Vì sao 'Kết nối tri thức với cuộc sống' thành bộ SGK thống nhất toàn quốc?

4 giờ trướcBài gốc

Trong bối cảnh giáo dục phổ thông đang bước vào giai đoạn cần ổn định để nâng cao chất lượng triển khai chương trình mới, việc sử dụng thống nhất một bộ sách giáo khoa mang ý nghĩa đặc biệt quan trọng.

Đây không chỉ là lựa chọn về học liệu, mà là quyết định liên quan trực tiếp đến tổ chức dạy học, công tác quản lý, tập huấn giáo viên và bảo đảm quyền lợi học tập của học sinh trên phạm vi cả nước.

Đồng bộ, đầy đủ – nền tảng của một bộ sách dùng chung

Một trong những căn cứ quan trọng để lựa chọn Kết nối tri thức với cuộc sống là tính đồng bộ và đầy đủ theo đúng thiết kế của Chương trình Giáo dục phổ thông 2018.

Bộ sách này được biên soạn trọn vẹn cho tất cả các môn học và hoạt động giáo dục, bao gồm cả sách giáo khoa và các chuyên đề học tập bắt buộc, lựa chọn, sách tiếng dân tộc và tài liệu giáo dục địa phương.

Tính đến nay, bộ Kết nối tri thức với cuộc sống có tổng cộng 263 tên sách, bao phủ toàn bộ các cấp học từ lớp 1 đến lớp 12.

Đây là con số thể hiện rõ năng lực tổ chức biên soạn ở quy mô hệ thống, đáp ứng yêu cầu đa dạng của chương trình mới.

Đáng chú ý, với những môn học cần nhiều đầu sách để học sinh lựa chọn theo định hướng cá nhân, dù số lượng người học không lớn và hiệu quả kinh tế không cao, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam vẫn tổ chức biên soạn đầy đủ để bảo đảm quyền học tập của học sinh.

Có thể thấy rõ điều này ở môn Mĩ thuật cấp trung học phổ thông – môn học lựa chọn theo chủ đề. Với 10 chủ đề và học sinh chỉ lựa chọn học 4 chủ đề, việc biên soạn sách giáo khoa cho môn học này đòi hỏi đầu tư công phu nhưng không dễ thu hồi chi phí.

Tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại, chỉ duy nhất Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam có sách giáo khoa Mĩ thuật trung học phổ thông đã được phê duyệt và đưa vào sử dụng, giúp các nhà trường triển khai chương trình một cách bài bản, đúng định hướng.

Tương tự, với môn Giáo dục thể chất, bộ sách đã tập trung biên soạn các chuyên đề học tập theo bốn môn thể thao được học sinh lựa chọn nhiều nhất là bóng đá, bóng chuyền, bóng rổ và cầu lông.

Cách tiếp cận này vừa bảo đảm tính thiết thực, vừa phù hợp với điều kiện tổ chức dạy học ở đa số nhà trường.

Bảo đảm quyền học tập đa dạng: Ngoại ngữ, tiếng dân tộc, giáo dục địa phương

Không chỉ dừng lại ở các môn học phổ biến, Kết nối tri thức với cuộc sống còn thể hiện rõ vai trò của một bộ sách mang tính hệ thống khi bao phủ đầy đủ các lĩnh vực có tính đặc thù.

Theo thiết kế chương trình, ngoài tiếng Anh, học sinh có thể lựa chọn thêm sáu ngoại ngữ khác là tiếng Đức, Nga, Trung, Pháp, Nhật và Hàn. Đây là mảng sách có số tiết nhiều, học sinh lựa chọn ít, kinh phí đầu tư lớn và không mang lại hiệu quả kinh tế.

Dù vậy, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam vẫn là đơn vị duy nhất tổ chức biên soạn đầy đủ hệ thống sách giáo khoa cho các ngoại ngữ này, từ bậc tiểu học đến trung học phổ thông, chấp nhận bù lỗ để đáp ứng yêu cầu chương trình và bảo đảm quyền lựa chọn học tập của học sinh.

Hiện nay, nhiều đầu sách đã được đưa vào sử dụng, các tên sách còn lại đang được khẩn trương biên soạn và trình thẩm định theo đúng lộ trình.

Cùng với đó, hệ thống sách giáo khoa tiếng dân tộc cũng được biên soạn đầy đủ, đã được thẩm định và phê duyệt cho các lớp từ 1 đến 5 của 8 thứ tiếng như Chăm, Khơ me, Mông, Ê đê, Thái, Jrai, Hơ Mông.

Đây là minh chứng rõ nét cho định hướng giáo dục toàn diện, bảo đảm bình đẳng trong tiếp cận tri thức cho học sinh ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Ở cấp độ địa phương, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam đã phối hợp với các Sở GD&ĐT tổ chức biên soạn tài liệu giáo dục địa phương cho 61/63 tỉnh, thành (trước đây), với tổng số 560 tài liệu ở các cấp học.

Các tài liệu này hiện đang được sử dụng tại hầu hết các trường học của 34 tỉnh, thành, dưới cả hình thức in ấn và bản điện tử.

Trong bối cảnh thay đổi địa giới hành chính và triển khai mô hình chính quyền hai cấp, việc chỉnh sửa, cập nhật các tài liệu này cũng đang được thực hiện để bảo đảm tính phù hợp và thống nhất.

Hệ sinh thái học liệu và đội ngũ tác giả – bảo đảm chất lượng đồng đều

Không chỉ đầy đủ về đầu sách, Kết nối tri thức với cuộc sống còn được xây dựng cùng một hệ sinh thái học liệu hoàn chỉnh. Bên cạnh sách in, bộ sách có phiên bản điện tử, sách giáo viên, sách bài tập, học liệu điện tử bổ trợ và hệ thống tài liệu tập huấn phong phú, bao gồm bản mềm, video, slide hướng dẫn.

Những học liệu này giúp giáo viên và học sinh tiếp cận nội dung một cách linh hoạt, góp phần nâng cao hiệu quả dạy và học.

Đặc biệt, với sách giáo khoa tiếng Anh, việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong hỗ trợ cá nhân hóa học tập, nhận diện giọng nói và gia sư AI đã mở ra hướng tiếp cận hiện đại, giúp học sinh rèn luyện kỹ năng nói và viết hiệu quả hơn.

Nền tảng chất lượng của bộ sách còn đến từ đội ngũ tác giả đông đảo, chuyên nghiệp và có trình độ cao.

Bộ "Kết nối tri thức với cuộc sống" có tổng cộng 431 tác giả, với 151 giáo sư, phó giáo sư và 137 tiến sĩ.

Nhiều tác giả là chuyên gia đầu ngành, từng tham gia biên soạn sách giáo khoa ở các lần đổi mới trước, tạo nên sự kế thừa về kinh nghiệm và phương pháp.

Đáng chú ý, phần lớn tác giả có tuổi đời bình quân trẻ, được đào tạo bài bản trong và ngoài nước, am hiểu Chương trình giáo dục phổ thông 2018 và có kinh nghiệm nghiên cứu phát triển năng lực học sinh.

Trong quá trình biên soạn, các tác giả đều được tập huấn với chuyên gia trong nước và quốc tế về phát triển chương trình, đánh giá sách giáo khoa và khoa học giáo dục theo định hướng phát triển năng lực, qua đó bảo đảm chất lượng đồng đều của toàn bộ hệ thống sách.

Tỷ lệ lựa chọn cao và hiệu quả kinh tế rõ rệt

Thực tiễn triển khai trong những năm qua cho thấy Kết nối tri thức với cuộc sống là bộ sách có tỷ lệ lựa chọn cao nhất trong các cơ sở giáo dục.

Qua từng năm học, ở các lớp triển khai chương trình mới, bộ sách này luôn chiếm tỷ lệ lựa chọn cao hơn so với các bộ sách khác, phản ánh sự tin tưởng của nhà trường và giáo viên đối với chất lượng nội dung cũng như phương pháp tiếp cận.

Bên cạnh chất lượng chuyên môn, yếu tố giá thành cũng là một ưu điểm nổi bật. Thực hiện chỉ đạo của Bộ GD&ĐT về rà soát, tiết giảm chi phí để giảm giá sách giáo khoa, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam đã chủ động điều chỉnh giảm giá bán lẻ từ đầu năm 2024.

Sau điều chỉnh, giá sách của Kết nối tri thức với cuộc sống thấp hơn bình quân 24–26% so với các bộ sách khác trên thị trường, đồng thời tuân thủ nghiêm túc quy định về giá tối đa theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018.

Đáng chú ý, mức giá tối ưu này không đến từ việc cắt giảm chất lượng giấy hay quy cách in ấn, mà xuất phát từ lợi thế quy mô phát hành.

Tính từ thời gian đưa vào sử dụng, bộ SGK KNTTVCS luôn có tỉ lệ lựa chọn cao nhất trong mỗi năm học, so với tất cả các bộ sách hiện có.

Điều này mang lại hiệu quả kinh tế thiết thực, góp phần giảm gánh nặng tài chính cho phụ huynh và học sinh khi triển khai đại trà.

Có thể khẳng định, việc lựa chọn Kết nối tri thức với cuộc sống làm bộ sách giáo khoa sử dụng thống nhất từ năm học 2026–2027 là quyết định có cơ sở vững chắc, vừa bảo đảm chất lượng chuyên môn, vừa đáp ứng yêu cầu thực tiễn và an sinh xã hội.

Đây là bước đi quan trọng trong lộ trình ổn định và nâng cao chất lượng giáo dục phổ thông, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững và công bằng cho mọi học sinh.

ĐẶNG XÁ

Nguồn Văn hóa : http://baovanhoa.vn/xuat-ban/vi-sao-ket-noi-tri-thuc-voi-cuoc-song-thanh-bo-sgk-thong-nhat-toan-quoc-192937.html