Nước sông Bồ ở Huế phá vỡ nhiều kỷ lục.
Chỉ trong vòng 1 tuần, TP Huế đã phải chịu 3 trận lũ liên tiếp khiến người dân kiệt sức vì chạy lũ, dọn dẹp. Đến chiều 3/11, TP Huế tạnh mưa và nước lũ trên sông Hương và sông Bồ đã đạt đỉnh, bắt đầu rút xuống chậm.
Trận lũ thứ 3 trong vòng 1 tuần này ở Huế ghi nhận nhiều kỷ lục mới khi nước sông Bồ phá vỡ mọi kỷ lục trước đó, đạt đỉnh mới ở mức 5,31m ở trạm Phú Ốc (kỷ lục trước là 5,27m vào ngày 27-10 vừa qua). Nước sông Hương cũng ở mức cao, dao động ở mức trên báo động 3.
Lũ trên các sông dâng cao khiến nhiều tuyến đường, nhà dân ở TP Huế bị ngập lụt nghiêm trọng, giao thông chia cắt.
Trong đợt lũ thứ 3 này, ở Huế còn hơn 28.003 ngôi nhà bị ngập với độ sâu ngập từ 0,5m-1m. Các địa phương đang tiếp tục rà soát, thống kê để xác định cụ thể số lượng nhà bị ảnh hưởng và thiệt hại do mưa lũ trên địa bàn.
Lũ lịch sử nhấn chìm các con đường ở TP Huế trong nước.
TP Huế cũng đã di dời hơn 3.121 người dân của 32 xã, phường có nguy cơ bị sạt lở, ngập lụt đến nơi tránh trú an toàn trong đợt lũ thứ 3 này.
Khu vực Đại nội Huế nước ngập khoảng 0,3m. Lăng Minh Mạng nước ngập sân chầu khoảng 1,4m, hiên điện Thể Chuẩn 0,7m. Lăng Gia Long: lối đi ven hồ ngập 1,5m, lăng Tự Đức ngập khoảng 1m, lăng Đồng Khánh ngập khoảng 1m… Các điểm di tích khác bị ngập cục bộ.
Ông Nguyễn Việt, nguyên Giám đốc Đài Khí tượng Thủy văn tỉnh Thừa Thiên Huế, Tổng cục Khí tượng Thủy văn, nay là Cục Khí tượng Thủy văn, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho biết, trong quá khứ từ rất xa xưa, có thể cũng xuất hiện lũ nhưng không có số liệu so sánh. Theo qui định chuẩn của Tổ chức Khí tượng thế giới độ dài chuẩn để nghiên cứu khí hậu là 30 năm.
Từ khi có quan trắc khí tượng thủy văn lịch sử đã ghi lại ở Huế có những trận lụt lớn như sau:
Tháng Tám năm Tân Mùi 1811, kinh đô Huế bão, lụt, nước ngập hơn 8 thước. Các tỉnh Miền Trung như: Quảng Trị, Quảng Bình, Quảng Nam, Quảng Ngãi cũng bị ảnh hưởng. Trận lũ 1811 ngập hoàng cung 3,36m, phá vỡ cửa Tư Hiền. Trận lụt 1818 kinh thành Huế ngập sâu 4,2m. Tháng tám năm Canh Thìn 1820 Kinh đô Huế mưa, lụt to. Tháng Tám năm Quý Mão năm 1843 Kinh đô Huế mưa to, nước sâu 3 -4 mét.
Trận lụt 1941-1942 tại kinh đô Huế làm 700 ngôi nhà bị sập đổ. Trận lụt tháng 10/1844 làm hơn 1000 người chết, gần 2000 ngôi nhà bị đổ.
Số liệu thống kê những trận lũ gần đây gồm: Trận lũ ngày 20-26/9/1953, Tổng lượng mưa (RR) =795mm; H (mực nước sông Hương)= 5.5m. Trận lũ ngày 1-8/10/1969 tổng lượng mưa 1426mm; , mực nước sông Hương 5.0m. Trận mưa ngày 16-20/10/1975, tổng lượng mưa là 1445mm; mực nước sông Hương là 4.72m.
Trận mưa ngày 28/10-1/11/1983, tổng lượng mưa là 1262mm; mực nước sông Hương là 4.88m. Trận mưa ngày 6-9/10/1995, tổng lượng mưa là 371mm; mực nước sông Hương là 4.64m. Trận mưa ngày 1-6/11/1999, tổng lượng mưa là 2288; mực nước sông Hương là 5.81m.
Theo ông Nguyễn Việt, nguyên nhân gây mưa lũ khu vực Miền Trung - Tây Nguyên, Nam bộ: Gió mùa Tây Nam hoạt động mạnh gây mưa lớn ở khu vực các tỉnh Nam Trung bộ; bão hoặc áp thấp nhiệt đới ảnh hưởng trực tiếp đơn thuần; bão hoặc áp thấp nhiệt đới kết hợp với không khí lạnh ảnh hưởng; không khí lạnh kết hợp với dải hội tụ nhiệt đới có trục từ vĩ độ 10 - 13 độ vĩ Bắc.
Nhiều khu vực TP Huế ngập rất sâu.
Không khí lạnh kết hợp với các nhiễu động khác như gió Đông trên cao, đường đứt… Khi có sự tổ hợp của hai loại hình thế thời tiết thường gây ra mưa rất lớn, một vài trường hợp cực đoan do tổ hợp bao gồm 2 - 3 nhân tố tác động với cường độ mạnh có thể gây lũ đặc biệt lớn.
Do vị trí địa lý nên Huế là vùng chịu ảnh hưởng của lũ lụt từ xưa đến nay. Khi xưa chưa đô thị hóa, độ che phủ rừng còn nhiều, Huế đã ngập và sau này những tác động của phát triển kinh tế xã hội có ảnh hưởng đến lũ nhưng không quyết định tất cả.
Trong điều kiện và khả năng của khoa hoc dự báo, cảnh báo hiện nay Tổ chức Khí tượng Thế giới WMO khuyến nghị các quốc gia triển khai dự báo tác động và cảnh báo các nguy cơ rủi ro. Do đó khi có các cảnh báo sớm người dân cần chuẩn bị và liên tục cập nhật các bản tim dự báo, cảnh báo chính thức để sẵn sàng trước mọi nguy cơ rủi ro do lũ, ngập lụt để sống chung với lũ và thích ứng với Biến đổi khí hậu.
Mưa bão cuối mùa rất phức tạp
Theo cơ quan khí tượng, tình hình mưa lũ và bão từ nay đến hết ngày 9/11 ở khu vực miền Trung còn diễn biến rất phức tạp. Có rất nhiều hình thái thời tiết chi phối đường đi của bão, cấp độ bão và hoàn lưu mưa bão số 13.
Đề cập đến nguyên nhân gây ra đợt mưa đặc biệt lớn tại miền Trung, PGS.TS Mai Văn Khiêm, Giám đốc Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia cho biết, do tổ hợp hình thế thời tiết là không khí lạnh tầng thấp, dải hội tụ nhiệt đới dâng trục từ phía Nam lên, cộng thêm trường gió Đông ẩm hoạt động từ mực 1500-5000m.
Đây là một trong những hình thế mưa lớn rất điển hình của miền Trung, các đợt mưa đặc biệt lớn kéo dài đều do tổ hợp thời tiết này gây ra.
Từ nay đến khoảng nửa đầu tháng 12/2025, các đợt mưa vừa, mưa to tiếp tục có khả năng xuất hiện ở khu vực Trung Bộ, tập trung tại khu vực từ Hà Tĩnh đến Đà Nẵng, Khánh Hòa và khu vực phía Đông các tỉnh từ Quảng Ngãi đến Đắc Lắk", ông Mai Văn Khiêm lưu ý.
Thông tin về tổng lượng mưa trong tháng 11-12/2025, Giám đốc Mai Văn Khiêm cho rằng, trong tháng 11, ở hầu khắp các khu vực trên cả nước phổ biến cao hơn so với trung bình nhiều năm từ 10-30%, có nơi cao hơn.
Riêng khu vực Bắc Bộ ở mức xấp xỉ trung bình nhiều năm, ngoại trừ khu vực vùng núi phía Bắc có xu hướng thiếu hụt khoảng 10-20% so với trung bình nhiều năm cùng thời kỳ.
Tháng 12, tổng lượng mưa tại các tỉnh từ Quảng Trị đến Đà Nẵng và phía Đông khu vực từ Quảng Ngãi đến Đắc Lắc phổ biến từ 250-580mm, ở mức cao hơn từ 50-150mm so với trung bình nhiều năm.
Khu vực Bắc Bộ và các tỉnh Thanh Hóa-Hà Tĩnh phổ biến từ 15-40mm, riêng Hà Tĩnh tổng lượng mưa phổ biến 80-150mm, thiếu hụt từ 5-10mm so với trung bình nhiều năm cùng thời kỳ. Các khu vực khác tổng lượng mưa phổ biến từ 40-80mm, cao hơn từ 10-40mm so với trung bình nhiều năm cùng thời kỳ.
PGS.TS Mai Văn Khiêm cho biết thêm: Từ nay đến hết năm 2025, có khoảng 2-3 cơn bão, áp thấp nhiệt đới hoạt động trên khu vực Biển Đông và khoảng 1-2 cơn ảnh hưởng đến nước ta.
Tô Hội