Theo Đại học Quốc gia TP Hồ Chí Minh (ĐHQG-HCM), trong giai đoạn 2022 - 2024, các hình thức đào tạo không chính quy tiếp tục được triển khai tại các đơn vị thành viên ĐHQG-HCM. Trong đó, hình thức vừa làm vừa học được tổ chức tại 4 trường thành viên dưới 3 hình thức: Vừa làm vừa học; vừa làm vừa học - văn bằng hai và vừa làm vừa học - liên thông.
Thí sinh làm bài thi tốt nghiệp THPT
Tuy nhiên, tỷ lệ sinh viên nhập học chỉ đạt từ 22% đến 33% so với tổng chỉ tiêu hằng năm. Trường ĐH Khoa học Xã hội và Nhân văn, Trường ĐH An Giang ghi nhận xu hướng giảm lượng thí sinh nhập học trong thời gian gần đây. Tương tự, hình thức liên thông chính quy cũng tiếp tục giảm về cả số lượng trúng tuyển lẫn nhập học.
Dù có phần khả quan hơn nhưng hình thức đào tạo từ xa đạt tỷ lệ nhập học trung bình khoảng 45%, với điểm sáng là Trường ĐH Công nghệ thông tin ghi nhận sự tăng trưởng tích cực. Văn bằng hai chính quy cũng cho thấy tín hiệu lạc quan với 1.063 sinh viên nhập học trong năm 2024, đạt 81% chỉ tiêu và tăng 19% so với năm trước.
Lý giải thực trạng giảm số lượng thí sinh nhập học ở các hệ đào tạo không chính quy, TS Dương Tôn Thái Dương, Phó Trưởng ban Ban Đào tạo ĐHQG-HCM đã chỉ ra nhiều nguyên nhân. Theo TS Thái Dương, các hình thức đào tạo không chính quy được triển khai đa dạng, tạo điều kiện thuận lợi cho người học chuyển đổi nghề nghiệp. Tuy nhiên, công tác tuyển sinh đào tạo không chính quy phải đối mặt nhiều thách thức như cạnh tranh từ các mô hình học trực tuyến linh hoạt hơn; người học khó đáp ứng một số chuẩn đầu ra về học phần quốc phòng - an ninh; ngoại ngữ hoặc giáo dục thể chất và tâm lý chuộng bằng chính quy từ phía nhà tuyển dụng.
Theo PGS.TS Trần Cao Vinh, Phó Giám đốc ĐHQG- HCM, trong bối cảnh triển khai Nghị quyết số 57-NQ/TW, nhu cầu về nguồn nhân lực chất lượng cao đang ngày càng gia tăng. ĐHQG-HCM đã đạt được nhiều kết quả tích cực trong công tác đào tạo chính quy. Tuy nhiên, công tác đào tạo không chính quy còn gặp nhiều thách thức và đòi hỏi sự đổi mới trong cách tiếp cận và quản lý.
“Các cơ sở đào tạo cần quán triệt tư duy về các loại hình đào tạo không chính quy, lấy người học làm trung tâm, hướng đến xây dựng một xã hội học tập toàn diện. Chỉ khi chứng minh được hiệu quả thực tiễn của các hình thức đào tạo không chính quy thì mới có cơ sở thuyết phục để kiến nghị điều chỉnh chính sách, quy định đang còn tồn tại, vướng mắc”, PGS.TS Trần Cao Vinh nhấn mạnh.
Các chuyên gia về giáo dục cũng cho rằng, để nâng cao hiệu quả đào tạo đối với hình thức đào tạo không chính quy, cần thiết phải có các tiêu chí đánh giá cụ thể, quy định số tín chỉ tối thiểu mỗi học kỳ để tránh kéo dài thời gian học. Song song đó, cần có cơ chế thuận lợi, linh hoạt hơn cho người học; đầu tư mạnh vào nền tảng số, số hóa học liệu, phát triển kho học liệu mở dạng module và tích hợp AI để hỗ trợ tối ưu người học.
Bên cạnh đó, việc xác lập mục tiêu định lượng và định tính sẽ giúp lượng hóa kết quả đào tạo, đánh giá chính xác năng lực thực hành và khả năng thích ứng của người học. Các chuyên gia nhấn mạnh, mục tiêu cuối cùng của mọi loại hình đào tạo vẫn là đảm bảo chất lượng thực học, thực tài, góp phần xóa bỏ định kiến giữa chương trình chính quy và không chính quy.
Tin, ảnh: Đan Phương/Báo Tin tức và Dân tộc