Thông tin này được TS - Bác sĩ Trần Công Thắng, Chủ tịch hội bệnh rối loạn thần kinh nhận thức Việt Nam (VnADA) kiêm Trưởng bộ môn thần kinh - Đại học Y dược TP.HCM chia sẻ tại “Lễ ra mắt dự án tầm soát sức khỏe trí nhớ và tập trung” diễn ra hôm 5-8 vừa qua, tại TP.HCM.
Nguyên nhân khiến tình trạng sa sút trí tuệ cao bị 'trẻ hóa'
Dẫn nghiên cứu được thực hiện từ nhiều quốc gia trên thế giới, TS- BS Trần Công Thắng cho biết, tỉ lệ người trẻ trong độ tuổi làm việc bị suy giảm nhận thức, nhất là giảm tập trung và giảm trí nhớ diễn ra khá nhiều, chiếm khoảng 3 - 8%. Trong đó, người bị suy giảm nhận thức nếu không có biện pháp can thiệp kịp thời sẽ tiến triển thành bệnh lý mất trí nhớ.
BS Thắng cho rằng, có nhiều nguyên nhân khiến cho tình trạng suy giảm nhận thức hay cao hơn là sa sút trí tuệ ngày càng “trẻ hóa”, bằng đầu bằng việc hay quên, dễ nhầm lẫn.
TS - Bác sĩ Trần Công Thắng, Chủ tịch hội bệnh rối loạn thần kinh nhận thức Việt Nam (VnADA) kiêm Trưởng bộ môn thần kinh - Đại học Y dược TP.HCM. Ảnh: Thu Hà
“Có rất nhiều yếu tố nguy cơ tác động tiêu cực đến nhận thức ở người trẻ như: các bệnh lý thần kinh - tâm thần (chấn thương sọ não nhẹ, trầm cảm, rối loạn lo âu mạn tính, rối loạn giấc ngủ, căng thẳng mạn tính...); rối loạn chuyển hóa - mạch máu (tăng huyết áp khởi phát sớm, đái tháo đường tuýp 2, rối loạn lipid máu, béo phì...).
Bên cạnh đó, các thói quen sinh hoạt lối sống không lành mạnh như ít hoạt động thể lực, ăn nhiều chất béo bão hòa, sử dụng ít rau xanh, hút thuốc lá, lạm dụng rượu bia, làm việc căng thẳng, thiếu ngủ, tiếp xúc với môi trường làm việc kim loại nặng… cũng là những yếu tố khiến sức khỏe não bộ của người trẻ bị ảnh hưởng” - TS-BS Công Thắng cho biết.
Vị chuyên gia cũng nhấn mạnh một suy nghĩ nhầm lẫn của người trẻ hiện nay cho rằng, càng làm việc thì bộ não càng hoạt động, càng “thông minh”, nhưng thực tế việc quá tải cho não bộ cũng dễ dẫn tới tình trạng suy giảm nhận thức.
Ngoài ra, Chủ tịch hội VnADA cũng thông tin thêm, nhiều nghiên cứu trong cộng đồng cũng như tại bệnh viện ông đang công tác đã chỉ ra, người mắc 1 số bệnh cũng ảnh hưởng tới sức khỏe não bộ. Đơn cử trung bình cứ 3 người mắc đái tháo đường, sẽ có 1 người bị sa sút trí tuệ. Tỉ lệ người trên 60 tuổi mắc sa sút trí tuệ ở Việt Nam là 5%, người bị đột quỵ thì có tỉ lệ sa sút là 26%..
Công cụ tầm soát miễn phí cho người Việt
TS - Bác sĩ Trần Công Thắng cho biết, điều này cho thấy, cần có những chương trình tầm soát liên quan đến trí nhớ và khả năng tập trung, để hướng đến việc phát hiện sớm các dấu hiệu suy giảm nhận thức nhẹ hay như hay quên, khó tập trung, hoặc suy nghĩ chậm hơn ở người trong độ tuổi từ 35 đến 50 tuổi.
Những biểu hiện này có thể là dấu hiệu ban đầu của một tình trạng gọi là suy giảm nhận thức nhẹ (MCI), giai đoạn trung gian giữa quá trình lão hóa bình thường và các bệnh về rối loạn trí nhớ nghiêm trọng hơn.
"Với lý do trên, VnADA đã phối hợp cùng Long Châu và tập đoàn dược phẩm đến từ Pháp - Mayoly đã triển khai chương trình TNmindtest - tầm soát sức khỏe trí nhớ và tập trung.
Chương trình TNmindtest - tầm soát sức khỏe trí nhớ và tập trung dành cho người Việt. Ảnh: Thu Hà
Đây là chương trình hoàn toàn miễn phí, lần đầu tiên có mặt tại Việt Nam, được số hóa bởi các chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực thần kinh và nhận thức của Việt Nam thực hiện. Công cụ được xây dựng dựa trên tiêu chuẩn chẩn đoán suy giảm nhận thức nhẹ (MCI) do Hiệp hội Alzheimer Hoa Kỳ (NIA-AA) ban hành năm 2011"- TS-BS Thắng chia sẻ.
Theo đó, TNmindtest sẽ cung cấp các bài kiểm tra tập trung vào các chức năng thường bị ảnh hưởng sớm ở người trẻ như trí nhớ tình tiết khả năng học và ghi nhớ thông tin mới, và trí nhớ công việc khả năng lưu giữ và xử lý thông tin ngắn hạn. Nếu kết quả cho từ 25% trở xuống, người dân cần có thêm sự thăm khám của bác sĩ để được chuẩn đoán và có biện pháp ngăn chặn sự chuyển biến từ MCI sang sa sút trí tuệ.
Bà Nguyễn Đỗ Quyên, Phó Tổng Giám đốc FPT Retail kiêm Giám đốc điều hành hệ thống nhà thuốc và trung tâm tiêm chủng Long Châu thông tin thêm, người dân có thể thực hiện bài kiểm tra này ngay trên trang web của nhà thuốc. Cạnh đó, để khuyến khích việc tầm soát sức khỏe não bộ, đơn vị này cam kết sẽ có ưu đãi giảm giá khi mua các sản phẩm hỗ trợ tăng tuần hoàn máu não và cải thiện trí nhớ.
Ở góc độ dược phẩm, ông Mehdi Meftah, Tổng giám đốc khu vực Châu Á Thái Bình Dương của Mayoly cũng nhấn mạnh, việc tầm soát và sàng lọc sớm các vấn đề về trí nhớ và khả năng tập trung của não bộ là vô cùng quan trọng. Điều này nên bắt đầu từ những nơi gần gũi nhất với cộng đồng như nhà thuốc, phòng khám và địa phương.
THU HÀ