Vì sao nội dung úng não như 'tungtung sahur' bị tẩy chay

2 ngày trướcBài gốc

Nội dung brainrot trở thành một game trực tuyến. Ảnh: Roblox.

Brainrot (úng não) là hiện tượng người dùng mạng bị cuốn vào những nội dung vô nghĩa, phi lý nhưng cực kỳ gây nghiện, như cá mập mang giày sneaker hay voi lai xương rồng. Dù không có giá trị rõ ràng, kiểu nội dung này vẫn lan truyền mạnh mẽ nhờ yếu tố kỳ quặc và dễ tiếp cận, đến mức được Oxford chọn là “Từ của năm 2024”.

Trên mạng xã hội, một cuộc tranh cãi, đa phần giữa Gen Z và Gen Alpha đang diễn ra. Cả hai thế hệ đều nêu quan điểm rõ ràng của mình về những nội dung mình tiêu thụ.

Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra xem liên tục những nội dung này sẽ dẫn đến giảm trí nhớ, sự tập trung và ảnh hưởng sức khỏe tinh thần. Tuy nhiên, nếu nhìn nhận ở góc độ giải trí và văn hóa của từng thế hệ, brainrot có xứng đáng nhận nhiều chỉ trích.

Làn sóng tẩy chay từ Gen Z

Trên mạng xã hội, đặc biệt là TikTok, trào lưu “Propaganda I’m not falling for” (tạm dịch: những thiên kiến tôi không mắc bẫy) đang nhận được nhiều quan tâm của nhiều người trẻ. Theo NYT, Gen Z cho rằng xã hội hiện đại có quá nhiều điều “sai sai”. Và đây là cách thế hệ này phản ứng với điều đó.

Một trong số các thiên kiến là nội dung brainrot do AI tạo ra. Nhiều người có ảnh hưởng thậm chí nhấn mạnh điều này trong video của mình, tạo nên cuộc tranh luận sôi nổi dưới phần bình luận.

Trước đó, nhiều video từ nhà sáng tạo Gen Z đã chỉ ra sự khác biệt giữa mình và thế hệ trẻ hơn. Họ cho rằng những nội dung brainrot đã tạo tác động lớn đến Gen Alpha, dẫn đến giảm trí tuệ, khả năng đồng cảm. Một số bài đăng theo phong cách mỉa mai, ví dụ như trẻ em không biết đánh vần đơn giản nhưng lại thuộc lòng tên các nhân vật trong vũ trụ brainrot, nhận được nhiều tương tác.

Nhiều video phản đối trảo lưu brainrot của Gen Alpha. Ảnh: TikTok.

Phản ứng dữ dội này một phần đến từ cú sốc văn hóa của thế hệ trước. Mira Kopolovic, Giám đốc Toàn cầu về Nghiên cứu Văn hóa tại We Are Social, đã phân tích rằng Gen Alpha đang tạo ra những "mã văn hóa" mới trên mạng xã hội.

“Gen Z đang bước dần đến ngưỡng trưởng thành. Việc chứng kiến Gen Alpha thay thế mình trở thành thế hệ trẻ mới và những gì chúng gọi là văn hóa trẻ khiến họ cảm thấy bị hạn chế quyền lực”, bà cho biết.

Một lý do khác đến từ chính trải nghiệm của thế hệ này. Theo tờ The Guardian, nhiều Gen Z trở nên dè dặt khi cho thế hệ con em mình sử dụng điện thoại di động, vì chính trải nghiệm tiêu cực mà họ từng trải qua.

Nhiều người trẻ trong bài phỏng vấn chia sẻ rằng việc lớn lên trong môi trường trực tuyến đã để lại những tác động tâm lý lâu dài. Mạng xã hội mang bên mình nhiều rủi ro, từ tiếp xúc với nội dung phản cảm, chạm trán kẻ xấu trên mạng, đến bị ảnh hưởng bởi các thuật toán độc hại.

Một khảo sát trực tuyến của hãng đã củng cố nhận định trên. Khi gần một nửa người trẻ cho biết họ muốn sống trong một thế giới không có internet, và hơn 75% thừa nhận mạng xã hội khiến họ cảm thấy tiêu cực hơn về bản thân.

Đến lúc chấp nhận sự thật

Giáo sư truyền thông của Đại học Buffalo, Yotam Ophir giải thích rằng sức hút của trào lưu này đến từ chính sự vô nghĩa của nó. Việc tạo ra và hiểu về các nhân vật kỳ dị mang lại cho giới trẻ cảm giác đang “ở trong một cuộc chơi” mà người lớn, đặc biệt là cha mẹ, không thể lý giải.

Phản biện, người trẻ cho rằng xem những nội dung đơn giản ấy giúp họ nhanh chóng bật cười, giải tỏa áp lực cuộc sống. Đối với họ, brainrot là một hình thức thể hiện sự sáng tạo, trở thành một phần ngôn ngữ, văn hóa riêng trong cộng đồng của mình.

Bà Kopolovic cho rằng vẫn chưa đến lúc Gen Alpha có ảnh hưởng sâu sắc đến văn hóa đại chúng. Trong khi đó, Gen Z đang trải qua rủi ro hiện sinh (existential risk), nhưng lại thiếu quyền lực hệ thống để tạo ra thay đổi. Hiểu đơn giản, thế hệ này đang thoát khỏi vai trò “em út”, nên bắt đầu lo xa, sợ thế hệ sau sẽ là tấm gương phản chiếu chính mình.

Thực tế, thế hệ nào cũng tồn tại những phần văn hóa khác biệt, đến giờ chính họ vẫn không hiểu ý nghĩa của chúng. Đối với những người thuộc thế hệ 9x, đó là phong cách thời trang độc lạ, hay văn hóa cuồng thần tượng từng làm tâm điểm truyền thông.

Một ý kiến về sự đồng điệu văn hóa giữa các thế hệ nhận nhiều tương tác. Ảnh: Facebook.

Theo Thomas Toh của dịch vụ tư vấn Lil Cactus, nội dung brainrot không gây hại nếu được tiêu thụ ở mức độ vừa phải. Sử dụng mạng xã hội sẽ có tác động tùy mức độ đối với từng người.

Do đó, đối với những người trẻ chưa hiểu tầm ảnh hưởng của những nội dung này, phụ huynh và người thân có thể khuyến nghị thời gian sử dụng điện thoại phù hợp. Đồng thời, việc giáo dục kỹ năng số và tham gia vào các hoạt động giao tiếp trực tiếp cũng là điều cần thiết cho trẻ em, theo chuyên gia cho biết.

Nhật Tường

Nguồn Znews : https://znews.vn/vi-sao-noi-dung-ung-nao-nhu-tungtung-sahur-bi-tay-chay-post1556988.html