Người làm vườn lặt bớt nụ và hoa trên cây sầu riêng trước khi làm nhụy - ảnh: Từ Huy
Lợi ích việc tỉa hoa cho sầu riêng
Chúng tôi rất thích thú khi đến thăm vườn sầu riêng 6 ha của gia đình anh Nguyễn Thanh Hải ở xã Nghĩa Trung, huyện Bù Đăng. Vườn được trồng 2 giống chính là Monthong và Ri 6, chia thành nhiều khoảnh với tuổi cây khác nhau, cây lớn nhất gần 25 năm, cây nhỏ khoảng 6 năm. Tất cả đều đang nở hoa, cả vườn sầu riêng như một cánh rừng hoa trắng đẹp ngỡ ngàng. Thời điểm này vườn khá nhộn nhịp vì chủ vườn đang tập trung hơn 10 nhân công để làm nhụy cho hoa.
Công việc quét nhụy cho hoa thường được nhà vườn tiến hành từ 6-9 giờ tối
Mùa hoa sầu riêng có thể ra từ 2-3 đợt tùy chế độ chăm sóc và thời tiết. Tuy ra nhiều đợt nhưng nhà vườn thường cắt hết nụ ở những đợt hoa ra ít, chỉ giữ lại đợt hoa ra nhiều nhất vụ. Và ở đợt hoa chính vụ, nhà vườn vẫn phải thuê nhân công lặt bỏ khoảng 70% các chùm nụ hoặc hoa ở đầu cành, hoa nhỏ yếu, chỉ giữ lại những chùm hoa ra từ thân, cành chính khỏe, chất lượng. “Việc làm này giúp phòng trừ sâu bệnh cho cây và trái. Tôi thường để cỏ mọc giữa những hàng sầu riêng để giữ ẩm cho cây. Mùa khô, môi trường này rất phù hợp cho rệp sáp phát triển và tấn công lên cây. Rệp sáp rất thích hoa sầu riêng, nên việc cắt bỏ bớt hoa giúp cây thông thoáng, rệp sáp không có chỗ trú ẩn, hạn chế đen trái” - anh Hải chia sẻ.
Theo nhà vườn, việc tập trung vào vụ hoa chính là để thuận tiện cho nông dân cũng như thương lái khi đến mùa thu hoạch. Khi sầu riêng đủ tuổi xuất bán, thương lái chỉ cần cắt 1-2 đợt là xong, không phải mất công đi lại nhiều lần.
Tăng tỷ lệ đậu trái nhờ làm nhụy
Có 2 phương pháp để cây sầu riêng đậu trái. Một là nhờ côn trùng, dơi thụ phấn tự nhiên, hai là con người hỗ trợ thụ phấn thủ công cho cây. Một số nhà vườn có điều kiện thường thuê nhân công quét nhụy để tăng tỷ lệ đậu trái. Một đợt hoa sầu riêng thường kéo dài khoảng 5 ngày, nhụy hoa thường chín từ 2-3 ngày liên tục. Do đó, trong khoảng thời gian này, nhà vườn phải canh hoa nở để tập trung làm nhụy. Nhụy hoa thường chín vào ban đêm khoảng từ 6-9 giờ tối, vậy nên những người làm nhụy hoa phải dùng đèn pin soi và chổi để quét trong đêm. Công việc này khá vất vả, người thợ phải dùng chổi cán dài hoặc phải trèo lên cây mới có thể thụ phấn hiệu quả cho những chùm hoa trên cao. Những cây quá cao thì chỉ có thể để cây tự thụ phấn.
Vẻ đẹp của các vườn sầu riêng ở Bình Phước khi vào mùa hoa
Ông Võ Thanh Minh ở xã Nghĩa Trung, người có hơn 10 năm kinh nghiệm làm nhụy cho hoa sầu riêng chia sẻ: Để việc thụ phấn thủ công đạt hiệu quả cao, người quét nhụy phải lăn đầu chổi vừa phải, mạnh tay quá sẽ làm hư nhụy hoa. Khi quét phải nhẹ nhàng lấy phấn của hoa này sang cho hoa kia. Khoảng 30 ngày sau thụ phấn mới xác định được hiệu quả công việc nên yêu cầu người thợ phải làm đều tay thì tỷ lệ đậu trái mới đạt.
Ông Nguyễn Văn Điều ở xã Nghĩa Trung, người chịu trách nhiệm về kỹ thuật và quản lý vườn của anh Hải cho biết: Giai đoạn này cây cần nhiều phân và nước, bình thường trời không mưa thì 2 ngày sẽ tưới 1 lần. Năm nay có vài cơn mưa sớm nên chu kỳ tưới giảm so với các năm trước. Khoảng 3-4 ngày mới tưới 1 lần, mỗi lần tưới từ 15-30 phút, tùy mặt đất khô hay ẩm.
Tuy chỉ bung nở trong khoảng thời gian ngắn nhưng mỗi vườn sầu riêng ra nhiều hoa cũng mang một vẻ đẹp rất riêng. Và những cành sầu riêng khỏe mạnh đang nuôi dưỡng những chùm hoa trắng ngà không chỉ làm say lòng những người yêu thiên nhiên mà còn mang theo niềm tin của người nông dân vào một vụ mùa bội thu.
Ly Na