Vì sao Budapest được chọn làm nơi tổ chức Hội nghị Thượng đỉnh Mỹ - Nga lần thứ hai?

Vì sao Budapest được chọn làm nơi tổ chức Hội nghị Thượng đỉnh Mỹ - Nga lần thứ hai?
4 giờ trướcBài gốc
Thủ đô Budapest của Hungary, nơi diễn ra hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Nga lần thứ hai
“Địa bàn trung lập” giữa phương Tây và Nga
Theo Tổng thống Mỹ Donald Trump, trong cuộc điện đàm “rất hiệu quả” kéo dài hơn hai giờ với người đồng cấp Nga Vladimir Putin, hai bên đã nhất trí sẽ họp thượng đỉnh lần hai tại Thủ đô Budapest của Hungary “để xem chúng ta có thể chấm dứt được cuộc chiến giữa Nga và Ukraine hay không”. Ý tưởng chọn Budapest làm nơi tổ chức thượng đỉnh Mỹ - Nga lần hai được ông Donald Trump nêu ra và Tổng thống Nga Putin đồng ý ngay lập tức. Đề xuất của ông Trump không phải ngẫu hứng. Ngay từ tháng 8-2025, ông Donald Trump đã thúc đẩy ý tưởng tổ chức hội nghị ba bên Mỹ - Nga - Ukraine tại Budapest, coi đây là phần mở rộng của “thỏa thuận hòa bình” mà ông hứa hẹn trong chiến dịch tranh cử. Budapest cũng từng được cân nhắc cho Hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Nga đầu tiên, nhưng sau đó Alaska đã được chọn. Thủ tướng Hungary Viktor Orban đã nhanh chóng bày tỏ sẵn sàng đăng cai sự kiện này. Ông Orban viết trên mạng xã hội X: “Cuộc gặp giữa hai Tổng thống Mỹ và Nga là tin tuyệt vời cho tất cả những ai yêu hòa bình. Chúng tôi đã sẵn sàng”.
Theo giới quan sát, việc lựa chọn Budapest làm nơi tổ chức hội nghị là kết quả đan xen của nhiều yếu tố pháp lý, an ninh và chiến lược chính trị, cả từ phía Mátxcơva, Washington lẫn chủ nhà Hungary. Quyết định này phản ánh vị thế đặc biệt của Hungary - quốc gia thành viên của cả Liên minh châu Âu (EU) và Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) nhưng lại có chính sách độc lập với Brussels. Có thể nói Hungary hiện giờ là “địa bàn trung lập” giữa phương Tây và Nga.
Dưới thời Thủ tướng Orban, Hungary liên tục kêu gọi giải pháp hòa bình và chỉ trích EU vì cung cấp vũ khí cho Kiev. Ông Orban gọi Hungary là “đảo hòa bình” và tuyên bố “chúng tôi không muốn chết vì Ukraine”. Là thành viên EU và NATO nhưng Hungary không gửi vũ khí cho Kiev và nhiều lần phản đối các gói trừng phạt Nga, kêu gọi giải pháp ngoại giao thay vì xung đột. Tính đến tháng 10-2025, Hungary đã chặn ít nhất 5 gói viện trợ của EU trị giá hơn 50 tỷ euro cho Ukraine.
Về quan hệ cá nhân, ông Orban là bạn với cả ông Trump và Tổng thống Putin. Với ông Tổng thống Mỹ, ông là đồng minh thân cận nhất ở châu Âu, cùng chia sẻ tư tưởng dân túy và ủng hộ phong trào Làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại (MAGA) của ông Trump. Với ông Putin, ông là đối tác gần gũi nhất trong EU khi Hungary vẫn phụ thuộc lớn vào năng lượng Nga và còn tăng nhập khẩu khiến EU tức giận. Nhờ vậy, Budapest trở thành cầu nối hiếm hoi giữa Washington và Mátxcơva. Việc Budapest được chọn phản ánh sự tin tưởng của Nga vào Hungary. Ông Putin từng bác bỏ các địa điểm khác ở châu Âu làm nơi tổ chức hội nghị, do các nước EU liên tục hỗ trợ vũ khí, tài chính cho Kiev.
Một lý do quan trọng nữa khiến Budapest trở thành lựa chọn lý tưởng là yếu tố an ninh, đặc biệt liên quan đến tình trạng pháp lý của Tổng thống Putin. Tháng 3-2023, Tòa án hình sự quốc tế (ICC) đã phát lệnh bắt ông Putin vào với cáo buộc tội ác chiến tranh liên quan đến xung đột Ukraine. Lệnh này khiến ông Putin không thể tự do di chuyển đến hầu hết các quốc gia châu Âu, vốn là thành viên của ICC và có nghĩa vụ thực thi lệnh bắt của tòa theo Công ước Rome. Tuy nhiên, quốc hội Hungary hồi tháng 5-2025 đã thông qua quyết định rút khỏi ICC. Về lý thuyết,
Hungary vẫn là thành viên của tòa cho đến tháng 6-2026, nhưng quyết định này đã tạo ra “khoảng trống pháp lý” cho ông Putin khi tới nước này. Chính phủ của Thủ tướng Orban đã tuyên bố rõ ràng không công nhận quyền bắt giữ nguyên thủ quốc gia, coi đó là vi phạm hiến pháp Hungary. Hungary từng phớt lờ lệnh bắt của ICC khi đón tiếp Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu vào tháng 4-2025.
Budapest lên kế hoạch bảo đảm an ninh
Sau thông báo của ông Donald Trump, Thủ tướng Hungary Orban cùng ngày tuyên bố đất nước ông sẵn sàng tổ chức một hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Nga nhằm chấm dứt xung đột ở Ukraine. Thủ đô Budapest đã bắt tay vào chuẩn bị kế hoạch triển khai chiến dịch an ninh quy mô lớn trước thềm hội nghị thượng đỉnh. Hãng thông tấn Hungary MTI đưa tin, các lực lượng tham gia bảo vệ sự kiện sẽ bao gồm đơn vị chống khủng bố, cảnh sát, quân đội Hungary, cùng với đội ngũ an ninh Mỹ và Nga. Các công tác chuẩn bị sẽ bắt đầu trong tuần tới, khi chính quyền thành phố Budapest phong tỏa nhiều tuyến đường chính và hạn chế giao thông nghiêm ngặt tại các khu vực trọng yếu.
Theo kế hoạch sơ bộ do các cơ quan an ninh Hungary xây dựng, các biện pháp cụ thể bao gồm: Thiết lập nhiều lớp vành đai an ninh quanh các địa điểm dự kiến tổ chức hội nghị, khách sạn lưu trú của các phái đoàn và tuyến đường di chuyển của đoàn xe hộ tống; Tăng cường kiểm soát không phận, đồng thời đặt lực lượng phòng không trong tình trạng sẵn sàng chiến đấu; Hạn chế giao thông tại các khu vực trung tâm, với khả năng tạm phong tỏa một số tuyến đường chính và quảng trường lớn tại Budapest; Siết chặt kiểm soát biên giới, áp dụng quy trình kiểm tra an ninh nâng cao tại các cửa khẩu đường bộ, đường sắt và sân bay quốc tế; Thiết lập trung tâm chỉ huy an ninh liên ngành, kết nối trực tiếp với lực lượng an ninh Mỹ và Nga để trao đổi thông tin theo thời gian thực.
Công tác chuẩn bị cho hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Nga đang được tích cực triển khai. Điều dư luận quan tâm hiện nay là liệu hội nghị có mở ra cơ hội hòa bình cho cuộc xung đột Nga - Ukraine hay không. Một số tín hiệu tích cực đã bắt đầu xuất hiện. Trong cuộc gặp giữa ông Trump và ông Zelensky tại Thủ đô Washington, mặc dù ông Zelensky hy vọng thuyết phục Mỹ chuyển giao thêm nhiều vũ khí cho Ukraine, trong đó có tên lửa hành trình Tomahawk, nhưng ông Donald Trump chỉ chú trọng làm trung gian cho thỏa thuận hòa bình hơn là nâng cấp kho vũ khí của Ukraine.
Chia sẻ với các phóng viên vào cuối ngày 17-10 sau khi hạ cánh xuống Florida để bắt đầu kỳ nghỉ cuối tuần, ông Donald Trump cho biết nói đã trao đổi với các nhà lãnh đạo của cả Nga và Ukraine, đồng thời khẳng định rằng cuộc chiến nên dừng lại ở hiện tại. Ông nói: “Theo quan điểm của tôi, họ nên chấm dứt chiến tranh ngay lập tức. Các bạn phải dừng ở đường chiến tuyến hiện tại, bất kể nó ở đâu. Nếu không, mọi chuyện sẽ quá phức tạp”.
Với Ukraine, sau cuộc gặp với ông Trump ở Washington, ông Zelensky cho biết đã đồng ý với lời kêu gọi của nhà lãnh đạo Mỹ về việc các lực lượng Ukraine và Nga nên dừng giao tranh để mở đường cho đàm phán hòa bình. Ông Zelensky cũng đã đưa ra quan điểm về con đường đến hòa bình, theo đó trước tiên “cần ngồi xuống và đàm phán”, sau đó là ngừng bắn. Ông Zelensky cho biết thêm, sau khi tiền tuyến được “đóng băng”, các cuộc đàm phán có thể bắt đầu, đồng thời thừa nhận rằng vấn đề lãnh thổ sẽ được đưa ra trong tiến trình giải quyết xung đột.
Tuy nhiên, việc ông Orban chủ trì Hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Nga đang khiến EU lo ngại, do lập trường của ông đi ngược lại với quan điểm chung của khối. Phần lớn các nước EU cho rằng xung đột Ukraine chỉ có thể được giải quyết khi phương Tây tiếp tục hỗ trợ Kiev đẩy lùi lực lượng của Mátxcơva và đàm phán mà không phải chấp nhận các điều khoản bất lợi về lãnh thổ. Theo tờ El Páis của Tây Ban Nha, viễn cảnh về một cuộc gặp giữa ông Trump và ông Putin tại Budapest đã gây ra mối quan ngại sâu sắc trong các thể chế của EU, nơi sự kiện này đã được mô tả là “cơn ác mộng chính trị”. EU coi hội nghị thượng đỉnh này là một kịch bản có thể làm suy yếu sự đoàn kết của các đồng minh phương Tây.
Hoàng Sơn
Nguồn ANTĐ : https://anninhthudo.vn/vi-sao-budapest-duoc-chon-lam-noi-to-chuc-hoi-nghi-thuong-dinh-my-nga-lan-thu-hai-post627329.antd