Đề xuất thu hẹp phạm vi loại trừ bù trừ lãi lỗ từ hoạt động chuyển nhượng bất động sản
Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) vừa có công văn gửi Bộ Tư pháp về góp ý thẩm định Dự thảo Nghị định quy định chi tiết một số điều của Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp 2025.
Thứ nhất, tại Khoản 3 Điều 6 Dự thảo Nghị định quy định chi tiết một số điều của Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp quy định lãi, lỗ từ hoạt động chuyển nhượng bất động sản, chuyển nhượng dự án đầu tư, chuyển nhượng quyền tham gia dự án đầu tư không bù trừ với lỗ, lãi của hoạt động sản xuất, kinh doanh
Doanh nghiệp có nhiều hoạt động sản xuất, kinh doanh trong kỳ tính thuế thì thu nhập chịu thuế từ hoạt động sản xuất, kinh doanh là tổng thu nhập của tất cả các hoạt động sản xuất, kinh doanh.
Trường hợp có hoạt động sản xuất, kinh doanh bị lỗ thì được bù trừ số lỗ vào thu nhập chịu thuế của các hoạt động sản xuất, kinh doanh có thu nhập do doanh nghiệp tự lựa chọn. Phần thu nhập còn lại sau khi bù trừ áp dụng mức thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp của hoạt động sản xuất, kinh doanh còn thu nhập.
Khoản 3 Điều 7 của Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp.
VCCI đánh giá cách thiết kế này chưa nhất quán với nguyên tắc đã được xác định tại Khoản 3 Điều 7 của Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp bởi luật đã xác định rõ nguyên tắc cho phép doanh nghiệp được bù trừ lỗ giữa các hoạt động sản xuất kinh doanh khác nhau.
Luật chỉ đặt ra ngoại lệ duy nhất: thu nhập từ hoạt động chuyển nhượng bất động sản, dự án đầu tư hay quyền tham gia dự án không được bù trừ với phần thu nhập của hoạt động đang hưởng ưu đãi thuế, nhằm loại bỏ tình trạng cộng cả hai khoản lãi nhằm mục đích hưởng ưu đãi thuế chung.
Chính vì vậy, việc mở rộng phạm vi cấm bù trừ đối với cả các khoản lỗ từ hoạt động sản xuất kinh doanh thông thường, là bất hợp lý và đi ngược lại nguyên tắc bù trừ hai chiều mà Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp đã quy định, VCCI cho biết.
VCCI kiến nghị cơ quan soạn thảo cân nhắc sửa đổi theo hướng theo hướng thu hẹp, chỉ quy định rằng “thu nhập từ hoạt động chuyển nhượng bất động sản, chuyển nhượng dự án đầu tư, chuyển nhượng quyền tham gia dự án đầu tư không bù trừ với thu nhập (lãi) của hoạt động sản xuất, kinh doanh đang được hưởng ưu đãi thuế”.
Bên cạnh đó, VCCI cũng đề nghị bổ sung quy định rõ ràng về cách xử lý đối với những khoản lỗ còn trong thời hạn chuyển lỗ khi doanh nghiệp vừa có cả hoạt động hưởng ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp và không ưu đãi trước thời điểm Nghị định mới có hiệu lực.
Thứ hai, liên quan đến doanh thu và chi phí được trừ của các dự án bất động sản, VCCI cho rằng một số quy định tại Điều 16 của Dự thảo Nghị định đã lạc hậu so với pháp luật hiện hành.
Cụ thể, Khoản a Điều 16 Dự thảo quy định các khoản chi phí quảng cáo, tiếp thị, khuyến mại, hoa hồng môi giới nằm trong mức khống chế theo quy định được tính vào chi phí được trừ.
Tuy nhiên, trên thực tế mức khống chế chi phí quảng cáo, tiếp thị, khuyến mại và hoa hồng môi giới không còn căn cứ pháp lý bởi quy định này đã bị bãi bỏ từ năm 2015, VCCI cho biết.
Ở khía cạnh khác, Khoản b Điều 16 Dự thảo quy định về chi phí bồi thường, giải phóng mặt bằng cũng chưa phản ánh đúng thực tế.
Theo phản ánh của doanh nghiệp, khi triển khai các dự án bất động sản, doanh nghiệp thường phải bỏ ra khoản chi cao hơn mức quy định chính thức của cơ quan nhà nước để đẩy nhanh tiến độ dự án và hạn chế chi phí cơ hội. Trong khi đó, các khoản chi này đều được doanh nghiệp thanh toán với đầy đủ hồ sơ pháp lý.
VCCI đề nghị sửa đổi theo hướng cho phép doanh nghiệp được tính chi phí theo thực tế phát sinh nếu đáp ứng điều kiện hóa đơn, chứng từ theo quy định.
Thứ ba, một vấn đề khác được VCCI nhấn mạnh là cách xử lý chênh lệch do đánh giá lại tài sản.
Theo đó, Điểm m1 Khoản 2 Điều 3 Dự thảo hiện coi đây là một khoản thu nhập khác, nhưng chưa có hướng dẫn về xử lý thuế rõ ràng trong trường hợp sau khi nhận sát nhập mà có phát sinh chênh lệch giữa giá trị khoản đầu tư và giá trị đánh giá lại tài sản.
Theo VCCI, cần có quy định minh bạch và thống nhất theo hướng cho phép hạch toán vào thu nhập hoặc chi phí được trừ tùy từng tình huống, nhằm tránh rủi ro pháp lý và tạo sự ổn định trong công tác kế toán thuế.
Lan Nhi