Nỗi lo thiệt hại kinh tế, chuỗi cung ứng toàn cầu
Cuộc chiến thương mại dưới thời Tổng thống Donald Trump để lại "vết sẹo đáng kể" trên bức tranh kinh tế toàn cầu, gây thiệt hại hơn 34 tỷ USD cho các công ty.
Reuters dự đoán con số này tiếp tục leo thang, khi chính sách thuế quan bất ổn làm tê liệt một số tập đoàn lớn nhất thế giới. Thiệt hại tài chính không chỉ dừng lại ở bề mặt, mà còn tiềm ẩn tác động lan tỏa sâu rộng, ảnh hưởng đến chi tiêu tiêu dùng, đầu tư của doanh nghiệp và kỳ vọng lạm phát.
Trên khắp Mỹ, châu Á và châu Âu, loạt tập đoàn lớn như Apple (AAPL.O), Ford (FN), Porsche và Sony (6758.T) rút lại hoặc cắt giảm dự báo lợi nhuận. Phần lớn công ty này thừa nhận tính thất thường của chính sách thương mại dưới thời ông Trump khiến việc ước tính chính xác chi phí bất khả thi.
Con số thiệt hại 34 tỷ USD ước tính đến từ 32 công ty thuộc chỉ số S&P 500 của Mỹ, 3 công ty từ chỉ số STOXX 600 của châu Âu (.STOXX) và 21 công ty thuộc chỉ số Nikkei 225 của Nhật Bản (.N225).
Các nhà kinh tế cảnh báo chi phí thực tế doanh nghiệp gánh chịu cao gấp nhiều lần so với công bố.
Mặc dù cuộc chiến thương mại Trung - Mỹ tạm dừng, mang lại một số nhẹ nhõm, ông Trump lùi bước trước đe dọa thuế quan đối với châu Âu, nhưng thực tế chưa rõ thỏa thuận thương mại sẽ ra sao.
Vào thứ Tư, tòa án thương mại Mỹ chặn thuế quan của ông Trump. Chuyên gia cho rằng các công ty tìm cách củng cố chuỗi cung ứng, thúc đẩy nỗ lực gần bờ và ưu tiên các thị trường mới, tất cả đều làm tăng chi phí.
Các công ty cũng không chắc chắn về chi phí cuối cùng. Khi mùa báo cáo thu nhập của công ty sắp kết thúc, khảo sát cho thấy ít nhất 42 công ty cắt giảm dự báo và 16 công ty rút lại hoặc đình chỉ hướng dẫn.
Reuters cho rằng cuộc chiến thuế quan đang gây thiệt hại 34 tỷ USD.
Đầu tháng 5, Walmart (WMT.N) từ chối cung cấp dự báo lợi nhuận hàng quý và cho biết sẽ tăng giá. Volvo Cars (VOLCARb.ST) - một trong những nhà sản xuất ô tô châu Âu chịu ảnh hưởng nhiều nhất từ thuế quan của Mỹ - rút lại dự báo thu nhập trong hai năm tới. United Airlines (UAL.O) đưa ra hai dự báo khác nhau, cho rằng không thể dự đoán được môi trường vĩ mô trong năm nay. Điều này cho thấy sự bất ổn và khó khăn trong việc lập kế hoạch kinh doanh dưới ảnh hưởng của chính sách thuế quan.
Trong khi đó, ông Trump bảo vệ quan điểm, lập luận rằng thuế quan sẽ cắt giảm thâm hụt thương mại Mỹ, thúc đẩy các công ty chuyển hoạt động về nước, mang việc làm trở lại. Ông cũng cho rằng thuế quan buộc các quốc gia như Mexico ngăn chặn dòng người nhập cư bất hợp pháp và ma túy vào Mỹ.
Tuy nhiên, sự lo ngại về thuế quan trở thành chủ đề nóng trong các cuộc gọi hội nghị về thu nhập. Trong quý I năm nay, có 360 công ty, tương đương 72% trong chỉ số S&P 500 đề cập thuế quan, tăng mạnh từ 150 công ty (30%) trong quý trước.
Giám đốc điều hành tại 219 công ty được niêm yết trên STOXX 600 cũng đề cập thuế quan, so với 161 công ty trong quý trước. Đối với các công ty Nikkei 225 tại Nhật Bản, con số đó là 58, tăng từ con số 12 trước đó.
Các nhà sản xuất ô tô, hãng hàng không và nhà nhập khẩu hàng tiêu dùng nằm trong số nhóm bị ảnh hưởng nặng nề nhất. Thuế đánh vào chi phí nguyên liệu thô và các bộ phận bao gồm nhôm, đồ điện tử tăng.
Thuế quan áp lên nhiều quốc gia khiến việc lắp ráp ô tô đắt đỏ hơn do chuỗi cung ứng xa xôi. Việc chuyển bất kỳ hoạt động sản xuất nào sang Mỹ cũng sẽ làm tăng chi phí lao động.
Doanh nghiệp nước ngoài "đổ bộ" Mỹ để né thuế quan
Trong bối cảnh chính sách thuế quan của ông Trump tạo áp lực lớn về chi phí và sự bất ổn trong hoạt động thương mại quốc tế, nhiều tập đoàn đa quốc gia đã và đang thực hiện những điều chỉnh chiến lược sâu rộng, đặc biệt là việc tăng cường năng lực sản xuất ngay trên đất Mỹ.
Đây được xem là một giải pháp giảm thiểu các rủi ro từ hàng rào thuế quan, đồng thời tối ưu hóa chi phí vận hành và logistics.
Trong ngành công nghiệp ô tô và linh kiện, BMW cân nhắc tăng ca làm việc tại nhà máy Spartanburg ở Nam Carolina để đẩy mạnh sản lượng. Honda lên kế hoạch chuyển một phần đáng kể hoạt động sản xuất ô tô từ Mexico và Canada sang Mỹ, với mục tiêu đạt 90% lượng xe bán ra được sản xuất tại đây.
Hyundai Motor cũng không nằm ngoài cuộc chơi khi công bố kế hoạch nội địa hóa sản xuất và thậm chí đã chuyển một phần sản xuất xe crossover Tucson từ Mexico sang Mỹ.
Mercedes và Nissan Motor có động thái tăng cường sản xuất tại các nhà máy hiện có hoặc xem xét chuyển dịch sản xuất từ nước ngoài về Mỹ để phục vụ thị trường Bắc Mỹ. Ngay cả Volvo Cars cũng để ngỏ khả năng dịch chuyển sản xuất sang Mỹ tùy thuộc vào diễn biến thuế quan.
Không chỉ ô tô, lĩnh vực công nghệ và điện tử cũng chứng kiến những bước đi tương tự.
ASM International - nhà cung cấp thiết bị sản xuất chip của Hà Lan - bắt đầu sản xuất tại Mỹ để đối phó với thuế quan. Các nhà sản xuất hợp đồng Đài Loan, Trung Quốc như Compal Electronics và Inventec cũng đang tìm kiếm cơ hội đầu tư và xây dựng nhà máy ở các bang phía Nam của Mỹ.
IQE của Anh cân nhắc chuyển một phần sản xuất bán dẫn. Các gã khổng lồ Hàn Quốc như LG Electronics và Samsung Electronics cũng được cho là đang xem xét chuyển sản xuất tủ lạnh và máy sấy từ Mexico đến các nhà máy của họ tại Mỹ.
Ngay cả nhà cung cấp của Apple là Luxshare cũng tìm cách dịch chuyển sản xuất khỏi Trung Quốc, trong đó có cả sang Mỹ. Đáng chú ý, TSMC - nhà sản xuất chip hàng đầu thế giới - có kế hoạch xây dựng 5 cơ sở sản xuất chip tại Mỹ trong những năm tới, cho thấy chiến lược đầu tư dài hạn.
Doanh nghiệp nước ngoài đang chuyển hướng đầu tư vào Mỹ.
Ngành thực phẩm, đồ uống và thực phẩm xa xỉ phẩm cũng không đứng ngoài cuộc. Barry Callebaut - nhà sản xuất chocolate - đang tăng sản lượng tại Mỹ. Thương hiệu cà phê Italy như Illycaffe và Lavazza đều xem xét hoặc đẩy mạnh kế hoạch sản xuất 100% tại địa phương để phục vụ thị trường Mỹ.
Tập đoàn xa xỉ LVMH cũng "nghiêm túc xem xét" việc tăng cường năng lực sản xuất tại Mỹ, cho thấy sự ảnh hưởng rộng khắp của chính sách thuế quan.
Ngay cả lĩnh vực dược phẩm cũng có những cam kết đầu tư khổng lồ vào Mỹ. Novartis và Roche - hai gã khổng lồ dược phẩm Thụy Sỹ - công bố kế hoạch chi hàng chục tỷ USD xây dựng và mở rộng các cơ sở sản xuất, nghiên cứu tại Mỹ, tạo ra hàng chục nghìn việc làm. Sanofi của Pháp cũng cam kết đầu tư đáng kể vào Mỹ cho đến năm 2030 để thúc đẩy sản xuất và nghiên cứu.
Theo Reuters, động thái đồng loạt từ tập đoàn lớn phản ánh lo ngại sâu sắc về rào cản thương mại dưới thời ông Trump, đồng thời là khả năng thích ứng linh hoạt của doanh nghiệp.
Nếu nội địa hóa sản xuất, các công ty giảm thiểu rủi ro thuế quan, có thể tối ưu hóa chuỗi cung ứng, tiếp cận gần hơn với thị trường tiêu thụ lớn nhất thế giới, tạo ra việc làm và đầu tư tại Mỹ. Dù có những bất ổn về chính sách tại Mỹ, doanh nghiệp quốc tế vẫn chủ động tìm giải pháp dài hạn để duy trì hoạt động và lợi nhuận trong bối cảnh thương mại toàn cầu đầy thách thức.
Trạch Dương
Theo Reuters