Vì sao trường phổ thông có chức danh tổ phó chuyên môn?

3 giờ trướcBài gốc

Ngày 03/12/2025, Tạp chí điện tử đăng tải bài viết “Vì sao nên xem xét bỏ vị trí tổ phó chuyên môn ở các trường mầm non, phổ thông?” của tác giả Mỹ Tiên và bài viết này đã nhận được sự quan tâm của nhiều bạn đọc, nhất là những thầy cô giáo.

Đọc bài viết, chúng tôi thấy có những lý giải của tác giả trong bài viết có nhiều điểm hợp lý nhưng cũng có những điểm chưa thực sự phù hợp với thực tế hoạt động tại các nhà trường phổ thông hiện nay.

Nếu bỏ chức danh tổ phó chuyên môn chỉ đơn thuần giảm được mấy tiết/ tuần/ trường và một ít tiền phụ cấp nhưng những bất cập sẽ xảy ra. Một mình tổ trưởng chuyên môn sẽ rất khó cáng đáng công việc- nếu như tổ chuyên môn đó là tổ ghép với nhiều môn học khác nhau. Trong khi, đa số các tổ chuyên môn ở trường phổ thông hiện nay, nhất là ở cấp trung học cơ sở là tổ ghép.

Ảnh minh họa: Phạm Thi

Khi nào tổ chuyên môn sẽ có thêm chức danh tổ phó chuyên môn?

Thực ra, ở các trường phổ thông hiện nay, số lượng giáo viên kiêm nhiệm chức danh tổ phó chuyên môn trong các nhà trường rất ít. Đối với cấp tiểu học ở những trường loại II, loại III, chức danh này gần như không có. Hơn nữa, trường tiểu học loại I lại rất ít.

Đối với cấp trung học cơ sở và trung học phổ thông, tổ phó chuyên môn cũng chỉ xuất hiện ở các trường loại I. Các trường loại II, loại III thì đều là tổ ghép.

Chẳng hạn: tổ Văn- Giáo dục công dân; tổ Sử, Địa- Giáo dục công dân; tổ Toán- Tin; tổ Khoa học tự nhiên- Công nghệ…

Bởi lẽ, tại Điều 14, Thông tư 32/2020/TT-BGDĐT về Điều lệ trường trung học cơ sở, trường trung học phổ thông và trường phổ thông có nhiều cấp học, hướng dẫn: “Tổ chuyên môn có tổ trưởng, nếu có từ 07 thành viên trở lên thì có tổ phó. Tổ trưởng, tổ phó tổ chuyên môn do hiệu trưởng bổ nhiệm, chịu sự quản lý, chỉ đạo của hiệu trưởng”.

Điều này cũng đồng nghĩa, những tổ chuyên môn có từ 6 thành viên trở xuống chỉ có tổ trưởng, không có tổ phó chuyên môn.

Trong khi đó, các tổ có số tiết nhiều trong tuần ở cấp trung học cơ sở, trung học phổ thông là Ngữ văn, Toán, mỗi môn có 4 tiết/ lớp/ tuần; Môn Ngoại ngữ có 3 tiết/ lớp/ tuần. Vì thế, những trường loại II, III sẽ ít khi vượt quá 6 giáo viên. Nên sẽ không có tổ phó.

Môn Khoa học tự nhiên cũng có 4 tiết/ lớp/ tuần nhưng môn học này đang có 3 phân môn (Hóa học, Sinh học, Vật lý) và môn Công nghệ. Môn học này, nếu không có tổ phó sẽ rất khó khăn vì có nhiều chuyên ngành khác nhau.

Các môn học khác còn lại dao động từ 1-2 tiết nên mỗi tổ chuyên môn sẽ có nhiều môn học và họ trở thành tổ ghép. Những tổ ghép nếu từ 7 người trở lên sẽ có tổ phó chuyên môn và chức danh này với tổ trưởng chuyên môn thường so le nhau, không cùng một chuyên môn đào tạo để thuận lợi trong việc quản lý chuyên môn.

Những trường loại I, có số lượng giáo viên nhiều thì cũng chủ yếu có tổ Ngữ văn, Toán là những môn học độc lập có tổ phó chuyên môn vì số tiết/ tuần nhiều. Các môn còn lại, nếu không gộp thành tổ ghép sẽ không có tổ phó chuyên môn.

Vì sao có chức danh tổ phó chuyên môn?

Nếu ghép tổ chuyên môn, trên 7 người sẽ có tổ phó chuyên môn và chúng ta thấy việc thêm 1 chức danh không phải là điều vô lý. Nếu là tổ ghép, chẳng hạn như tổ: Khoa học tự nhiên; Khoa học xã hội (cách mà nhiều trường hiện nay đang chia tổ) mà không có tổ phó chuyên môn thì một mình tổ trưởng có cáng đáng được không?

Khi đi dự giờ giáo viên trong tổ nhưng khác chuyên môn, tổ trưởng làm sao đánh giá, xếp loại tiết học đó? Không có chuyên môn, tổ trưởng chỉ có thể đánh giá về phương pháp giảng dạy, chuyên môn sẽ không nắm được, đánh giá không đúng, giáo viên họ cự cãi lại biết trả lời sao?

Mỗi khi trường tổ chức thi giáo viên dạy giỏi, phần nhiều là tổ trưởng, tổ phó chuyên môn đóng vai trò giám khảo và chịu trách nhiệm chính trong đánh giá, xếp loại, nhận xét tiết dạy. Nếu không có chuyên môn sao đánh giá, xếp loại được tiết dạy.

Mỗi lần Hội đồng cốt cán phân công cho tổ chuyên một trường xây dựng một tiết chuyên đề, nếu tổ trưởng không có chuyên môn môn học được phân công, làm sao xây dựng được tiết dạy chuyên đề.

Theo quy định hiện nay, tổ chuyên môn tổ chức sinh hoạt chuyên môn ít nhất 01 lần trong 02 tuần và có thể họp đột xuất theo yêu cầu công việc hoặc khi hiệu trưởng yêu cầu. Tổ chuyên môn hoạt động theo nguyên tắc dân chủ, tôn trọng, chia sẻ, học tập, giúp đỡ lẫn nhau giữa các thành viên để phát triển năng lực chuyên môn.

Nếu tổ chuyên môn là tổ ghép, không có tổ phó chuyên môn, làm sao sinh hoạt chuyên môn đi sâu vào thảo luận nghiên cứu bài học. Mỗi môn học có đặc trưng, kiến thức riêng. Một mình tổ trưởng –nếu là tổ ghép sẽ không thể vận hành tổ chuyên môn một cách hiệu quả.

Đặc biệt, các cấp học phổ thông, mỗi năm học có 4 lần kiểm tra định kỳ, nếu như không có tổ phó chuyên môn mà tổ đó là tổ ghép thì ai sẽ là người đứng ra duyệt đề? Tổ trưởng mà khác chuyên môn có dám duyệt đề kiểm tra không?

Thực tế cho thấy, việc các trường có tổ phó chuyên môn có nhiều cái lợi hơn là không có chức danh này.

Bởi lẽ, như đã phân tích ở trên, phần lớn tổ chuyên môn có tổ phó chuyên môn là tổ ghép. Thêm 1 chức danh kiêm nhiệm tổ phó chuyên môn thì mỗi tháng, chức danh này được giảm 4 tiết và hưởng phụ cấp hệ số 0,15.

Nếu không có chức danh này, theo quy định hiện nay, các môn học có từ 3 thành viên trở lên đều có thể thành lập tổ chuyên môn. Trong khi, chức danh tổ trưởng chuyên môn mỗi tuần giảm 3 tiết, mỗi tháng giảm 12 tiết và hệ số phụ cấp là 0,20.

Trong khi, có tổ phó chuyên môn ở các tổ ghép sẽ thuận lợi hơn rất nhiều trong việc quản lý và phát triển chuyên môn. Mỗi khi trường thực hiện một chuyên đề, một hoạt động ngoại khóa thì tổ phó chuyên môn có thể đứng ra cáng đáng, đảm nhận công việc một cách hiệu quả.

Vì vậy, không phải ngẫu nhiên mà Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định trong các trường học có chức danh tổ trưởng và tổ phó chuyên môn. Bởi, thực tế phần nhiều các chức danh tổ phó chuyên môn là ở những tổ ghép trong các trường học. Hơn nữa, trong mỗi trường học, chức danh này có vài người, nhiều trường không có tổ phó chuyên môn.

(*) Văn phong, nội dung bài viết thể hiện góc nhìn, quan điểm của tác giả.

HƯƠNG MAI

Nguồn Giáo Dục VN : https://giaoduc.net.vn/vi-sao-truong-pho-thong-co-chuc-danh-to-pho-chuyen-mon-post256407.gd