Địa hình hiểm trở và độ cao khắc nghiệt
Tây Tạng nằm trên cao nguyên Thanh Tạng, có độ cao trung bình hơn 4.500 m so với mực nước biển. Khu vực này được bao quanh bởi dãy Himalaya với nhiều đỉnh núi cao trên 7.000 - 8.000 m, trong đó có Everest cao 8.849 m. Địa hình hiểm trở cùng độ cao cực lớn tạo ra những thách thức lớn đối với hoạt động hàng không. Nếu xảy ra sự cố, phi công sẽ khó tìm được nơi bằng phẳng để hạ cánh khẩn cấp, đồng thời không gian cơ động cũng bị hạn chế đáng kể.
Ảnh minh họa
Áp suất không khí thấp và ảnh hưởng đến động cơ
Khi máy bay bay qua khu vực có độ cao lớn, mật độ không khí giảm mạnh khiến động cơ phản lực hoạt động kém hiệu quả hơn. Điều này làm giảm lực nâng và hiệu suất bay, buộc máy bay phải tiêu tốn nhiều nhiên liệu hơn để duy trì độ cao an toàn. Ngoài ra, trong tình huống khẩn cấp cần giảm độ cao nhanh chóng để đảm bảo oxy cho hành khách, việc hạ xuống thấp ở Tây Tạng gần như bất khả thi vì mặt đất đã ở rất cao.
Khó khăn trong xử lý tình huống khẩn cấp
Trong trường hợp máy bay bị mất áp suất cabin, phi công thường phải hạ độ cao xuống mức an toàn khoảng 3.000 m - 3.600 m để đảm bảo hành khách có thể thở. Tuy nhiên, ở Tây Tạng, mặt đất đã cao hơn 4.000 m, đồng nghĩa việc hạ thấp như các khu vực khác là không thể. Điều này làm tăng rủi ro và buộc máy bay phải tránh khu vực ngay từ đầu.
Hạn chế về sân bay và điều kiện hạ cánh
Mặc dù Tây Tạng có một số sân bay, như Sân bay Lhasa Gonggar hay Ngari Gunsa, nhưng số lượng ít và cơ sở hạ tầng hạn chế. Các sân bay này lại nằm trong địa hình thung lũng hẹp, thường xuyên bị ảnh hưởng bởi gió mạnh và thời tiết thay đổi đột ngột. Do đó, khả năng sử dụng các sân bay này cho hạ cánh khẩn cấp là rất thấp, không đáp ứng tiêu chuẩn an toàn của các hãng hàng không quốc tế.
Thời tiết cực đoan và dòng khí xoáy
Tây Tạng thường xuyên chịu ảnh hưởng của gió mùa và dòng khí xoáy mạnh từ dãy Himalaya. Hiện tượng nhiễu động khí quyển (turbulence) ở khu vực này xảy ra thường xuyên và khó dự đoán, có thể gây rung lắc mạnh, ảnh hưởng đến sự ổn định của chuyến bay. Vì lý do này, các hãng hàng không thường chọn đường bay vòng để tránh đi vào vùng khí lưu bất lợi.
Quy định và tiêu chuẩn an toàn hàng không
Ngoài những yếu tố tự nhiên, các hãng hàng không và cơ quan quản lý cũng có quy định nghiêm ngặt về tuyến bay. Những đường bay qua Tây Tạng không được ưu tiên do nguy cơ cao khi xảy ra sự cố. Thay vào đó, máy bay thường lựa chọn các tuyến bay vòng qua Nepal, Ấn Độ hoặc Trung Quốc nội địa để đảm bảo an toàn tối đa cho hành khách.
Máy bay thường không bay thẳng qua Tây Tạng vì sự kết hợp của nhiều yếu tố: địa hình núi non hiểm trở, áp suất không khí thấp, hạn chế trong việc xử lý sự cố khẩn cấp, ít sân bay thay thế và thời tiết cực đoan. Chính những rủi ro này khiến các hãng hàng không lựa chọn đường bay vòng, dù có thể kéo dài thời gian bay, nhưng đảm bảo an toàn là ưu tiên tuyệt đối.
Trúc Lam (t/h)