Về dòng Vàm Nao

một ngày trướcBài gốc

Tại điểm cuối con sông Vàm Nao giáp với sông Hậu

Qua thời vàng son con cá bông lau

Bình minh lên, từ bên cồn Bình Thủy (huyện Châu Phú), chúng tôi hỏi đường tìm đến điểm cuối sông Vàm Nao nối với sông Hậu. Men theo con đường đất ra bờ sông, chạy một đoạn là thấy điểm cuối sông Vàm Nao. Buổi sáng, nước sông ở đây chầm chậm chảy, ghe tàu chở hàng hóa lưu thông qua lại khá tấp nập. Phía cuối con sông, thấp thoáng những chiếc xuồng lưới bồng bềnh theo sóng nước. Lân la xóm cồn, chúng tôi gặp ông Nguyễn Văn Hạnh (Bảy Hạnh 64 tuổi) là ngư phủ đời thứ 2, chuyên sống bằng nghề hạ bạc tại con sông Vàm Nao này.

Khi hỏi về nguồn cá bông lau có còn phong phú không, ông Bảy Hạnh tặc lưỡi tiếc nuối nói, cá bông lau “đứt mặt” nhiều năm qua, thời vàng son loại cá đặc sản này không còn nữa. Hơn 10 năm trước, vào mùa này, dòng sông Vàm Nao nhộn nhịp tiếng dầm, chèo khua nước của ngư phủ ra sông giăng lưới cá bông lau. Hiện nay, các bến sông ở cồn Bình Thủy không còn bóng dáng chiếc ghe, xuồng nào theo nghề giăng lưới loài cá trứ danh này. “Hồi trước, ngư dân xếp tài chờ đến lượt để giăng cá bông lau. Mỗi buổi chiều tối, tôi giăng dính 3 - 4 con, nặng 7 - 10kg. Giờ không còn như trức nữa”- ông Bảy Hạnh nói với giọng trầm buồn.

Chỉ tay xuống dòng nước trong xanh, ông Bảy Hạnh quả quyết, mùa này là thời điểm cá bông lau về dòng Vàm Nao. Từ đây, chúng tìm nguồn cá cơm ăn, rồi bơi ngược dòng về thượng nguồn sinh sản. Nắm bắt quy luật tự nhiên, bà con tranh thủ mang lưới ra sông khai thác cá. Trời sụp tối, cả khúc sông đỏ đèn đông vui lắm. Cá bông lau cỡ lớn lên ngớp quẫy đuôi ầm ầm. Bà con giăng vài mươi phút là ra sông gỡ cá. “Mùa gió chướng, dòng nước gợn sóng lăn tăn, con cá bông lau từ biển bơi lên thành từng đàn. Thức ăn chủ yếu của loài cá này là trái bần chín rụng vùng nước mặn và cá cơm nước ngọt. Lúc trước, nhờ nguồn cá này, tôi kiếm từ 2 - 3 triệu đồng/đêm” - ông Bảy Hạnh nhớ lại.

Còn vài ngư dân bám nghề giăng lưới cá bông lau

Nhiều ngư phủ bỏ nghề

Ngày nay, nguồn cá bông lau trên sông Vàm Nao rất hiếm, hàng loạt ngư phủ kéo ghe lên bờ bỏ nghề tìm việc khác kiếm sống. Ông Bảy Hạnh cho hay, cả xóm này, nhiều người bỏ nghề giăng lưới cá bông lau. Những thanh niên lên Bình Dương tìm việc làm. Riêng, ông Bảy Hạnh và một vài người ở lại bám víu dòng sông này. Hiện nay, ông Bảy Hạnh chuyển sang giăng lưới cá cơm trên sông bán kiếm thu nhập đắp đổi qua ngày. Có lẽ, quanh năm gắn bó với nghề “bà cậu” nên ông Bảy Hạnh quen tính nết của dòng sông.

Nhớ về thời vàng son cá, tôm nhiều vô kể, ông Bảy Hạnh nói: “Ngày trước, con sông này bằng con rạch nhỏ. Muốn qua sông chơi chỉ cần í ới vài câu là bên kia giong xuồng sang rước. Theo thời gian, nước chảy mạnh, dòng sông sạt lở, rộng dần, nhiều loài cá khủng đến trú ngụ. Ông Bảy Hạnh nhớ lại, ngày trước, cha ông Bảy Hạnh từ Biển Hồ về xóm cồn này cư ngụ, người dân ở lưa thưa. Đêm xuống, ông ra sông giăng lưới dính cá bông lau nhiều vô kể. Nhiều khi còn giăng dính cá hô to, cá đuối nước ngọt. Thậm chí, còn thấy cá nược (cá heo nước ngọt) đùa giỡn trên sông nhưng bây giờ những loài cá này đã hiếm”.

Ông Bảy Hạnh quả quyết, phía cuối sông Vàm Nao giáp với sông Hậu còn một chỗ rất sâu khoảng 50m, nơi đó vẫn có cá hô loại khoảng 10kg trú ẩn. Ngày trước, ông Bảy Hạnh từng giăng lưới ở đoạn sông này. Đêm xuống, vẫn còn cá hô to lên ngớp. Vì nơi đây quá sâu nên khó khai thác được cá to. Thấy đoạn sông sâu có loài cá hô lên ngớp, một vài ngư phủ đến đây chụp chài rê để mong bắt cá to, nhưng bất thành.

Rời điểm cuối con sông Vàm Nao, chúng tôi qua đò Chùa chạy theo con đường nông thôn qua 2 xã Mỹ Hội Đông và Kiến An (huyện Chợ Mới) để đến điểm đầu con sông Vàm Nao nối dòng sông Tiền. Từ lâu, thiên nhiên kỳ bí vẽ lên tuyệt tác con sông Vàm Nao nối liền giữa sông Tiền và sông Hậu. Khi con nước lớn, dòng nước từ sông Hậu đẩy ngược qua sông Tiền. Khi nước ròng, dòng nước chảy ngược lại. Sự hòa hợp giữa 2 dòng sông này tạo nên con sông Vàm Nao kỳ bí.

Điểm đầu con sông Vàm Nao rất rộng, một bên là huyện Chợ Mới, một bên là huyện Phú Tân, còn bờ bên kia nối con sông Tiền thuộc tỉnh Đồng Tháp. Hiện nay, tại điểm đầu con sông này vẫn còn hơn 10 đầu xuồng vẫn còn bám sông Vàm Nao khai thác cá tôm. Hôm gặp anh Nguyễn Văn Thuận đang bủa lưới trên sông Vàm Nao vào giữa trưa. Khi giàn lưới vừa trôi đến ngã ba sông, anh Thuận nhanh tay kéo tay lưới lên, chúng tôi thấy 1 con cá mè hoa to (cá cám) dính lưới. Gỡ cá xong, anh vui mừng khấp khởi. Anh Thuận cầm con cá lên phỏng đoán nặng hơn 4kg. Anh Thuận cho hay, con sông này dài hơn 6,5km, tại điểm đầu giao thoa với sông Tiền nước chảy mạnh, cá lớn trú ẩn nhiều. Vì vậy, bà con ngư dân đến đây khai thác kiếm thêm thu nhập.

Trời trưa nghiêng bóng, chúng tôi tiếp tục men theo con đường nông thôn bên dòng Vàm Nao. Mùa gió chướng thổi nhè nhẹ, dòng Vàm Nao man mác, tạo cảm giác yên ả, dễ chịu. Ngày nay, dòng Vàm Nao không còn hung tợn như xưa mà trở nên hiền hòa.

LƯU MỸ

Nguồn An Giang : https://baoangiang.com.vn/ve-dong-vam-nao-a421709.html