Nhà cửa xây dựng lộn xộn, tự phát ở phường Trảng Dài, thành phố Biên Hòa.
Hơn 30.000 căn nhà xây dựng không phép
Phường Trảng Dài có diện tích tự nhiên gần 1.500ha, được thành lập cách đây hơn 30 năm. Lúc đầu, nơi đây chỉ có 9.000 người, nhưng nay đã lên tới hơn 120.000 người, chủ yếu do tăng dân số cơ học.
Theo bản đồ địa chính, hiện nay phường có 27.851 thửa đất, trong đó gần 20.000 thửa đã được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lần đầu.
Qua rà soát, trên địa bàn phường có khoảng 41.000 công trình xây dựng, nhưng chỉ khoảng 9.000 công trình trong số này xây dựng trên đất ở, còn lại hơn 32.000 công trình xây dựng trên đất nông nghiệp và đất chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Tình trạng xây dựng trái phép, không phép dẫn đến phá vỡ quy hoạch chung, rất khó hiện thực hóa các tiêu chí phát triển đô thị.
Mật độ dân cư dày đặc kéo theo hệ quả nhãn tiền là hạ tầng giao thông, hạ tầng các công trình phúc lợi công cộng bao gồm cả thiết chế thiết yếu như giáo dục, văn hóa bị “hụt hơi” trước tốc độ gia tăng dân số “chóng mặt”. Vấn đề nan giải hiện nay, Trảng Dài chỉ có 2 cửa ngõ ra vào, nên thường xuyên ùn tắc giao thông.
Để cải thiện tình hình, thiết lập kỷ cương, trả lại không gian phát triển xứng tầm cho đô thị loại I, mới đây, Ban Thường vụ Thành ủy Biên Hòa đã xây dựng Kế hoạch về tăng cường công tác quản lý đất đai, quy hoạch, xây dựng trên địa bàn phường Trảng Dài.
Nội dung ràng buộc các mốc thời gian cụ thể trong quá trình tăng cường quản lý đất đai, quy hoạch, xây dựng, theo đó, phân công rõ trách nhiệm một số cá nhân ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy trực tiếp phụ trách theo dõi xuyên suốt, đôn đốc, báo cáo tiến độ “đường găng” cải thiện đầu việc theo từng tuần.
Mục đích việc làm này nhằm rà soát chính xác hiện trạng, thống kê, đánh giá tổng thể tình hình đăng ký, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất cho hộ gia đình, cá nhân.
Từ đó, sớm thực hiện xong việc cấp Giấy chứng nhận cho những trường hợp đủ điều kiện theo quy định Luật đất đai. Báo cáo những hồ sơ chưa đủ điều kiện xét cấp Giấy chứng nhận, có vướng mắc trong việc xử lý, để kiến nghị cấp có thẩm quyền xem xét về chủ trương giải quyết, làm cơ sở thực hiện.
Qua nỗ lực lựa chọn những giải pháp mới, linh hoạt, phù hợp, có thể chấm dứt tình trạng phát triển tự phát mà theo cách nói nôm na là “làng không ra làng, phường không ra phường” đã tồn tại nhiều năm nay ở địa phương đang có đến hơn 120.000 dân sinh sống.
Hơn nữa, góp phần đẩy nhanh tiến độ lập quy hoạch xây dựng phường Trảng Dài mang tính khả thi cao khi triển khai trong thực tế, bảo đảm cho sự phát triển ổn định lâu dài. Ban Thường vụ Thành ủy yêu cầu Ủy ban nhân dân thành phố xây dựng kế hoạch, đề án, chương trình hành động để đem lại “sản phẩm” cụ thể.
Cửa ngõ chính dẫn vào phường Trảng Dài hay xảy ra ngập úng cục bộ khi trời mưa lớn và kẹt xe vào giờ cao điểm hằng ngày.
Hành động “ích nước lợi nhà” được dân đồng thuận
Chủ tịch Ủy ban nhân dân phường Trảng Dài Nguyễn Thành Dân cho biết, ngay khi có chỉ đạo của Bí thư Tỉnh ủy Đồng Nai và Kế hoạch của Ban Thường vụ Thành ủy Biên Hòa, địa phương đã vào cuộc đồng bộ, thực hiện các giải pháp tăng cường công tác quản lý đất đai, quy hoạch, trật tự xây dựng tại cơ sở.
Trong đó, huy động nhân lực các cán bộ quản lý đô thị, địa chính, môi trường và các khu phố, tiến hành khảo sát toàn bộ hiện trạng công trình xây dựng để phân loại. Với những trường hợp đủ điều kiện cấp giấy sẽ nhanh chóng bàn giao hồ sơ cho các đơn vị liên quan thành phố Biên Hòa.
Cùng với đó, tổ chức cho người dân đăng ký, kê khai nguồn gốc phục vụ cấp giấy trong thời gian sớm nhất. “Chúng tôi thông báo đến người dân việc cấp giấy theo Luật đất đai năm 2024, đại đa số người dân trên địa bàn phấn khởi đến Ủy ban nhân dân phường làm thủ tục để được hướng dẫn cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất”, ông Dân cho biết.
Những ngày qua, ông Hoàng Minh Ngọc, tổ 6, khu phố 3, phường Trảng Dài rất phấn khởi đến Ủy ban nhân dân phường để làm thủ tục xin cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho căn nhà mình sinh sống 12 năm qua, theo quy định của pháp luật. Đất trước đây được mua với tờ giấy biên nhận nên ông luôn tâm trạng thấp thỏm. Sau khi được tuyên truyền trường hợp của mình được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, người cán bộ hưu trí bày tỏ: “Mong muốn nhà nước làm cho được cái sổ đỏ, hợp thức hóa để tôi có cái chủ quyền, yên tâm sinh sống và đóng nghĩa vụ thuế”.
Người dân phường Trảng Dài vui mừng đăng ký thủ tục xin cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Tương tự, ông Nguyễn Dư Thuấn, an cư ổn định nhiều năm tại khu phố 4B, nay được phường gửi thông báo về việc bổ sung giấy tờ để cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. “Đất nhà tôi lâu nay chỉ có giấy biên nhận, giờ địa phương tạo điều kiện cho một chỗ cư ngụ hợp pháp, bản thân tôi cũng như người dân trên địa bàn phường rất ủng hộ việc cấp giấy, mang lại “ích nước lợi nhà”.
Theo Chủ tịch Ủy ban nhân dân phường Trảng Dài, thực tế, việc sử dụng đất sai mục đích ở Trảng Dài diễn ra trong thời gian rất dài. Do đó, cấp ủy, chính quyền địa phương quán triệt đến từng cán bộ phường rằng cùng với tích cực xử lý hệ lụy để lại hôm nay, thì thời gian tới phải chủ động tăng cường trách nhiệm, vai trò trong quản lý nhà nước về trật tự xây dựng, để kịp thời ngăn chặn những trường hợp sử dụng đất sai mục đích, không để vi phạm xây dựng đến khi hoàn thành công trình buộc phải cưỡng chế, gây thiệt hại cho người dân và nhà nước.
Đồng thời cho rằng, với khu vực quy hoạch khu dân cư thì tiến hành cấp giấy, còn quy hoạch xây dựng các công trình, dự án thì cần triển khai ngay, không để tình trạng “dự án treo” quá lâu, gây khó khăn cho công tác quản lý đất đai. Đặc biệt, để tháo gỡ “nút thắt” cho phường Trảng Dài phải có quy hoạch chung và quy hoạch phân khu, từ đó, mang tính định hướng lâu dài cho phát triển đô thị bền vững.
Những bất cập hiện hữu ở “siêu” phường Trảng Dài để lại nhiều bài học đắt giá cho công tác quản lý xây dựng, đất đai ở cơ sở và càng mang ý nghĩa thời sự trong bối cảnh vai trò chính quyền cấp xã ngày càng quan trọng, một khi tới đây giải thể cấp huyện theo chủ trương của Trung ương.
THIÊN VƯƠNG