ENSO trung tính: Miền Bắc mát mẻ lạ thường, mưa lớn cực đoan

2 ngày trướcBài gốc

Thời tiết năm nay dưới tác động của biến đối khí hậu và ENSO trung tính nên các hiện tượng mưa, bão, nắng nóng, không diễn ra theo một “kịch bản” nào. Những ngày tháng 5 vừa qua, Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ ít nắng nóng, thậm chí có những ngày trời se lạnh như mùa thu. Đặc biệt, miền Bắc xuất hiện nhiều trận mưa cực đoan, Trung Bộ mưa lũ hiếm gặp,...

Cụ thể, trong tháng 5 xuất hiện 2 đợt không khí lạnh vào ngày 10 và 24/5. Khu vực Bắc Bộ đã xảy ra các đợt mưa lớn diện rộng. Đáng chú ý, tại Bắc Quang (Hà Giang) mưa lớn kéo dài từ 15-23/5 với tổng lượng đạt 995mm, trong đó lượng mưa ngày lớn nhất 268,8mm (21/5).

Khu vực Trung Bộ cũng có nhiều ngày xảy ra mưa rào và giông, cục bộ có mưa to đến rất to. Riêng tại Hà Tĩnh xảy ra mưa rất lớn vào đêm 25, sáng 26/5 với tổng lượng từ 165-340mm. Ngoài ra, khu vực Nam Trung Bộ, Tây Nguyên và Nam Bộ cũng có mưa giông diện rộng, có nơi mưa to đến rất to…

Thời tiết cực đoan xảy ra nhiều nơi trên cả nước. Ảnh minh họa: Minh Hiền

Cũng trong tháng này, nắng nóng diện rộng đã xảy ra tại các tỉnh Tây Bắc, Việt Bắc và một số nơi ở đồng bằng Bắc Bộ. Tuy nhiên, theo thống kê số ngày nắng nóng còn khá hiếm hoi so với mọi năm, thậm chí nhiều ngày còn mát mẻ lạ thường.

Cụ thể, ở thủ đô Hà Nội, nhiệt độ trung bình cả tháng là 27.6 độ, chỉ nhỉnh hơn 0.6 độ so với cùng kỳ của năm 2022. Số ngày xảy ra nắng nóng từ 35 độ trở lên cũng rất ít, khoảng 3-4 ngày.

Theo các chuyên gia, thời tiết mát lạ thường và mưa lớn cực đoan là do vùng áp thấp phía Tây năm nay hoạt động yếu hơn. Thêm vào đó, rãnh áp thấp từ phía Bắc xuất hiện thường xuyên hơn so với mọi năm. Thực tế, cứ vài ngày rãnh này lại di chuyển xuống khu vực Bắc Bộ, Bắc Trung Bộ gây mưa và nền nhiệt thấp. Đồng thời, không khí lạnh hoạt động mạnh hơn so với bình thường do sự biến động bất thường của cấu trúc gió....

Nắng nóng thất thường, mưa nhiều đợt

Ngay từ đầu tháng 6, ngày 1-2, miền Bắc đột nhiên hứng chịu 2 ngày nắng nóng như “thiêu đốt”, ghi nhận mức nhiệt nhiều nơi trên 40 độ. Sau 2 ngày nắng nóng “chóng vánh”, khu vực lại có mưa giông và nhiệt giảm mạnh.

Dự báo trong tháng 6 này, Phó Trưởng phòng Dự báo khí hậu, Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia Trần Thị Chúc cho biết, nắng nóng có khả năng xuất hiện diện rộng vào những ngày đầu tháng và sau đó còn có thể tiếp tục xảy ra một vài đợt tại Bắc và Trung Bộ. Cần đề phòng khả năng xảy ra nắng nóng gay gắt và đặc biệt gay gắt.

Đồng thời, nhiệt độ trung bình trên cả nước phổ biến ở mức xấp xỉ so với trung bình nhiều năm; riêng khu vực Bắc Bộ cao hơn 0,5-1 độ.

Đáng lưu ý, đây là thời kỳ khả năng xuất hiện bão, áp thấp nhiệt đới trên khu vực Biển Đông (ở mức tương đương trung bình nhiều năm, là 1,1 cơn).

Trong tháng 6 khả năng xuất hiện bão, áp thấp nhiệt đới trên Biển Đông. Ảnh minh họa: Lê Dương

Bên cạnh đó, tổng lượng mưa trên cả nước phổ biến xấp xỉ trung bình nhiều năm cùng thời kỳ; riêng khu vực Bắc Trung Bộ cao hơn từ 15-25%.

Bà Chúc nhấn mạnh, trong thời kỳ dự báo, khu vực Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ sẽ có khả năng xuất hiện một số đợt mưa lớn diện rộng. Tại các khu vực Tây Nguyên và Nam Bộ, gió mùa Tây Nam có xu hướng hoạt động mạnh dần nên mưa có khả năng gia tăng hơn cả về diện và lượng.

Trên phạm vi cả nước tiếp tục có khả năng xảy ra các hiện tượng thời tiết nguy hiểm như: giông, lốc, sét, mưa đá và gió giật mạnh.

Thời tiết cực đoan khó lường

Dự báo dài hơn, ông Nguyễn Văn Hưởng, Trưởng phòng Dự báo thời tiết nhận định, năm nay, thời gian nóng khác năm 2024. Theo đó, dự báo nắng nóng gay gắt tập trung vào các tháng 6, 7, 8 thay vì tháng 4, 5 như năm ngoái.

Trong đó, nắng nóng ở khu vực Tây Bắc và Đông Bắc số đợt ít hơn, chỉ khoảng 2-4 đợt; khu vực đồng bằng Bắc Bộ nhiều hơn, khoảng 4-6 đợt và ở khu vực Trung Bộ 6-8 đợt.

Đặc biệt, trong năm 2025, mức độ nắng nóng sẽ không gay gắt bằng 2024; tuy nhiên vẫn có những điểm ở vùng núi phía Tây khu vực Trung Bộ nhiệt độ có thể lên đến 41-42 độ.

Cũng trong năm này, các đợt nắng nóng thường kéo dài khoảng 3-5 ngày ở Bắc Bộ và 4-7 ngày ở Trung Bộ.

Về mùa mưa ở khu vực Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ sẽ bắt đầu từ tháng 6 kéo dài đến khoảng tháng 8. Đợt mưa của năm 2025 cũng xấp xỉ so với trung bình nhiều năm, tức là có hơn 20 đợt từ nay đến hết năm.

Các chuyên gia khí tượng đánh giá, năm 2025, ENSO trung tính không đồng nghĩa với thời tiết "ôn hòa" hay "ổn định". Trong bối cảnh khí hậu toàn cầu biến đổi, có thể xảy ra hiện tượng mát mẻ bất thường và mưa cực đoan, thậm chí còn khó lường hơn El Nino hay La Nina.

Để chủ động ứng phó, giảm thiệt hại, các chuyên gia khí tượng thủy văn khuyến cáo, chính quyền và người dân cần thường xuyên theo dõi thông tin dự báo, cảnh báo trên các nguồn chính thống để chủ động ứng phó với thời tiết cực đoan.

ENSO là chữ viết tắt của các từ ghép El Nino Southern Oscillation. ENSO gồm 3 pha: El Nino, La Nina và trung tính.

Theo nguyên tắc chung, những năm La Nina thường dẫn tới nhiều bão, áp thấp nhiệt đới; trong khi những năm El Nino thường có nắng nóng, khô hạn kéo dài, mùa mưa đến muộn.

Tuy nhiên, đây không phải quy luật tuyệt đối bởi mùa bão có thể đi ngược lại xu hướng bằng cách hoạt động mạnh hơn hoặc yếu hơn mức chỉ báo của ENSO.

Bảo Anh

Nguồn VietnamNet : https://vietnamnet.vn/enso-trung-tinh-mien-bac-mat-me-la-thuong-mua-lon-cuc-doan-2407453.html