Rosneft nắm giữ 49,13% cổ phần tại Nayara Energy, Ấn Độ. (Ảnh: AFP)
Vì sao Nayara Energy kiện Microsoft?
Nayara Energy đã nộp đơn lên Tòa án Tối cao Delhi yêu cầu Microsoft khôi phục dịch vụ. Công ty cho biết Microsoft đã bất ngờ dừng cung cấp các dịch vụ quan trọng, gây ảnh hưởng lớn đến khả năng phục vụ khách hàng và đối tác tại Ấn Độ.
Theo Nayara, Microsoft đã tự ý diễn giải các lệnh trừng phạt của EU với Nga, và dùng lý do Rosneft sở hữu gần một nửa cổ phần của Nayara để khóa quyền truy cập vào chính các sản phẩm mà họ đã mua hợp pháp.
Gói trừng phạt thứ 18 của EU nhằm vào Nga gồm những gì?
Các nội dung chính của gói trừng phạt này gồm: Giảm mức trần giá dầu thô từ 60 USD xuống còn 47,6 USD/thùng, đồng thời thiết lập cơ chế tự điều chỉnh sao cho mức trần luôn thấp hơn 15% so với giá trung bình của dầu Urals trong 6 tháng gần nhất.
Cấm tất cả hoạt động giao dịch liên quan đến hai tuyến đường ống khí đốt Nord Stream 1 và 2, đồng nghĩa các doanh nghiệp của EU không được dính líu đến các dự án này.
Cấm nhập khẩu các sản phẩm dầu tinh chế có nguồn gốc từ dầu Nga, dù đã được chế biến tại nước thứ ba như Ấn Độ, hay Thổ Nhĩ Kỳ.
Ngoài ra, gói trừng phạt cũng nhắm vào 5 lĩnh vực chính: Cắt giảm nguồn thu từ năng lượng của Nga, siết chặt ngành ngân hàng, làm suy yếu ngành công nghiệp quốc phòng, ngăn các hành vi né trừng phạt và buộc Nga chịu trách nhiệm về các hành vi đối với trẻ em và di sản văn hóa Ukraine.
Ảnh hưởng đến Nayara Energy ra sao?
Ảnh hưởng đối với Nayara Energy và nhà máy lọc dầu Vadinar (công suất 20 triệu tấn/năm) là khá rõ rệt, vì công ty phụ thuộc nhiều vào dầu thô từ Nga. Việc Nayara tham gia thị trường xuất khẩu nhiên liệu chưng cất trung bình sang châu Âu khiến họ dễ bị vướng vào các quy định mới.
Tuy nhiên, theo chuyên gia cấp cao Sumit Ritolia của Kpler, nếu nhìn từ dữ liệu thương mại thì mức độ liên hệ của Nayara với thị trường châu Âu là khá thấp.
Trong năm 2024, Nayara xuất khẩu trung bình khoảng 10.000 thùng nhiên liệu máy bay/ngày, có thời điểm lên đến 30.000 thùng/ngày, chủ yếu đến Anh, Hà Lan và Pháp. Nhưng tính theo cả năm, con số này chỉ chiếm chưa đến 5% tổng sản lượng sản phẩm tinh chế của công ty.
Ông Ritolia cũng cho biết, phần lớn hoạt động kinh doanh của Nayara tập trung tại thị trường nội địa Ấn Độ, châu Á và châu Phi - những nơi công ty có vị thế vững vàng và danh mục xuất khẩu đa dạng.
Các biện pháp trừng phạt mới ảnh hưởng thế nào đến thương mại năng lượng của Nga?
Theo công ty phân tích dữ liệu Kpler, các biện pháp hạn chế mới đang khiến dòng chảy dầu thô và các sản phẩm tinh chế của Nga - từ dầu Urals đến dầu diesel - bị xáo trộn đáng kể. Tuy nhiên, lệnh trừng phạt không làm xuất khẩu dầu của Nga sụp đổ hoàn toàn. Thay vào đó, nó làm tăng chi phí giao dịch, khiến hoạt động xuất khẩu trở nên phức tạp hơn và đẩy Nga ra khỏi các thị trường cao cấp.
Ảnh hưởng thực sự của lệnh trừng phạt sẽ rõ ràng hơn trong 6 đến 12 tháng tới, tùy vào cách các nước thực hiện, mức độ tuân thủ và việc có áp dụng thêm các biện pháp trừng phạt thứ cấp hay không.
Thị trường dầu diesel ở châu Âu vốn đã thiếu nguồn cung, giờ lại chịu thêm áp lực khiến giá chênh lệch và chi phí vận chuyển có thể tăng - đặc biệt là ở khu vực Địa Trung Hải. Lý do là vì khoảng 20% lượng dầu diesel mà EU nhập khẩu đến từ Ấn Độ và Thổ Nhĩ Kỳ - những nước sử dụng chủ yếu dầu Urals của Nga để tinh chế.
Các lệnh cấm mới sẽ buộc Nga chuyển hướng dòng chảy dầu sang các tuyến đường khác. Còn các nhà máy lọc dầu tại Ấn Độ và Thổ Nhĩ Kỳ sẽ phải tìm thị trường xuất khẩu mới cho dầu diesel, thay vì đưa sang châu Âu. Nhiều khả năng nhiên liệu này sẽ được chuyển sang châu Phi, Mỹ Latinh, hoặc Đông Nam Á. Sự dịch chuyển đó có thể gây mất cân đối nguồn cung theo khu vực và làm biến động giá cả, đặc biệt đối với các sản phẩm chưng cất trung bình như dầu diesel.
Ảnh hưởng với Ấn Độ sẽ như thế nào?
Ảnh hưởng sẽ thể hiện rõ tại điểm giao nhau của ba yếu tố: Quy định tuân thủ chặt chẽ hơn, thay đổi dòng thương mại, và nhu cầu tối ưu lợi nhuận - nhất là với các nhà máy lọc dầu tư nhân có tỷ trọng xuất khẩu cao, hoặc các nhà máy quốc doanh định hướng xuất khẩu.
Theo các nguồn tin trong ngành lọc dầu, bất chấp các lệnh trừng phạt, nguồn cung dầu toàn cầu nhiều khả năng vẫn ổn định. Nga vẫn có thể dựa vào các kênh logistics ngoài phương Tây - như đội tàu "bí mật" và các cơ chế tài chính kém minh bạch - để né tránh giới hạn giá dầu mà EU đặt ra ở mức 47,50 USD/thùng.
Tuy vậy, giá trần này có thể làm giảm giá FOB (giá tại cảng đi) ở những thị trường do châu Âu kiểm soát, từ đó khiến lợi nhuận của Nga giảm dần.
Với các nhà máy lọc dầu Ấn Độ, điều đó có nghĩa là chi phí vận chuyển sẽ tăng, do các tàu của Nga có thể bị trừng phạt, khiến biên lợi nhuận bị co lại và tổng lợi nhuận giảm.
Trong ngắn hạn, thị trường dầu diesel có thể sẽ rất biến động. Người mua châu Âu sẽ tăng cường kiểm tra kỹ tất cả các lô hàng xuất từ Ấn Độ, cho đến khi có một hệ thống chứng nhận đủ tin cậy. Điều này có thể khiến xuất khẩu bị chững lại tạm thời, hoặc làm chi phí vận chuyển tăng lên.
Nh.Thạch
AFP