Trong năm 2025, thị trường thanh toán số Việt Nam chứng kiến bước ngoặt quan trọng khi ví điện tử chính thức được công nhận là phương tiện thanh toán hợp pháp. Theo Thông tư 40/2024/TT-NHNN do Ngân hàng Nhà nước ban hành, kể từ ngày 1.7.2025, ví điện tử được phép sử dụng ngang hàng với tài khoản ngân hàng, thẻ và tiền mặt. Quy định này không chỉ hợp thức hóa một phương thức giao dịch vốn đã phổ biến, mà còn mở đường cho sự bùng nổ của thanh toán số trong đời sống hằng ngày.
Ví điện tử có độ bảo mật khá cao, do được các nhà phát hành tuân thủ quy định của pháp luật - Ảnh: Internet
Theo số liệu Ngân hàng Nhà nước công bố, tính đến ngày 31.3.2025, cả nước có 47 tổ chức cung ứng dịch vụ ví điện tử với gần 46 triệu ví được kích hoạt. Trong số đó, khoảng 30,27 triệu ví đang hoạt động, chiếm gần 66% tổng số ví, với số dư đạt trên 2.800 tỉ đồng. Những con số này cho thấy nhu cầu sử dụng ví điện tử không ngừng tăng, phản ánh xu hướng người dân dần chuyển từ giao dịch tiền mặt sang các kênh thanh toán số.
Trong khi đó, thanh toán không dùng tiền mặt nói chung tiếp tục tăng trưởng mạnh. Năm 2024, tổng số giao dịch không tiền mặt đạt 17,7 tỉ giao dịch với giá trị 295 triệu tỉ đồng, tăng lần lượt 56% về số lượng và 32% về giá trị so với năm trước. Sáu tháng đầu năm 2025, xu hướng này duy trì tốc độ cao, tăng 45% về số lượng và 25% về giá trị so với cùng kỳ. Sự tăng trưởng cho thấy niềm tin ngày càng lớn của người dân vào hệ thống thanh toán số.
Việc ví điện tử được công nhận hợp pháp mang lại nhiều lợi ích. Người dùng có thể thanh toán ở mọi điểm chấp nhận, không chỉ giới hạn trong các sàn thương mại điện tử hay ứng dụng trực tuyến. Từ mua hàng tạp hóa, đi chợ truyền thống đến thanh toán dịch vụ công như học phí, viện phí, tất cả đều có thể thực hiện bằng ví điện tử. Các chuyên gia nhận định đây là cơ hội mở rộng tiếp cận dịch vụ tài chính cho hàng triệu người dân ở vùng nông thôn và khu vực chưa có điều kiện tiếp cận ngân hàng.
Song song với sự phát triển về hạ tầng, nhiều giải pháp công nghệ mới cũng được đưa vào ứng dụng. Chuẩn mã VietQRGlobal do NAPAS triển khai cho phép thanh toán xuyên biên giới, giúp người Việt sử dụng ví điện tử tại nước ngoài và ngược lại. Các dịch vụ công trực tuyến cũng tích hợp thanh toán số, giúp giảm thời gian, chi phí và tăng minh bạch. Theo Bộ Tài chính, đến giữa năm 2025, gần như toàn bộ các khoản phí và lệ phí hành chính đã có thể thanh toán trực tuyến qua ví điện tử hoặc tài khoản ngân hàng.
Các doanh nghiệp công nghệ tài chính và tổ chức thẻ quốc tế cũng tham gia tích cực vào quá trình này. Visa đẩy mạnh giải pháp thanh toán không tiếp xúc, tích hợp thẻ Visa làm nguồn tiền cho ví điện tử, đồng thời triển khai nhiều chương trình khuyến mãi nhằm khuyến khích người dân trải nghiệm. Những hoạt động này góp phần đa dạng hóa lựa chọn cho người tiêu dùng, đồng thời thúc đẩy tính cạnh tranh và đổi mới sáng tạo trong hệ sinh thái thanh toán.
Tuy nhiên, sự phát triển nhanh chóng cũng đặt ra không ít thách thức. Vấn đề an toàn bảo mật luôn là mối quan tâm hàng đầu, khi các vụ lừa đảo công nghệ cao ngày càng tinh vi. Ngân hàng Nhà nước khuyến cáo người dùng cần bảo vệ thông tin cá nhân, cài đặt xác thực nhiều lớp và cảnh giác với các tin nhắn, cuộc gọi giả mạo. Ngoài ra, vẫn còn sự chênh lệch rõ rệt giữa thành thị và nông thôn về mức độ tiếp cận hạ tầng internet và điện thoại thông minh.
Để giải quyết những khó khăn này, Chính phủ đang triển khai đồng bộ nhiều giải pháp, bao gồm nâng cao nhận thức cộng đồng, tăng cường phổ cập kỹ năng số và xây dựng cơ chế giám sát an ninh mạng chặt chẽ. Đồng thời, các ngân hàng và công ty fintech cũng tập trung đầu tư vào công nghệ bảo mật, nhằm bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng và củng cố niềm tin xã hội đối với thanh toán số.
Với bước tiến quan trọng từ ngày 1.7.2025, ví điện tử không chỉ là công cụ thanh toán tiện lợi mà còn trở thành một phần thiết yếu của hệ thống tài chính quốc gia. Việc chính thức hóa ví điện tử như phương tiện thanh toán hợp pháp đánh dấu một mốc son trong tiến trình chuyển đổi số của Việt Nam.
Trong tương lai gần, khi công nghệ ngày càng phổ biến và các chính sách tiếp tục được hoàn thiện, có thể kỳ vọng thanh toán số sẽ dần thay thế tiền mặt trong hầu hết các giao dịch tiêu dùng, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế số và xã hội số.
Một số số liệu nổi bật về thanh toán số tại Việt Nam (2024 - 2025)
40+ tổ chức ví điện tử đã được Ngân hàng Nhà nước cấp phép hoạt động đến cuối năm 2024.
72% giao dịch thương mại điện tử tại Việt Nam năm 2024 được thực hiện bằng hình thức không dùng tiền mặt (Bộ Công Thương).
Tăng trưởng 50 - 60%/năm về số lượng giao dịch qua kênh Internet và di động trong giai đoạn 2022 - 2024 (Ngân hàng Nhà nước).
45 tỉ USD giá trị nền kinh tế số Việt Nam dự kiến vào năm 2025, trong đó thanh toán kỹ thuật số chiếm tỷ trọng quan trọng (Google - Temasek - Bain & Company, 2024).
2025 - 2030: Tốc độ tăng trưởng thanh toán số dự báo tiếp tục ở mức hai con số, với động lực chính đến từ người tiêu dùng trẻ và sự mở rộng dịch vụ của các ví điện tử.
Thủy Long