Vì sao lốc xoáy lại 'tàng hình' với các hệ thống dự báo hiện đại?

3 giờ trướcBài gốc

Trận lốc xoáy xảy ra tại Ninh Bình sáng ngày 29/9 do ảnh hưởng của Bão số 10 đã làm 9 người chết và hàng chục người bị thương, nhiều nhà cửa, cơ sở sản xuất kinh doanh, hệ thống điện bị tốc mái, gãy đổ gây thiệt hại nặng. Điều khiến dư luận bàng hoàng không chỉ là sự tàn phá khủng khiếp mà còn chính là sự xuất hiện đột ngột của nó.

Thông tin với Gia đình và Xã hội, ông Hoàng Phúc Lâm, Phó Giám đốc Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia cho biết, nguyên nhân sâu xa hình thành lốc xoáy tại một số tỉnh trong ngày 29/9 đến từ đặc điểm cấu trúc của bão Bualoi.

Dông lốc ở Ninh Bình khiến 9 người tử vong, 18 người bị thương

"Bão Bualoi, cũng như đa số các cơn bão khác, có hoàn lưu phía Bắc mạnh và rộng hơn phía Nam. Khi bão đi vào Bắc Trung Bộ, phần rìa phía bắc của nó bao trùm khu vực đồng bằng Bắc Bộ. Tại đây, khối không khí nóng ẩm của bão đã giao tranh quyết liệt với khối khí mát hơn từ phía bắc, tạo ra một ranh giới thời tiết cực kỳ bất ổn định," ông Lâm phân tích.

Chính sự xung đột này đã hình thành nên những ổ dông rất mạnh vào sáng 29/9, và từ trong những đám mây dông khổng lồ đó, các cơn lốc xoáy đã được sinh ra. Những hình ảnh do người dân ghi lại tại Ninh Bình, Hưng Yên, Hải Phòng chính là minh chứng cho hiện tượng này.

Mặc dù nguyên nhân hình thành đã rõ, nhưng việc dự báo chính xác một trận lốc xoáy sẽ xảy ra ở đâu, khi nào và mạnh ra sao lại là một bài toán cực kỳ khó khăn với công nghệ hiện tại.

Ông Hoàng Phúc Lâm, Phó Giám đốc Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia.

Theo ông Hoàng Phúc Lâm, về quy mô, đường kính của một cơn lốc xoáy chỉ từ vài chục đến vài trăm mét. Trong khi đó, các hệ thống radar hay ảnh vệ tinh có độ phân giải lớn hơn nhiều, khiến lốc xoáy trở nên quá nhỏ để có thể phát hiện, gần như "tàng hình" trên các bản đồ thời tiết.

Về mặt thời gian, một cơn lốc xoáy chỉ tồn tại từ vài phút đến vài chục phút, đây là quãng thời gian quá ngắn để các mô hình dự báo có thể tính toán và đưa ra cảnh báo kịp thời.

"Do quy mô quá nhỏ, các radar và vệ tinh gần như không thể nắm bắt được vị trí, hình hài của lốc xoáy. Việc ghi nhận được chúng chủ yếu là tình cờ, do người dân quan sát và quay lại được. Vì vậy, chúng tôi chỉ có thể cảnh báo trong các cơn dông có khả năng xảy ra lốc xoáy, chứ chưa thể dự báo chính xác," ông Lâm nhấn mạnh.

Ông Lâm cũng cảnh báo, với các cơn lốc xoáy dù quy mô nhỏ nhưng tốc độ gió lại rất lớn, tương đương với gió trong bão và gió giật mạnh trong các cơn dông. Do vậy, thiệt hại về người, tài sản, cây cối, vật dụng bị cuốn theo cơn lốc rất nhiều, gây ra thiệt hại dọc theo đường di chuyển của lốc xoáy.

Ông Mai Văn Khiêm, Giám đốc Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia.

Thông tin thêm từ Ông Mai Văn Khiêm, Giám đốc Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia cho biết về mặt bản chất hiện tượng lốc xoáy cũng là một cơn bão nhưng ở quy mô rất nhỏ, nhỏ hơn bão rất nhiều, cả về mặt kích thước, không gian, thời gian tồn tại.

"Đối với những cơn bão cũng hình thành xoáy như vậy nhưng duy trì trong thời gian dài, quy mô không gian lớn thì chúng ta có vệ tinh, radar, mô hình tính toán biết được hình hài, cấu trúc của bão, khi đó chúng ta phân tích, theo dõi thì có thể dự báo được. Còn đối với dông, lốc xoáy xảy ra trong phạm vi phạm hẹp, nhỏ nên chúng ta chỉ quan trắc bằng mắt thường" – ông Khiêm nói.

Theo ông Khiêm, hiện nay, khoa học khí tượng chỉ cảnh báo khả năng xảy ra lốc xoáy, vòi rồng, mưa đá trong điều kiện có các đám mây dông rất mạnh, được hình thành môi trường nóng, ẩm, bất ổn định lớn. Khoa học hiện nay chỉ có thể đưa ra được cảnh báo như vậy chứ chưa đưa được dự báo vị trí, cường độ hay diễn biến của các lốc xoáy, vòi rồng.

Trung Sơn

Nguồn GĐ&XH : https://giadinh.suckhoedoisong.vn/vi-sao-loc-xoay-lai-tang-hinh-voi-cac-he-thong-du-bao-hien-dai-172250929215456009.htm