Vì sao cách tiếp cận thuế quan của Mỹ với Ấn Độ có thể phản tác dụng?

3 giờ trướcBài gốc

Cách tiếp cận thuế quan của Mỹ với Ấn Độ có thể phản tác dụng? (Ảnh: AFP)

Sắc lệnh hành pháp mới nhất của Tổng thống Mỹ Donald Trump áp thêm mức thuế 25% đối với hàng hóa của Ấn Độ, vì nước này mua dầu từ Nga, ngoài mức thuế chung 25% đã được áp dụng. “Tôi không quan tâm Ấn Độ làm gì với Nga. Họ có thể cùng nhau kéo nền kinh tế của mình xuống vực, tôi chẳng bận tâm”, ông đăng tải.

Mối đe dọa trừng phạt đã bắt đầu phát huy tác dụng. Dầu Urals của Nga được bán tại Ấn Độ gần như ngang giá với mức chuẩn quốc tế Brent cách đây hai tuần, nay đã giảm hơn 5 USD/thùng. Các nhà máy lọc dầu Ấn Độ đã ngừng mua dầu Nga theo các hợp đồng giao ngay và đã đảm bảo ít nhất 22 triệu thùng dầu không phải của Nga cho tháng 9 và tháng 10.

Nếu Ấn Độ cắt giảm việc mua dầu Nga, có thể như một phần của thỏa thuận, Trung Quốc sẽ mua bù một phần. Tuy nhiên, vì lý do hậu cần, Trung Quốc khó có thể mua toàn bộ lượng dầu dư thừa từ Nga. Điều này sẽ làm giảm nguồn thu từ năng lượng của Nga.

Vào ngày 15/8, ông Trump tuyên bố sẽ gặp Tổng thống Nga Vladimir Putin tại Alaska, vùng lãnh thổ trước đây thuộc Nga. Dù áp lực trừng phạt gia tăng sẽ không đủ để buộc ông Putin nghiêm túc tham gia đàm phán, nhưng chúng vẫn có thể cộng hưởng với các sức ép khác lên nền kinh tế Nga, từ đó làm chậm cỗ máy chiến tranh của nước này. Châu Âu cũng đang có động thái tương tự với các mặt hàng xuất khẩu khác của Nga, từng bước chấm dứt nhập khẩu khí đốt từ đối thủ.

Ngoài vấn đề nêu trên, chính sách này còn có những tác động nào khác?

Ấn Độ đã đón nhận tin này với thái độ không mấy tích cực. Lập trường của nước này về xung đột giữa Nga và Ukraine vốn đã gây tranh cãi về mặt đạo đức. Các nhà máy lọc dầu của họ lại tận dụng cơ hội để kiếm lời từ dầu thô giá rẻ và càng rõ ràng hơn khi họ dung túng cho cuộc xung đột trong khi Trung Quốc đã chiếm giữ vùng đất mà Ấn Độ tuyên bố chủ quyền từ năm 1962.

Lượng dầu mà Ấn Độ nhập khẩu từ Nga đã tăng từ 0,2% trước khi Nga xung đột với Ukraine lên 36% hiện nay, và một phần sản phẩm được bán ngược trở lại châu Âu. Các biện pháp mới của EU có thể sẽ siết chặt kẽ hở này.

Tuy nhiên, New Delhi hoàn toàn có lý khi chỉ ra rằng toàn bộ cấu trúc trừng phạt của Mỹ và châu Âu vốn được thiết kế để cho phép Ấn Độ và Trung Quốc tiếp tục mua dầu Nga, nhằm tránh làm giá dầu leo thang. Bằng cách hạn chế doanh thu của Nga, họ hy vọng khách hàng của mình có thể được hưởng chiết khấu - điều mà họ đã làm, dù mức giảm đã thu hẹp dần theo thời gian. Các thương vụ sử dụng dịch vụ hoặc tàu vận chuyển của phương Tây được cho là phải tuân theo mức trần giá, nhưng việc thực thi điều này vẫn còn nhiều hạn chế và đó không phải là trách nhiệm của Ấn Độ.

Ấn Độ không phải là quốc gia duy nhất mua dầu Nga. Nếu Ấn Độ nhập khoảng 1,8 triệu thùng mỗi ngày từ Nga, thì tháng trước, Trung Quốc mua khoảng 1 triệu thùng/ngày qua đường biển và một lượng tương tự qua đường ống, còn Thổ Nhĩ Kỳ mua khoảng 300.000 thùng/ngày. Ngay cả ở châu Âu, Hungary và Slovakia vẫn được miễn trừ để tiếp tục mua một phần dầu thô Nga. Tháng 6 vừa qua, Nhật Bản cũng nhập lô dầu Nga đầu tiên trong ba năm.

Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi cũng đã mời ông Putin tới thăm Ấn Độ để dự hội nghị thượng đỉnh thường niên vào cuối năm nay. Ấn Độ đã ký các thỏa thuận hợp tác với Nga trong lĩnh vực hàng không vũ trụ cũng như nhiều loại khoáng sản chiến lược, đồng thời tạm ngừng mua vũ khí của Mỹ. Ông Modi cũng dự định thăm Trung Quốc lần đầu tiên sau bảy năm vào cuối tháng này.

Bắc Kinh sẽ không nhượng bộ trước những lời đe dọa tương tự. Nếu cần, họ sẵn sàng chịu mức thuế cao hơn của Mỹ. Trung Quốc dường như muốn khẳng định mình không phải kẻ yếu thế. Nỗ lực đẩy giá hàng hóa Trung Quốc lên cao sẽ khiến mức chi trả ở Mỹ tăng lên và làm trống kệ hàng, từ đó tạo áp lực chính trị lên ông Trump. Nước này đã cắt giảm xuất khẩu khoáng sản chiến lược để gây sức ép lên các tập đoàn công nghệ và quốc phòng của Mỹ. Hiện Trung Quốc gần như không mua dầu, khí đốt hoặc than đá của Mỹ, và tăng cường nhập khẩu dầu Nga với giá chiết khấu.

Thị trường nội địa của Ấn Độ vốn là một trong những thị trường được bảo hộ nhiều nhất trong các nền kinh tế lớn - hoặc từng như vậy, trước khi Mỹ bắt đầu dựng hàng rào bảo hộ cho chính mình. Nhưng thuế quan của ông Trump lại được áp dụng, điều chỉnh, miễn trừ và gỡ bỏ thường xuyên, với hàng loạt lý do bề ngoài như bảo vệ an ninh quốc gia, thúc đẩy sản xuất trong nước, tăng thu ngân sách, buộc nước khác mở cửa thị trường hay ngăn chặn nạn buôn lậu ma túy, khiến công cụ này mất hẳn tác dụng như một đòn bẩy đàm phán.

Việc cắt giảm xuất khẩu dầu Nga sẽ làm tăng giá dầu thế giới. Ông Trump vốn rất nhạy cảm với giá xăng trong nước và lạm phát. Cố vấn thương mại, đồng thời là người ủng hộ thuế quan, Peter Navarro từng nói Tổng thống ủng hộ mức giá dầu khoảng 50 USD/thùng.

Tuy vậy, phần này trong các biện pháp thuế quan và đe dọa trừng phạt thực ra có thể không gây tác động quá tiêu cực. Nếu Trung Quốc giữ vững lập trường, mức giảm tối đa trên thị trường từ các “thuế quan thứ cấp” sẽ là 2,1 triệu thùng/ngày từ lượng nhập khẩu gần đây của Ấn Độ và Thổ Nhĩ Kỳ - và có thể ít hơn. Điều này sẽ đẩy giá dầu lên khoảng giữa mức 80 USD/thùng.

Thị trường dầu mỏ được dự báo sẽ hạ nhiệt trong giai đoạn cuối năm - một phần do bất ổn kinh tế từ chiến dịch thương mại của Mỹ. OPEC+ đã thực hiện những đợt điều chỉnh lớn về hạn ngạch sản xuất. Nhóm này, bao gồm cả Nga, vẫn còn kho dự trữ chiến lược dồi dào.

Sau khi loại bỏ 2,2 triệu thùng/ngày trong các đợt cắt giảm “tự nguyện”, OPEC+ vẫn còn một đợt cắt giảm tự nguyện khác là 1,65 triệu thùng/ngày, cùng với 2 triệu thùng/ngày do các thành viên OPEC+ cam kết cắt giảm, dự kiến sẽ hết hiệu lực vào cuối năm sau.

Tuy nhiên, không phải tất cả những số liệu này đều là “thùng dầu thực tế”. Các thành viên sẽ nhận ra rằng họ không thể nâng sản lượng lên mức mục tiêu, đặc biệt là trong thời gian ngắn. Nhưng Ả Rập Xê-út, UAE và Iraq vẫn còn dư địa đáng kể để mở rộng, trong khi Kazakhstan vẫn đang khai thác vượt mức. Họ có thể bù đắp khoảng trống thị trường ở Ấn Độ, nơi dầu Nga đã từng đẩy họ ra xa. Điều này được giả định rằng Nga sẽ không trả đũa bằng cách chặn xuất khẩu của Kazakhstan - vốn đi qua lãnh thổ Nga - hoặc rằng các biện pháp trừng phạt của Mỹ sẽ không vô tình đánh vào dầu của Kazakhstan.

Giá dầu tăng cao cũng sẽ kích thích tăng trưởng sản lượng tại Mỹ, bù đắp cho các nhà khai thác ở Texas - những cơ sở đã bất mãn vì tổng thống theo đuổi mục tiêu hạ giá dầu, dù họ vẫn hoan nghênh chính sách ủng hộ nhiên liệu hóa thạch của ông.

Một chính sách khôn ngoan hơn sẽ là thỏa thuận với Ấn Độ nhằm từng bước giảm mua dầu Nga, đồng thời cấp miễn trừ cho các nhà máy lọc dầu Ấn Độ tuân thủ, đồng thời trừng phạt những đơn vị không tuân thủ. Đây cũng chính là cách Mỹ từng áp dụng đối với xuất khẩu dầu của Iran trước đây.

Ngược lại, việc xúc phạm Ấn Độ và dùng biện pháp thuế quan thay vì áp lệnh trừng phạt sẽ phản tác dụng. Mỹ đang đẩy cường quốc thống trị Nam Á vào vòng tay của hai đối thủ Á-Âu. Điều đó sẽ tạo lợi thế cho kinh tế Trung Quốc, đồng thời tạo điều kiện giúp Bắc Kinh trở thành đối tác quốc tế. Hoặc, ông Trump có thể lùi bước ở Alaska và trao cho ông Putin một chiến thắng về kinh tế lẫn ngoại giao.

Anh Thư

AFP

Nguồn PetroTimes : https://petrotimes.vn/vi-sao-cach-tiep-can-thue-quan-cua-my-voi-an-do-co-the-phan-tac-dung-731220.html