Vì sao cơ thể 'hỏng hóc' đồng loạt sau tuổi 50?

2 giờ trướcBài gốc

Nếu ví cuộc đời con người như một hành trình lái xe đường dài, chúng ta hẳn đều tin rằng chiếc xe bằng xương bằng thịt này sẽ chỉ hao mòn đều đặn theo chiều dài đoạn đường lăn bánh. Tuy nhiên, các nhà khoa học tại Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc vừa công bố một phát hiện chấn động, cho thấy một bản đồ lão hóa của con người khá rõ nét.

Cụ thể hơn, nghiên cứu cho thấy một "khúc cua" gấp khúc nằm ngay tại cột mốc 50 tuổi. Tại đây, cỗ máy sinh học của chúng ta không chỉ "xuống cấp" từ từ, mà thực sự trải qua một đợt rung lắc dữ dội, nơi tốc độ lão hóa tăng vọt và hàng loạt cảnh báo bệnh lý đồng loạt bật sáng.

Các cơ quan trong cơ thể bạn tùy theo thời điểm trở nên nhạy cảm nhất với lão hóa.

Khác với những nghiên cứu trước đây thường tập trung vào gen hay các chỉ số chung chung trong máu, nhóm nghiên cứu này đã chọn một hướng đi táo bạo và chi tiết hơn. Họ đi sâu vào phân tích hàng loạt các protein, những "công nhân" thực thụ vận hành mọi hoạt động sống trong tế bào. Bằng cách phân tích mẫu vật từ nhiều loại mô và cơ quan khác nhau ở các độ tuổi, các nhà khoa học đã dựng nên một bức tranh toàn cảnh về việc các bộ phận trong cơ thể chúng ta già đi theo những nhịp điệu hoàn toàn khác nhau. Và kết quả chỉ ra rằng, khoảng thời gian từ 45 đến 55 tuổi, với đỉnh điểm là tuổi 50 chính là giai đoạn "bão tố" nhất.

Vậy điều gì thực sự xảy ra khi bạn thổi nến sinh nhật lần thứ 50? Nghiên cứu chỉ ra rằng đây chính là lúc cơ thể trải qua quá trình tái cấu trúc protein trên diện rộng. Đáng lo ngại nhất, "kẻ phản bội" đầu tiên trong hệ thống chính là các mạch máu, đặc biệt là động mạch chủ. Các nhà khoa học phát hiện ra rằng mạch máu là một trong những mô già đi sớm nhất và nhanh nhất. Khi bước vào tuổi 50, sự lão hóa của hệ thống mạch máu dường như kích hoạt một hiệu ứng domino, lan truyền các tín hiệu tiêu cực đến các cơ quan khác, kéo theo sự suy giảm chức năng toàn diện.

Sự thay đổi này không chỉ dừng lại ở những nếp nhăn hay cảm giác chậm chạp bên ngoài. Ở cấp độ phân tử, nghiên cứu đã điểm mặt chỉ tên 48 loại protein liên quan trực tiếp đến các bệnh lý nguy hiểm tăng vọt biểu hiện trong giai đoạn này. Đây không phải là sự trùng hợp ngẫu nhiên. Sự gia tăng đột biến của các protein này có mối liên hệ mật thiết với những căn bệnh ám ảnh tuổi trung niên như các vấn đề về tim mạch, tình trạng xơ hóa mô, gan nhiễm mỡ và thậm chí là các dấu hiệu liên quan đến ung thư gan. Có vẻ như ở ngưỡng cửa 50, cơ chế tự bảo vệ và sửa chữa của cơ thể bắt đầu hụt hơi trước sự tấn công dồn dập của các yếu tố gây hại tích tụ qua nhiều thập kỷ.

Để kiểm chứng xem những thay đổi này có thực sự gây ra lão hóa về chức năng hay không, nhóm nghiên cứu đã tách một protein đặc biệt từ động mạch chủ người - protein mà họ nghi là thúc đẩy lão hóa - rồi tiêm vào chuột non. Kết quả, những con chuột được tiêm protein đó có khả năng vận động giảm rõ rệt, lực nắm yếu hơn, sức bền kém hơn, mất cân bằng và dấu hiệu suy giảm sức khỏe mạch máu rõ nét so với chuột bình thường. Điều này cho thấy thay đổi ở mức phân tử thực sự có thể gây ra suy giảm chức năng cơ thể theo thời gian.

Kết quả nghiên cứu trên đã giúp đưa ra lời giải cụ thể cho câu hỏi tại sao nguy cơ mắc các bệnh mãn tính lại tăng vọt sau tuổi 50 mà không phải là một đường thẳng đi lên từ từ? Rõ ràng là khi "trụ cột" là hệ thống mạch máu suy yếu, không còn khả năng cung cấp dưỡng chất và loại bỏ độc tố hiệu quả, các cơ quan như gan, thận và những cơ quan khác phải chịu áp lực khổng lồ, dẫn đến sự xuất hiện đồng loạt của các bệnh lý.

Tuy nhiên, đừng để những thông tin này khiến bạn hoang mang. Ngược lại, việc xác định được "điểm rơi" chính xác khi bước vào độ tuổi 50 là một tin tốt lành cho y học dự phòng. Điều này giống như việc chúng ta biết trước đâu là đoạn đường nguy hiểm nhất trên hành trình để chuẩn bị kỹ càng hơn. Nếu nghiên cứu của Đại Học Stanford trước đây nhắc nhở chúng ta về sự thay đổi chuyển hóa ở tuổi 44 và miễn dịch ở tuổi 60, thì nghiên cứu từ Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc nhấn mạnh tầm quan trọng tối thượng của việc bảo vệ hệ tim mạch trước khi bước vào tuổi 50.

Đừng đợi đến khi cơ thể lên tiếng chúng ta mới bắt đầu chăm sóc. Giai đoạn trước 50 tuổi chính là thời gian vàng để củng cố hệ thống mạch máu và chức năng gan. Những thay đổi nhỏ trong lối sống như giảm mỡ nội tạng, kiểm soát huyết áp và chế độ ăn lành mạnh không chỉ là lời khuyên sáo rỗng, mà chính là tấm lá chắn giúp bạn đi qua "khúc cua" tử thần này một cách nhẹ nhàng nhất. Lão hóa là quy luật tất yếu, nhưng tốc độ lão hóa lại nằm trong tay bạn. Hiểu rõ cơ thể mình, chúng ta hoàn toàn có thể biến tuổi 50 từ một cú sốc thành một bước chuyển mình vững chãi sang chương tiếp theo của cuộc đời.

Quỳnh Lâm

Theo Tin dịch

Nguồn DNSG : https://doanhnhansaigon.vn/vi-sao-co-the-hong-hoc-dong-loat-sau-tuoi-50-329240.html