.tpo