Về thăm đình cổ Mỹ Lương

6 giờ trướcBài gốc

Đình cổ Mỹ Lương đã được trùng tu, tôn tạo. Nguồn: Internet

Theo Bảo tàng tỉnh Tiền Giang, vào cuối thế kỷ XVIII, vùng đất Mỹ Lương thường hay bị tách, nhập. Năm 1806, dưới triều Vua Gia Long, Mỹ Lương có tên là Mỹ Lương Thôn. Đến năm 1836, tên đình Mỹ Lương được ghi trong sổ bộ đất triều Nguyễn.

Do đó, đình Mỹ Lương đã được thành lập từ trước đó vào khoảng cuối thế kỷ XVIII, đầu thế kỷ XIX. Đến năm 1836, đình được đưa vào sổ bộ đất của làng và được Vua Thiệu Trị phong sắc “Bảo an chánh trực chi thần” cho đình vào ngày 27-11-1845, đây là sắc phong sớm nhất hiện còn lưu tại đình.

Theo sắc phong của các Vua triều Nguyễn, đình Mỹ Lương thờ các vị: Đông Chinh Vương, Vực Thánh Vương là 2 người con của Vua Lý Công Uẩn. Bên cạnh đó, đình còn thờ Thành Hoàng Bổn Cảnh của địa phương và thờ cúng những người có công lập làng Mỹ Lương. Nhìn về mặt tổng thể di tích kiến trúc, đình Mỹ Lương được xây dựng theo trục Đông Tây.

Cửa đình quay về hướng Đông, nhìn ra sông Cái Cối. Từ đường dal, khi vào đình qua hàng rào song sắt, có cổng bằng bê tông được làm lại từ năm 2007, bên trên là bản hiệu “Đình Mỹ Lương”, bên dưới thân trụ cổng có đôi câu đối bằng Việt ngữ: “Ông cha thưở trước lo xây dựng/Con cháu ngày nay giữ mối giềng”.

Tổng thể công trình theo kiểu chữ Tam gồm: Võ ca, võ quy và chánh điện (chánh tẩm) - nơi thờ thần. Hệ thống kèo, cột có cấu trúc theo kiểu nhà rường, tứ trụ ở chánh điện. Về kết cấu vật liệu, di tích được xây dựng bằng chất liệu truyền thống như: Gạch, đá, gỗ, ngói, với chất kết dính bằng ô dước và hệ thống mộng chốt liên kết các kèo, cột, xiên, trính lại với nhau chặt chẽ tạo cho bộ khung ngôi đình rất chắc chắn… mang đậm bản sắc văn hóa miền sông nước Nam bộ vào những năm cuối thế kỷ XVIII, đầu thế kỷ XIX.

Về mặt trang trí, đình được trang trí bên ngoài bao gồm trên các bờ nóc, các con lươn, cánh én đầu hồi nhà, khoảng giữa phần điệp mái và các đầu mái ngói. Trên các bờ nóc, con lươn trang trí các hình tượng tứ linh: Long, Lân, Quy, Phụng như: “Lưỡng long tranh châu”, “Cá hóa long chầu bát quái”, bên dưới thân con lươn các bờ nóc trang trí tứ quý: Mai, lan, cúc, trúc, hoa, lá, tùng lộc, chim trĩ… Cùng với đó, bên trong đình được trang trí chủ yếu ở chánh điện, trang trí trên cột, trên xiên, trính, trên các bàn thờ và trên phần điệp mái.

Đình cổ Mỹ Lương. Nguồn: Internet

Trên hàng cột ngay cửa ra vào chánh điện là các bộ bao lam chạm mộc tỉ mỉ với họa tiết cúc, chim điểu. Hàng cột bên trong ngay gian giữa là bàn thờ thần chạm bốn mặt với các họa tiết tứ linh, tứ quý, lựu, lê, phật thủ… và trên xiên ngang ngay gian thờ thần là một tấm hoành có nội dung: “Như thiên phổ bác”, có niên đại vào thế kỷ XIX. Ngoài ra, hầu hết các bàn thờ trong chánh điện đều chạm trổ 3 mặt rất công phu...

Các nghệ nhân xưa hàm ý cầu mong quê hương, làng xóm được trường tồn mãi mãi, con cháu sinh sôi, cuộc sống được an lành, hạnh phúc. Đó cũng là nét văn hóa đặc trưng trong các công trình kiến trúc đình, chùa Nam bộ cuối thế kỷ XVIII, đầu thế kỷ XIX, mà đình Mỹ Lương còn lưu giữ cho đến hôm nay.

Đồng thời, trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, ngôi đình còn là cơ sở cách mạng vững chắc của địa phương. Hiện trong đình còn lưu giữ bàn thờ thần được làm hầm bí mật để các đồng chí lãnh đạo địa phương trú ẩn khi có giặc càn quét suốt từ năm 1965 - 1975.

Sau ngày 30-4-1975, nhân dân địa phương và các cụ trong Ban Khánh tiết đình đã đưa danh sách liệt sĩ của xã về thờ tại đình từ năm 1977 cho đến nay. Đặc biệt, vào Ngày Thương binh - Liệt sĩ 27-7 hằng năm, người dân xã Mỹ Lương tổ chức Giỗ Anh hùng liệt sĩ rất trang trọng, thân nhân và các gia đình liệt sĩ trong xã tham dự rất đông.

Nhằm bảo vệ và phát huy di tích kiến trúc đình Mỹ Lương, ngày 10-3-2000, UBND xã Mỹ Lương thành lập Ban Quản trị đình, có nhiệm vụ gìn giữ, bảo vệ và tổ chức các lễ hội của đình và giới thiệu cho khách tham quan. Ban gồm 17 thành viên do một cán bộ lão thành của địa phương làm hội trưởng.

Từ ngày thành lập đến nay, Ban Quản trị đình đã tiến hành nhiều đợt tu bổ, vì thế mà đình ngày càng trở nên khang trang. Ngoài ra, đình có hai lệ cúng Kỳ yên vào ngày (15, 16-3 âm lịch) và cúng Thượng điền ngày (15, 16-11 âm lịch) được duy trì hằng năm.

Để có cơ sở pháp lý bảo vệ lâu dài khu di tích, UBND huyện Cái Bè đã phối hợp cùng Ban Quản lý di tích tỉnh tiến hành kiểm kê, lập hồ sơ trình UBND tỉnh ban hành quyết định xếp hạng là Di tích cấp tỉnh vào ngày 25-7-2005.

Nhằm khai thác và phát huy các giá trị của di tích gắn với phát triển du lịch, UBND tỉnh Tiền Giang phê duyệt đình Mỹ Lương nằm trong khu vực II của tỉnh, với các điểm du lịch: Chợ nổi Cái Bè, các ngôi nhà cổ, làng nghề truyền thống, Phủ thờ Bác Hồ, vườn xoài cát Hòa Lộc, các vườn cam, quýt dọc sông Tiền.

Với những kiến trúc nghệ thuật độc đáo, ngôi đình không những là nơi thờ tự linh thiêng của các thế hệ người dân Mỹ Lương, mà còn là chứng nhân của bao sự biến thiên của lịch sử, là biểu tượng của hồn quê lắng đọng qua từng nếp chạm khắc, từng lớp bụi thời gian.

Vì lẽ đó, di tích kiến trúc nghệ thuật đình Mỹ Lương có ý nghĩa lịch sử - văn hóa rất quan trọng đối với nhân dân huyện Cái Bè, của tỉnh Tiền Giang nói riêng và nhân dân khu vực Đồng bằng sông Cửu Long nói chung, cần được các cấp, các ngành địa phương lưu giữ, bảo tồn và phát huy các giá trị khu di tích trong thời gian tới.

HẢI ĐĂNG

Nguồn Ấp Bắc : http://baoapbac.vn/van-hoa-nghe-thuat/202506/ve-tham-dinh-co-my-luong-1046100/