'Vị thần hỗn mang' lướt qua Trái đất

5 giờ trướcBài gốc

Apophis được nhóm thiên văn thuộc Đại học Hawaii, Mỹ phát hiện năm 2004. Những tính toán đầu tiên khi đó khiến thế giới lo ngại, khi mô hình quỹ đạo cho thấy khả năng va chạm với Trái đất vào năm 2029 lên tới 2,7% - mức cao chưa từng có đối với một vật thể gần Trái đất.

Mô phỏng quỹ đạo Apophis bay qua Trái đất ngày 13-4-2029. Ảnh: NASA/JPL

Tuy nhiên, sau hàng ngàn lần quan sát bằng radar và kính thiên văn, NASA và Cơ quan Vũ trụ châu Âu (ESA) khẳng định: Apophis sẽ không va chạm với Trái đất trong lần tiếp cận tới và không có nguy cơ nào trong ít nhất 100 năm tới. Theo tính toán, tiểu hành tinh này có đường kính khoảng 340m, khối lượng hàng chục triệu tấn và di chuyển với vận tốc 7,4km/giây. Khi đến gần, nó có thể sáng đến mức quan sát được bằng mắt thường ở bầu trời đêm châu Âu, châu Phi và Tây Á.

Dữ liệu của NASA cho thấy, Apophis sẽ đi xuyên qua vùng vành đai địa tĩnh, nơi tập trung hàng trăm vệ tinh viễn thông quan trọng. Tuy nhiên, quỹ đạo của nó đã được xác định chính xác đến từng kilômét và khả năng đâm trúng vệ tinh hoặc hành tinh bằng không. Mối quan tâm lớn nhất của giới khoa học hiện nay không phải “nó có đâm vào hay không”, mà là Trái đất sẽ tác động ra sao đến tiểu hành tinh này.

Khi bay sượt qua, lực hấp dẫn mạnh của hành tinh xanh có thể khiến Apophis thay đổi nhẹ quỹ đạo, trục quay và thậm chí gây nên hiện tượng “rung chuyển bề mặt”, các mảng đất đá rời rạc trượt xuống, làm lộ lớp vật chất nguyên sơ bên trong. Hiện nhiều cơ quan vũ trụ, trong đó có NASA, ESA và JAXA (Nhật Bản), đang xem xét khả năng phóng tàu thăm dò đến Apophis. Nếu được triển khai, đây sẽ là “phòng thí nghiệm tự nhiên” đầu tiên giúp con người quan sát tác động hấp dẫn quy mô hành tinh trong thời gian thực.

Trong kịch bản giả định, nếu một vật thể có kích thước tương tự Apophis va chạm với Trái đất, năng lượng giải phóng có thể tương đương hàng triệu tấn TNT - mạnh hơn hàng trăm ngàn lần quả bom hạt nhân Hiroshima. Nếu rơi xuống đất liền, vùng va chạm sẽ bị san phẳng trong bán kính hàng trăm kilômét, còn sóng xung kích có thể lan ra hàng ngàn kilômét, gây cháy rừng và phá hủy môi trường nghiêm trọng.

Nếu rơi xuống biển, Apophis có thể tạo ra sóng thần cao hàng trăm mét, lan đến tận các bờ biển lục địa. Lượng bụi và khí bốc lên có thể che khuất ánh sáng Mặt trời, gây ra hiện tượng “mùa đông tiểu hành tinh”, làm thay đổi khí hậu toàn cầu và đe dọa sự sống. Dù vậy, các nhà khoa học nhấn mạnh: Apophis 2029 hoàn toàn an toàn, và những mô phỏng này chỉ nhằm đánh giá khả năng ứng phó nếu trong tương lai có một vật thể tương tự thực sự lao đến.

Sự kiện Apophis 2029 đánh dấu bước ngoặt quan trọng của khoa học vũ trụ, khi nhân loại có thể vừa chứng kiến, vừa đo đạc chi tiết một tiểu hành tinh lớn bay sượt qua mà không hề bị đe dọa. Nó cũng là dịp để thử nghiệm các công nghệ phòng thủ hành tinh - lĩnh vực đang được nhiều quốc gia đầu tư mạnh mẽ sau thành công của sứ mệnh DART năm 2022. “Apophis không phải là hiểm họa, mà là cơ hội để nhân loại nhìn lại mình trong vũ trụ rộng lớn”, nhà thiên văn Paul Chodas (NASA JPL) chia sẻ.

VIỆT LÊ

Nguồn SGGP : https://sggp.org.vn/vi-than-hon-mang-luot-qua-trai-dat-post816874.html