Bộ Giáo dục và Đào tạo đã có dự thảo Nghị định Quy định chính sách tiền lương, chế độ phụ cấp, chính sách hỗ trợ, thu hút đối với nhà giáo.
Đáng chú ý, theo dự thảo, tổ trưởng chuyên môn được hưởng hệ số 0,3, tổ phó chuyên môn được hưởng 0,2 phụ cấp trách nhiệm công việc. Nhưng,"Các hoạt động chuyên môn đã được giảm định mức tiết dạy, giờ giảng hoặc quy đổi ra tiết dạy, giờ giảng thì không được tính hưởng phụ cấp trách nhiệm công việc".
Tôi là một giáo viên bậc trung học phổ thông làm nhiệm kiêm nhiệm tổ trưởng chuyên môn đề xuất cần giảm định mức tiết dạy và giữ phụ cấp trách nhiệm cho tổ trưởng chuyên môn vì những lí do sau đây.
Thứ nhất, căn cứ theo khoản 2 Điều 14 Điều lệ trường trung học cơ sở, trường trung học phổ thông và trường phổ thông có nhiều cấp học Ban hành kèm theo Thông tư 32/2020/TT-BGDĐT, tổ trưởng chuyên môn phải làm hàng loạt nhiệm vụ.
Cụ thể, xây dựng kế hoạch dạy học và giáo dục; phối hợp với các tổ chuyên môn khác xây dựng kế hoạch giáo dục của nhà trường; đề xuất lựa chọn sách giáo khoa, xuất bản phẩm tham khảo; thực hiện kế hoạch giáo dục của tổ chuyên môn; đánh giá, xếp loại giáo viên theo chuẩn nghề nghiệp; bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ; thực hiện các nhiệm vụ khác do hiệu trưởng phân công.
Có thể nhận thấy, tổ trưởng vừa là người giảng dạy, vừa là người quản lý ở cấp tổ, lại vừa là người chịu trách nhiệm về chất lượng chuyên môn của tập thể. Với vai trò "ba trong một" như vậy, nếu họ "hưởng phụ cấp trách nhiệm thì không giảm định mức tiết dạy" như dự thảo Thông tư là chưa thỏa đáng.
Thứ hai, trong bối cảnh thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông 2018, khối lượng công việc của tổ trưởng chuyên môn tăng lên gấp nhiều lần.
Tới đây, việc thống nhất một bộ sách giáo khoa; tổ chức dạy học theo hướng phát triển phẩm chất và năng lực học sinh; ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong soạn giảng và kiểm tra đánh giá,… đòi hỏi tổ trưởng phải đi đầu trong nghiên cứu, tập huấn, hướng dẫn và giám sát việc thực hiện.
Ngoài chuyên môn, tổ trưởng còn là người duy trì sự đoàn kết trong tập thể, giải quyết những khác biệt giữa các giáo viên trong cùng tổ, dung hòa quan điểm sư phạm, điều phối khối lượng công việc, và thậm chí xử lý những tình huống mà không phải lúc nào hiệu trưởng cũng có thể trực tiếp can thiệp.
Đối với những tổ ghép, ví dụ Tổ Ngữ văn - Lịch sử - Địa lí, thì công việc của tổ trưởng lại càng áp lực, vì đặc thù chuyên môn của các môn học khác nhau.
Thứ ba, khi học sinh nghỉ hè, giáo viên là tổ trưởng vẫn tiếp tục tham gia nhiều nhiệm vụ như: làm phó điểm trưởng điểm thi; tổ trưởng chấm thi tuyển sinh lớp 10/thi tốt nghiệp trung học phổ thông; tổ chức cho học sinh kiểm tra lại, kiểm tra chuyển đổi tổ hợp môn học; tham gia các lớp tập huấn chuyên môn; xây dựng kế hoạch giảng dạy cho năm học mới.
Khi bước vào năm học mới, cho dù tổ trưởng là giáo viên hạng III vẫn phải đảm nhiệm nhiều nhiệm vụ của giáo viên hạng II (kể cả hạng I).
Ví dụ, làm báo cáo viên, dạy minh họa, dạy thử nghiệm; làm giám khảo; đánh giá ngoài, kiểm tra chuyên môn, nghiệp vụ;… Đồng thời, thực hiện thêm phần việc hành chính, thống kê, báo cáo, và nhiều yêu cầu phát sinh khác từ hiệu trưởng, phó hiệu trưởng.
Có thể nhận thấy, tổ trưởng chuyên môn hiện đang thực hiện khối lượng công việc lớn hơn đáng kể so với giáo viên bình thường, nhưng chế độ hỗ trợ chỉ được đề xuất: hưởng hệ số 0,3 hoặc được tính hưởng phụ cấp trách nhiệm là chưa phù hợp.
Thứ tư, với thực tế trên, việc giữ nguyên phụ cấp trách nhiệm và giảm định mức tiết dạy cho tổ trưởng chuyên môn là hoàn toàn hợp lý và cần thiết. Làm nhiều thì phải được hưởng tương xứng, đó không chỉ là nguyên tắc công bằng, mà còn là cách thể hiện sự trân trọng đối với công sức và trách nhiệm mà họ đang gánh vác.
Tổ trưởng được giảm tiết dạy và hưởng phụ cấp không chỉ là vấn đề đãi ngộ, mà còn là giải pháp thiết thực để nâng cao hiệu quả quản lý chuyên môn, bảo đảm chất lượng giáo dục và duy trì sự ổn định trong đội ngũ nhà giáo.
Bên cạnh đó, tôi cho rằng cần xem xét điều chỉnh mức phụ cấp trách nhiệm phù hợp với quy mô và đặc thù của từng trường. Ở những đơn vị có quy mô lớn, nhiều lớp học, tổ trưởng phải quản lý số lượng giáo viên và học sinh nhiều hơn, khối lượng công việc cũng phức tạp hơn.
Do đó, mức phụ cấp nên có sự linh hoạt thay vì áp dụng một cách cứng nhắc. Việc quy định một mức phụ cấp thống nhất cho mọi trường sẽ không phản ánh đúng thực tế và dễ tạo ra tâm lý so bì, thiếu động lực phấn đấu.
Tổ trưởng chuyên môn là lực lượng nòng cốt trong mọi hoạt động dạy học, là người truyền cảm hứng, kết nối và dẫn dắt đồng nghiệp trong quá trình đổi mới giáo dục. Nếu chính sách không kịp thời điều chỉnh để bảo vệ quyền lợi và ghi nhận đúng công sức của họ, thì sẽ rất khó giữ chân những người có năng lực và tâm huyết với vị trí này.
Phan Anh