Đông Phương Bất Bại, giáo chủ của Nhật Nguyệt Thần Giáo, là một trong những nhân vật huyền thoại trong tiểu thuyết kiếm hiệp kinh điển Tiếu ngạo giang hồ của cố nhà văn Kim Dung. Ông nổi tiếng với môn võ công Quỳ Hoa Bảo Điển, một bí kíp võ học khiến cả võ lâm phải khiếp sợ. Tuy nhiên, dù sở hữu võ công thượng thừa, Đông Phương Bất Bại lại không có ý định xưng bá võ lâm. Nguyên nhân sâu xa của điều này xuất phát từ bi kịch cá nhân và sự thay đổi tâm tính của ông sau khi luyện thành công bộ võ công này.
Quỳ Hoa Bảo Điển và cái giá phải trả
Theo lời kể trong tiểu thuyết, Đông Phương Bất Bại vốn là phó giáo chủ của Nhật Nguyệt Thần Giáo dưới quyền giáo chủ Nhậm Ngã Hành. Nhậm Ngã Hành vì mải mê luyện tập Hấp Tinh Đại Pháp nên đã giao toàn bộ công việc giáo phái cho Đông Phương. Nhờ tài năng và sự cống hiến, Đông Phương dần chiếm được lòng tin của Nhậm Ngã Hành. Tuy nhiên, tham vọng của Đông Phương không dừng lại ở đó. Ông muốn trở thành "Võ Lâm Độc Tôn", người đứng đầu thiên hạ.
Để đạt được võ công tuyệt đỉnh, Đông Phương Bất Bại đã không ngần ngại hi sinh bản thân, luyện tập Quỳ Hoa Bảo Điển.
Nhận ra tham vọng này, Nhậm Ngã Hành đã lừa Đông Phương luyện tập Quỳ Hoa Bảo Điển, một bộ võ công yêu cầu người luyện phải "dẫn đao tự cung" (tự thiến). Mặc dù sau khi luyện thành công, Đông Phương sở hữu võ công vô địch thiên hạ, nhưng ông phải trả giá bằng việc đánh mất thân phận đại trượng phu. Tâm tính và lối sống của ông dần bị nữ hóa, khiến ông trở thành một con người ái nam ái nữ.
Sự thay đổi tâm tính và lối sống
Sau khi luyện thành Quỳ Hoa Bảo Điển, Đông Phương Bất Bại không còn quan tâm đến việc xưng bá võ lâm. Thay vào đó, ông sống ẩn dật trong tẩm cung – một nơi được trang trí lộng lẫy như cung điện dành cho hoàng hậu. Ông mặc áo phu nhân, cầm kim chỉ, trang điểm như phụ nữ, và yêu thương một người đàn ông tên Dương Liên Đình. Tình yêu này khiến Đông Phương hoàn toàn đắm chìm trong thế giới riêng của mình, giao toàn bộ quyền hành giáo phái cho Dương Liên Đình và không còn màng đến việc thống trị võ lâm.
Nội bộ Nhật Nguyệt Thần Giáo lục đục
Việc Đông Phương Bất Bại mải mê luyện võ và sống ẩn dật đã khiến Nhật Nguyệt Thần Giáo rơi vào tình trạng hỗn loạn. Nội bộ giáo phái chia rẽ, chém giết lẫn nhau. Đông Phương không trực tiếp điều hành mà thông qua người khác, sử dụng Tam Thi Não Thần Đan để khống chế giáo chúng. Sự bất ổn này khiến giáo phái suy yếu, không còn đủ sức để thực hiện tham vọng thống trị võ lâm.
Cái kết bi thảm
Đông Phương Bất Bại cuối cùng phải đối mặt với sự tấn công từ Nhậm Ngã Hành, Lệnh Hồ Xung, Nhậm Doanh Doanh và Hướng Vấn Thiên. Dù một mình đối đầu với bốn cao thủ, ông vẫn tỏ ra áp đảo nhờ võ công siêu phàm. Tuy nhiên, nhờ sự nhanh trí của Nhậm Doanh Doanh khi tấn công Dương Liên Đình, Đông Phương bị phân tâm, tạo cơ hội cho Lệnh Hồ Xung và Nhậm Ngã Hành phản kích.
Trong giây phút cuối cùng, Đông Phương Bất Bại vẫn hạ mình cầu xin Nhậm Ngã Hành tha mạng cho Dương Liên Đình. Nhưng Nhậm Ngã Hành không chỉ từ chối mà còn giết chết người tình của Đông Phương. Đau đớn và phẫn nộ, Đông Phương dùng kim đâm mù mắt phải của Nhậm Ngã Hành rồi chết bên cạnh Dương Liên Đình.
Có thể nói dù luyện được tuyệt thế võ công, nhưng Đông Phương Bất Bại đã đánh mất chính mình, từ một kẻ tham vọng trở thành một con người chỉ sống vì tình yêu, để rồi kết thúc trong bi kịch.
Quốc Tiệp