VCCI đề nghị mở rộng diện được hưởng thủ tục đầu tư đặc biệt

6 giờ trướcBài gốc

Thủ tục đầu tư đặc biệt hiện đang được áp dụng đối với một số ngành, lĩnh vực cụ thể và trong phạm vi một số khu vực như khu công nghiệp, khu công nghệ cao...

"Đề nghị nghiên cứu mở rộng dự án được áp dụng thủ tục đầu tư đặc biệt này cho một số diện khác như các dự án đầu tư trong khu công nghệ cao, khu công nghiệp… để tạo đột phá trong cải cách thủ tục hành chính và tạo ra sự hấp dẫn của môi trường đầu tư kinh doanh".

Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) đã gửi kiến nghị này tới Bộ Tài chính khi góp ý hồ sơ đề xuất chính sách của Luật Đầu tư (thay thế).

Đây không phải lần đầu VCCI đề cập đến đề xuất này. Trong Báo cáo Dòng chảy pháp luật kinh doanh 2024, vừa được công bố vào cuối tháng 5/2025, VCCI đã dành một phần lớn nội dung để phân tích điểm đột phá rất lớn về thủ tục này, thể hiện rõ bước chuyển từ tư duy “tiền kiểm” sang “hậu kiểm” khi bỏ phần lớn các thủ tục nhà đầu tư phải thực hiện trong quá trình thực hiện dự án đầu tư.

Trong Báo cáo, VCCI đã viết: "Quy trình đầu tư theo thủ tục đặc biệt được áp dụng, giúp nhà đầu tư không cần thực hiện nhiều loại giấy phép và thủ tục liên quan đến xây dựng, phòng cháy chữa cháy, thẩm định khoa học và công nghệ. Theo đó, nhà đầu tư chỉ cần hoàn tất thủ tục cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư và giấy phép môi trường, trong khi các yêu cầu về quản lý sẽ được thực hiện thông qua cơ chế hậu kiểm".

Quy trình này đã góp phần rút ngắn đáng kể thời gian thực hiện thủ tục hành chính, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động đầu tư. Tuy nhiên, hiện tại việc áp dụng quy trình này còn giới hạn, chủ yếu áp dụng đối với một số ngành, lĩnh vực cụ thể và trong phạm vi một số khu vực như khu công nghiệp, khu công nghệ cao. Trong khi đó, các dự án trong khu công nghệ cao, khu công nghiệp có nhiều điều kiện để áp dụng được luồng xanh.

"Việc triển khai thủ tục đầu tư đặc biệt là một bước tiến quan trọng trong cải cách thủ tục hành chính và chính sách thu hút đầu tư. Do đó, cần tiếp tục nghiên cứu và đánh giá để có thể mở rộng phạm vi áp dụng cho nhiều ngành nghề và địa bàn hơn trong thời gian tới", VCCI đề xuất tại Báo cáo Dòng chảy pháp luật kinh doanh 2024.

Luật số 57/2024/QH15 sửa đổi Luật Đầu tư, đã bổ sung thủ tục đầu tư đặc biệt đối với một số lĩnh vực ưu tiên, trọng tâm. Theo đó, khi nhà đầu tư đầu tư vào những lĩnh vực này trong khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao, khu công nghệ thông tin tập trung, khu thương mại tự do và khu chức năng trong khu kinh tế chỉ cần xin cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư và giấy phép về môi trường, còn lại không phải thực hiện các thủ tục đầu tư thông thường khác (thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư, thẩm định công nghệ, lập báo cáo đánh giá tác động môi trường, lập quy hoạch chi tiết, cấp Giấy phép xây dựng và các thủ tục để được phê duyệt, chấp thuận, cho phép trong lĩnh vực xây dựng, phòng cháy, chữa cháy). Đây là một bước đột phá mạnh mẽ trong việc rút ngắn quy trình đầu tư và dự đoán sẽ thu hút được các nhà đầu tư chiến lược trong những lĩnh vực trọng tâm.

Cùng với đề xuất trên, VCCI ủng hộ đề xuất thu hẹp diện dự án phải thực hiện thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư mà Bộ Tài chính đưa ra trong Dự thảo Đề xuất chính sách.

Cụ thể, đối với các dự án đã được UBND cấp tỉnh công bố để lựa chọn nhà đầu tư theo hình thức đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư, theo đó, UBND cấp tỉnh chấp thuận chủ trương đầu tư đối với “Dự án đề xuất sử dụng tài nguyên (nguồn lực) như đất, rừng, biển, khoáng sản (trừ các dự án đã được công bố để lựa chọn nhà đầu tư theo hình thức đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư)”; “Dự án sử dụng đất, khu vực biển tại tại đảo và xã, phường, thị trấn biên giới; xã, phường, thị trấn ven biển; khu vực khác có ảnh hưởng đến quốc phòng, an ninh”; “Dự án có quy mô lớn, quan trọng trong lĩnh vực cảng biển, sân bay, điện, khu công nghiệp…”.

Tuy nhiên, theo đề xuất này, sẽ có dự án đề xuất sử dụng đất thuộc trường hợp "không phải chấp thuận chủ trương đầu tư" (những trường hợp phải đấu thầu, đấu giá) và những trường hợp "phải chấp thuận chủ trương đầu tư".

Hơn thế, theo quy định của Luật Đất đai, điều kiện để đấu giá đất là “có trong kế hoạch sử dụng đất hàng năm cấp huyện” (điểm b khoản 2 Điều 125), để có trong kế hoạch sử dụng đất hàng năm cấp huyện dự án phải được chấp thuận chủ trương đầu tư của UBND cấp tỉnh (đối với những dự án thuộc trường hợp phải chấp thuận chủ trương đầu tư của UBND cấp tỉnh).

Điều kiện để đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư “Thuộc danh mục các khu đất thực hiện đấu thầu dự án đầu tư có sử dụng đất được Hội đồng nhân dân cấp tỉnh quyết định” (điểm a khoản 3 Điều 126 Luật Đất đai); “Căn cứ danh mục các khu đất thực hiện đấu thầu dự án đầu tư có sử dụng đất được Hội đồng nhân dân cấp tỉnh quyết định, cơ quan nhà nước có thẩm quyền theo quy định của pháp luật về đầu tư hoặc nhà đầu tư lập hồ sơ đề nghị chấp thuận chủ trương đầu tư làm cơ sở thực hiện thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư.” (khoản 1 Điều 10 Nghị định 115/2024/NĐ-CP).

Các văn bản pháp luật liên quan vẫn đang quy định theo hướng, các dự án đầu tư thuộc trường hợp phải đấu thầu hoặc đấu giá để lựa chọn nhà đầu tư, nếu thuộc trường hợp phải chấp thuận chủ trương đầu tư, sẽ phải thực hiện thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư trước rồi mới tiến hành đấu thầu và đấu giá.

Trước thời điểm Luật Đầu tư 2020 có hiệu lực, giữa các văn bản pháp luật đang có sự chưa thống nhất về việc dự án nào phải thực hiện thủ tục đấu giá, dự án nào thực hiện đấu thầu, dự án nào phải thực hiện thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư. Luật Đầu tư 2020 đã quy định thống nhất theo hướng xác định các dự án phải chấp thuận chủ trương đầu tư, sau đó sẽ xác định các phương thức lựa chọn nhà đầu tư: đấu giá, đấu thầu, chấp thuận nhà đầu tư.

Vì vậy, VCCI đề nghị các đề xuất của chính sách liên quan đến thủ tục chấp thuận đầu tư cần phải nhìn trong tổng thể hệ thống văn bản pháp luật điều chỉnh việc thực hiện dự án đầu tư, để đảm bảo tính thống nhất, rõ ràng.

Cụ thể, VCCI đề nghị bổ sung định hướng kiến nghị sửa đổi các văn bản pháp luật liên quan (đất đai, đấu thầu, nhà ở, bất động sản…) về việc thực hiện dự án đầu tư trong trường hợp dự án không chấp thuận chủ trương đầu tư.

Trong trường hợp dự án có đề xuất sử dụng đất, rừng, biển, khoáng sản, có quy mô lớn … thì trường hợp nào phải chấp thuận chủ trương đầu tư, trường hợp nào không phải chấp thuận chủ trương đầu tư.

Đối với trường hợp chấp thuận chủ trương đầu tư thì phương thức lựa chọn nhà đầu tư là gì? Bởi vì, đối với các dự án sử dụng đất đã được công bố để lựa chọn nhà đầu tư theo hình thức đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư sẽ không thuộc trường hợp phải chấp thuận chủ trương đầu tư.

Như vậy, ngoài hai phương thức lựa chọn nhà đầu tư là đấu thầu, đấu giá, cần làm rõ phương thức lựa chọn nhà đầu tư cho trường hợp chấp thuận chủ trương đầu tư...

Thông tin từ Bộ Tài chính, Dự thảo Luật Đầu tư thay thế đã được hoàn tất, với 7 chương, 62 điều và 4 phụ lục. Dự thảo đang được lấy ý kiến cộng đồng doanh nghiệp, nhà đầu tư để kịp hoàn thiện, sớm trình Chính phủ.

Khánh Linh

Nguồn Đầu Tư : https://baodautu.vn/vcci-de-nghi-mo-rong-dien-duoc-huong-thu-tuc-dau-tu-dac-biet-d382317.html