Vì sao sau bão số 10 Bualoi, lốc xoáy liên tiếp xuất hiện ở miền Bắc?

một giờ trướcBài gốc

Xem clip lốc xoáy xảy ra ở Ninh Bình: Nguồn: T.A.D.

Sau khi bão số 10 Bualoi suy yếu, miền Bắc ghi nhận nhiều trận lốc xoáy xuất hiện liên tiếp. Các chuyên gia khí tượng đã đưa ra những lý giải bước đầu về nguyên nhân và cơ chế hình thành hiện tượng này.

Theo ông Hoàng Phúc Lâm, Phó Giám đốc Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, bão số 10 Bualoi có đặc điểm hoàn lưu phía bắc tâm bão mạnh và rộng hơn so với phía nam.

Đây cũng là đặc điểm chung của hầu hết các cơn bão. Phía rìa bắc của bão thường nằm giáp với áp cao cận nhiệt đới, khiến khu vực này có gradient khí áp lớn hơn. Đồng thời, sự khác biệt về nhiệt độ, áp suất và độ ẩm giữa khối khí phía bắc và khối khí trong tâm bão cũng rõ rệt hơn. Sự tương tác giữa hai khối khí này làm gia tăng khả năng xảy ra mưa giông và thường tạo ra gió mạnh hơn ở phía bắc tâm bão.

Chiếc ô tô bị giông lốc cuốn bay xuống hồ nước ở Hoằng Giang, Thanh Hóa. Ảnh: CTV

“Bão Bualoi khi đi vào khu vực Bắc Trung Bộ thì phần rìa phía bắc nằm ở vùng đồng bằng Bắc Bộ nên khu vực này đã xảy ra giông mạnh. Nhiều ổ giông lớn hình thành trong sáng 29/9 kèm theo đó là các cơn lốc xoáy được ghi nhận qua camera điện thoại của người dân ở các địa phương như Ninh Bình, Hưng Yên, Hải Phòng…” - ông Lâm nói.

Cũng theo ông Lâm, mặc dù quy mô các trận lốc xoáy nhỏ và thời gian tồn tại ngắn, nhưng khi xảy ra trong điều kiện thời tiết bất ổn như hoàn lưu bão, chúng vẫn tiềm ẩn nguy cơ gây thiệt hại, đặc biệt là đối với nhà cửa tạm bợ, cây cối và các công trình ven đường.

Các khu vực đồng bằng ven biển và vùng chuyển tiếp giữa đồng bằng và trung du thường là nơi dễ hình thành các ổ giông mạnh và lốc xoáy do có địa hình thoáng đãng, ít vật cản và độ ẩm cao.

Lốc xoáy nhỏ khó ghi nhận được ở các trạm khí tượng

Ông Lâm cho biết, do lốc xoáy xảy ra ở quy mô nhỏ và trong thời gian ngắn, nên phần lớn các trường hợp được ghi nhận là do người dân tình cờ phát hiện, quay lại bằng điện thoại hoặc thiết bị cá nhân. Trong khi đó, hệ thống quan trắc của Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia chỉ có thể ghi nhận được lốc xoáy nếu hiện tượng xảy ra đúng tại vị trí các trạm đo có bố trí quan trắc viên.

“Lốc xoáy có quy mô rất nhỏ, với đường kính chỉ từ vài chục đến khoảng 100-200m, nên các thiết bị như ra-đa hay vệ tinh hầu như không thể phát hiện được vị trí hoặc hình thái cụ thể của chúng. Vì vậy, công tác đo đạc, quan trắc và dự báo lốc xoáy gặp rất nhiều khó khăn. Chúng tôi chỉ có thể phát đi cảnh báo chung về khả năng xảy ra lốc xoáy trong những cơn giông mạnh,” ông Lâm nói thêm.

Một cửa hàng điện máy tại trung tâm xã Đầm Hà, Quảng Ninh bị lốc xoáy tàn phá. Ảnh: Đ.X

Ông Lâm cũng cảnh báo rằng, mặc dù các cơn lốc xoáy có quy mô nhỏ, nhưng tốc độ gió lại rất lớn, có thể tương đương với gió trong bão hoặc các đợt gió giật mạnh trong cơn giông. Chính vì vậy, lốc xoáy vẫn có khả năng gây thiệt hại nghiêm trọng về người, tài sản, cây cối và vật dụng, đặc biệt là dọc theo đường di chuyển của nó.

Dự báo về lốc xoáy như thế nào?

Ông Mai Văn Khiêm - Giám đốc Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia - giải thích, về bản chất, lốc xoáy cũng là một dạng xoáy bão nhưng có quy mô rất nhỏ, nhỏ hơn nhiều so với bão về kích thước, không gian lẫn thời gian tồn tại.

“Với các cơn bão - cũng là hiện tượng xoáy - nhưng có quy mô lớn, thời gian tồn tại dài, chúng ta có thể sử dụng vệ tinh, ra-đa và mô hình dự báo để quan sát hình thái, cấu trúc của bão, từ đó phân tích và dự báo diễn biến. Tuy nhiên, với các hiện tượng giông mạnh và lốc xoáy xảy ra trong phạm vi hẹp, thời gian ngắn, hiện nay chúng ta gần như chỉ có thể phát hiện bằng quan sát trực tiếp”, ông Khiêm nói.

Cũng theo ông, hiện nay khoa học khí tượng mới chỉ dừng lại ở mức cảnh báo nguy cơ xuất hiện các hiện tượng cực đoan như lốc xoáy, vòi rồng hay mưa đá khi có sự hình thành của các đám mây giông rất mạnh trong môi trường nóng ẩm và có độ bất ổn định khí quyển lớn. Tuy nhiên, vẫn chưa thể đưa ra dự báo cụ thể về vị trí, cường độ hay đường đi của các hiện tượng này.

Cơn lốc xoáy quét qua tỉnh Ninh Bình vào rạng sáng ngày 29/9 để lại hậu quả nặng nề về người và tài sản. Theo thống kê ban đầu, trận giông lốc đã khiến 9 người tử vong, 18 người bị thương. Ngoài ra, 11 nhà cấp 4 bị đổ sập, 126 nhà hư hỏng, tốc mái, 53 cột điện bị gãy đổ…

Tại xã Thái Thụy, tỉnh Hưng Yên, lốc xoáy cũng khiến 2 người tử vong. Theo chính quyền địa phương này, lốc xoáy càn quét qua khu vực dân cư, cuốn văng nhiều tấm tôn nhà dân; hàng loạt mái nhà bị hư hỏng nặng. Đáng chú ý, ngay cả cổng sắt kiên cố của một số nhà cũng bị đổ sập.

Ngoài ra, lốc xoáy cũng xảy ra ở các địa phương tại Hải Phòng, Quảng Ninh,... gây thiệt hại nghiêm trọng về tài sản, hoa màu của người dân.

Bảo Anh

Nguồn VietnamNet : https://vietnamnet.vn/vi-sao-sau-bao-so-10-bualoi-loc-xoay-lien-tiep-xuat-hien-o-mien-bac-2447447.html