Chiều 20-6, Quốc hội thảo luận tại hội trường về chủ trương đầu tư dự án đầu tư xây dựng đường vành đai 4 TP.HCM.
Cân nhắc việc xây dựng đường song hành
Đại biểu Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) nhấn mạnh sự cần thiết và tầm quan trọng của dự án đầu tư xây dựng đường vành đai 4 TP.HCM. Ông cho rằng đây là tuyến đường huyết mạch, không chỉ phục vụ TP.HCM mà còn kết nối, tạo động lực phát triển cho cả vùng Đông Nam Bộ, ĐBSCL, liên kết với các tỉnh miền Tây và có ý nghĩa quan trọng trong việc kết nối với biên giới Campuchia.
“Tuyến đường này sẽ liên kết đồng bộ cảng biển, cảng sông, sân bay và các khu đô thị mới, tạo ra một mạng lưới giao thông liên vùng hoàn chỉnh” - ông nói.
Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh cho biết Chính phủ, các bộ ngành và địa phương đang quyết liệt tìm các giải pháp bảo đảm nguồn cung vật liệu. Ảnh: QUỐC HỘI
Góp ý cụ thể, ông đồng tình với việc xây dựng dự án đường vành đai 4 TP.HCM theo hình thức PPP (có thu phí), tuy nhiên, nên cân nhắc lại việc xây dựng đường song hành (theo hình thức đầu tư công, không thu phí). Điều này sẽ gây khó khăn rất lớn cho nhà đầu tư PPP trong việc thu phí, bởi người dân sẽ có xu hướng lựa chọn đi trên đường song hành miễn phí nhiều hơn.
Lấy ví dụ cao tốc TP.HCM - Trung Lương - Mỹ Thuận, đoạn TP.HCM về Trung Lương không thu phí xe đi rất đông nhưng đoạn từ Trung Lương về Mỹ Thuận có thu phí lại rất vắng. Đại biểu đoàn Đồng Tháp cho rằng nếu thu phí thì nên thu cả hoặc ngược lại, còn nếu để một bên thu một bên không thu sẽ gây khó cho nhà đầu tư.
Lo ngại về tình trạng khan hiếm vật liệu cát, đất san lấp không chỉ cho dự án này mà nhiều dự án cao tốc khác đang triển khai, khiến giá vật liệu bị đẩy lên cao, ông đề xuất, tại những nơi có nền đất yếu, sụt lún như ở Long An, thay vì đắp nền đường nên nghiên cứu thiết kế xây dựng cầu cạn.
Dự án đầu tư xây dựng đường vành đai 4 TP.HCM có điểm đầu tại ngã tư Tóc Tiên - Châu Pha (khu vực nút giao với cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu với Đường tỉnh 992) và điểm cuối giao với đường trục Bắc - Nam tại khu vực cảng Hiệp Phước, huyện Nhà Bè, TP.HCM. Tổng chiều dài toàn tuyến trên 207 km.
“Việc này sẽ giúp giảm bớt áp lực về vật liệu san lấp vừa đảm bảo chất lượng công trình lâu dài” - ông nêu ý kiến.
Đại biểu Trần Văn Tiến (Vĩnh Phúc) cũng kiến nghị với những đoạn tuyến có kết cấu nền đất đắp nên thiết kế xây dựng cầu cạn, giảm thu hồi đất, giảm khối lượng vật liệu đắp và hạn chế ngập úng, lụt lội.
Băn khoăn về bản vẽ, thuyết minh của dự án chưa có trong hồ sơ trình Quốc hội, đại biểu đề nghị tại vị trí đặt tuyến giai đoạn 1 (trên mặt cắt ngang theo quy hoạch tám làn xe) nên đặt lệch sang một bên để hạn chế việc đập phá công trình gây lãng phí khi thực hiện đầu tư ở giai đoạn 2.
Với các công trình cầu vượt sông, cầu vượt các đường ngang hoặc cầu cống hầm qua đường, ông cho rằng nên đầu tư giai đoạn 1 hoàn chỉnh theo mặt cắt quy hoạch nhằm hạn chế việc đập phá gây tốn kém và khó khăn thi công ở giai đoạn sau.
2049-2050 mới đầu tư giai đoạn 2
Giải trình ý kiến đại biểu Quốc hội Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh cho biết đoạn 48 km qua Bình Dương được tỉnh Bình Dương chủ động đầu tư 100% theo hình thức BOT, không sử dụng ngân sách nhà nước. Do nằm ở vị trí cửa ngõ, có lưu lượng giao thông lớn, việc thu phí hoàn vốn rất khả thi.
“Vì vậy, tổng mức đầu tư 120.000 tỉ đồng mà Chính phủ trình không bao gồm đoạn tuyến của Bình Dương” - Bộ trưởng nói.
Đối với việc phân kỳ đầu tư, Bộ trưởng cho biết giai đoạn 1 của dự án sẽ đầu tư bốn làn xe nhưng giải phóng mặt bằng sẽ được thực hiện một lần cho toàn bộ mặt cắt ngang quy hoạch 74,5 m.
Theo tính toán, phải đến năm 2049-2050, mới đầu tư giai đoạn 2 (mở rộng lên tám làn xe). Như vậy, việc đầu tư giai đoạn 2 còn rất xa, không ảnh hưởng đến phương án tài chính và thu phí của giai đoạn 1.
Ghi nhận những lo ngại của đại biểu về tình trạng khan hiếm cát, đất san lấp, đặc biệt ở khu vực ĐBSCL, trong bối cảnh hiện nay, mật độ cao tốc ở khu vực này đang được đầu tư rất lớn, đạt 4,43 km/100 km², cao hơn nhiều so với mức trung bình cả nước (2,23 km/100 km²).
Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh cho biết Chính phủ, các bộ, ngành và địa phương đang quyết liệt tìm các giải pháp, bao gồm cả việc nghiên cứu sử dụng cát biển và đảm bảo nguồn cung từ các mỏ tại các địa phương trong khu vực.
Về nguồn vốn đầu tư dự án qua địa phận tỉnh Long An, Bộ trưởng Trần Hồng Minh cho biết do Long An là tỉnh còn khó khăn, Chính phủ đã có chủ trương dùng ngân sách trung ương hỗ trợ phần xây lắp, tỉnh chỉ chịu trách nhiệm phần giải phóng mặt bằng.
Đối với băn khoăn của đại biểu Trần Văn Tiến về bản vẽ, thuyết minh dự án, Bộ trưởng khẳng định hồ sơ đã được chuẩn bị đầy đủ và gửi đến các cơ quan thẩm tra của Quốc hội. “Nếu không có bản vẽ và thuyết minh chi tiết thì không thể tính toán ra các số liệu về tổng mức đầu tư như đã trình” - ông nói thêm.•
Cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu chênh lệch đáng kể
Giải trình ý kiến các đại biểu về dự án cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu giai đoạn 1, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh cho biết sở dĩ tổng mức đầu tư của dự án (đặc biệt là phần kinh phí bồi thường, giải phóng mặt bằng) vượt hơn 3.000 tỉ đồng ở cả Đồng Nai và Bà Rịa-Vũng Tàu là do quá trình khảo sát, lập chủ trương đầu tư từ năm 2019-2020, khi đó đơn giá khác. Đến khi triển khai thi công vào năm 2023-2024 thì phải áp dụng đơn giá mới, dẫn đến chênh lệch đáng kể.
Bên cạnh đó, dự án phát sinh thêm một nút giao khác mức Mỹ Xuân - Ngãi Giao kéo theo chi phí giải phóng mặt bằng và chi phí xây lắp.
Về cơ chế chỉ định thầu đối với dự án này, Bộ trưởng Bộ Xây dựng cho biết do quy trình đấu thầu gặp khó khăn, ảnh hưởng tới tiến độ các dự án giao thông nên mới cần xin cơ chế đặc thù từ Quốc hội cho các dự án cấp bách.
“Nếu thủ tục mất 1-3 năm, sẽ dẫn đến trượt giá, đội vốn” - Bộ trưởng nói và nhấn mạnh khi áp dụng hình thức chỉ định thầu vẫn phải tuân thủ chặt chẽ quy định.
NHÓM PHÓNG VIÊN