Phối cảnh Cảng hàng không quốc tế Gia Bình.
Liên tục nâng đời
Công tác triển khai xây dựng Cảng hàng không quốc tế Gia Bình - dự án hạ tầng hàng không có quy mô vốn lớn nhất từng được triển khai tại khu vực phía Bắc, vừa có thêm những bước tiến mang tính đột phá.
Cụ thể, vào cuối tuần trước, Bộ Tài chính có Công văn số 12013/BTC-TĐĐT đề nghị Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định thành lập Hội đồng Thẩm định nhà nước, thẩm định chủ trương đầu tư Dự án Đầu tư xây dựng Cảng hàng không quốc tế Gia Bình.
Hội đồng Thẩm định nhà nước sẽ do Bộ trưởng Bộ Tài chính là Chủ tịch; Phó chủ tịch là Thứ trưởng Bộ Tài chính. Các ủy viên Hội đồng gồm lãnh đạo Văn phòng Chính phủ; lãnh đạo các Bộ: Xây dựng, Công an, Quốc phòng, Tư pháp, Ngoại giao, Nông nghiệp và Môi trường, Khoa học và Công nghệ, Văn hóa, Thể thao và Du lịch; lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước Việt Nam; lãnh đạo UBND tỉnh Bắc Ninh.
SƠ BỘ TỔNG MỨC ĐẦU TƯ CẢNG HÀNG KHÔNG QUỐC TẾ GIA BÌNH THEO QUY HOẠCH
Tổng mức đầu tư là gần 182.294 tỷ đồng, trong đó chi phí xây lắp là 84.908,8 tỷ đồng; chi phí thiết bị khai thác cảng hàng không là 24.110 tỷ đồng; chi phí khác là 16.352,8 tỷ đồng; chi phí đền bù giải phóng mặt bằng là 39.872 tỷ đồng; chi phí dự phòng là 17.050 tỷ đồng.
Giai đoạn đến năm 2030
Tổng mức đầu tư là 120.838,4 tỷ đồng, trong đó giá trị xây lắp là 48.773,9 tỷ đồng; chi phí thiết bị khai thác cảng hàng không là 13.203 tỷ đồng; chi phí khác là 9.296,5 tỷ đồng; chi phí đền bù giải phóng mặt bằng là 39.872 tỷ đồng; chi phí dự phòng là 9.693 tỷ đồng.
Giai đoạn đến năm 2050
Tổng mức đầu tư là 61.454,8 tỷ đồng, trong đó giá trị xây lắp là 36.134,9 tỷ đồng; chi phí thiết bị khai thác cảng hàng không là 10.906,9 tỷ đồng; chi phí khác là 7.056 tỷ đồng; chi phí dự phòng là 7.357 tỷ đồng.
Trước đó, vào ngày 4/8/2025, Bộ Tài chính đã nhận được hồ sơ đề nghị thực hiện Dự án Đầu tư xây dựng Cảng hàng không quốc tế Gia Bình của Công ty cổ phần Tập đoàn Masterise, dự kiến thực hiện theo cơ chế nhà đầu tư trong nước, đầu tư kinh doanh theo quy định của Luật Đầu tư.
Dự án này có đề nghị chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa nước từ 2 vụ trở lên với diện tích khoảng 892,78 ha.
“Căn cứ khoản 2, Điều 30, Luật Đầu tư, Dự án thuộc thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư của Quốc hội và cần phải lập Hội đồng Thẩm định nhà nước thẩm định chủ trương đầu tư trước khi trình cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định”, lãnh đạo Bộ Tài chính cho biết.
Một bước tiến quan trọng khác là theo kế hoạch, tại Phiên họp thứ 48 (từ 11 - 13/8), Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ xem xét cơ chế, chính sách đặc thù đầu tư xây dựng Cảng hàng không quốc tế Gia Bình.
Vào cuối tháng 7/2025, Chính phủ đã có tờ trình gửi Ủy ban Thường vụ Quốc hội thẩm tra hồ sơ về cơ chế, chính sách đặc thù đối với Dự án Đầu tư xây dựng Cảng hàng không quốc tế Gia Bình; trong đó bao gồm cả chính sách cho phép khởi công sớm, chủ đầu tư chịu trách nhiệm hoàn thiện các điều kiện về khởi công xây dựng công trình dự án theo quy định của pháp luật trong thời hạn 6 tháng kể từ ngày khởi công.
Để tạo nền tảng cơ sở pháp lý quan trọng nói trên, ngày 1/8/2025, Bộ trưởng Bộ Xây dựng ký Quyết định số 1204/QĐ-BXD phê duyệt điều chỉnh Quy hoạch Cảng hàng không quốc tế Gia Bình thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến 2050.
Cần phải nói thêm rằng, sân bay Gia Bình - Bắc Ninh chính thức được Cơ quan nhà nước có thẩm quyền quy hoạch trở thành Cảng hàng không quốc tế từ tháng 2/2025.
Tại Quyết định số 207/QĐ-BGTVT của Bộ trưởng Bộ Giao thông - Vận tải (nay là Bộ Xây dựng), Cảng hàng không quốc tế Gia Bình có cấp sân bay 4E theo tiêu chuẩn của Tổ chức Hàng không dân dụng quốc tế (ICAO), với diện tích khoảng 363 ha, cùng 1 đường cất hạ cánh kích thước 3.500 m x 45 m, đảm bảo khai thác tàu bay B777, B787, A350, A321 và các máy bay chuyên cơ, chuyên dùng khác.
Trong thời kỳ 2021 - 2030, Cảng hàng không quốc tế Gia Bình có công suất khoảng 1 triệu lượt hành khách và 250.000 tấn hàng hóa/năm. Tầm nhìn đến năm 2050, Cảng hàng không quốc tế Gia Bình có công suất khoảng 3 triệu lượt hành khách/năm và 1 triệu tấn hàng hóa/năm.
Kể từ tháng 2/2025 đến nay, Cảng hàng không quốc tế Gia Bình đã 3 lần được điều chỉnh quy hoạch để mở rộng không gian, dư địa phát triển tại Quyết định số 1204/QĐ-BXD ngày 1/8/2025, Quyết định số 1154/QĐ-BXD ngày 25/7/2025 và số 408/QĐ-BXD ngày 11/4/2025 của Bộ trưởng Bộ Xây dựng.
Nhiều tiềm năng phát triển
Tại Quyết định số 1204/QĐ-BXD, trong thời kỳ 2021 - 2025, Cảng hàng không quốc tế Gia Bình được quy hoạch có công suất khoảng 30 triệu lượt hành khách và 1,6 triệu tấn hàng hóa/năm; loại tàu bay khai thác là tàu bay B777, B787, A350, A321 và các tàu bay chuyên cơ, chuyên dùng khác; phương thức tiếp cận hạ cánh theo tiêu chuẩn CAT III đối với đường cất hạ cánh 07L/25R, tiêu chuẩn CAT II đối với đường cất hạ cánh 07R/25L.
Tầm nhìn đến năm 2050, Cảng hàng không quốc tế Gia Bình sẽ có công suất khoảng 50 triệu lượt hành khách/năm và 2,5 triệu tấn hàng hóa/năm; loại tàu bay khai thác là tàu bay B777, B787, A350, A321 và các tàu bay chuyên cơ, chuyên dùng khác; phương thức tiếp cận hạ cánh theo tiêu chuẩn CAT III đối với 4 đường cất hạ cánh 07L/25R, 07R/25L, 06L/24R và 06R/24L.
Nhu cầu sử dụng đất cho thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 của Cảng hàng không quốc tế Gia Bình khoảng 1.959,95 ha, trong đó đất quy hoạch các công trình hàng không dân dụng khoảng 957,65 ha; đất quy hoạch các công trình khu bay dùng chung khoảng 927,23 ha; đất an ninh do Bộ Công an quản lý khoảng 75,07 ha.
Qua khảo sát sơ bộ, việc xây dựng Cảng hàng không quốc tế Gia Bình trên diện tích gần 2.000 ha sẽ tác động đến 20 thôn thuộc địa bàn các xã: Gia Bình, Lương Tài, Nhân Thắng, Lâm Thao (tỉnh Bắc Ninh).
So với các cảng hàng không khu vực phía Bắc và cả Việt Nam, Cảng hàng không quốc tế Gia Bình nổi bật với số lượng đường cất hạ cánh, sân đỗ tàu bay và diện tích sử dụng. Cụ thể, đối với hệ thống đường cất hạ cánh, trong thời kỳ 2021 - 2030, Cảng hàng không quốc tế Gia Bình được quy hoạch 2 đường cất hạ cánh hướng 07-25 ở khu vực phía Bắc, kích thước (3.500 x 45) m, khoảng cách giữa 2 đường cất hạ cánh khoảng 366 m; kích thước lề vật liệu theo quy định.
Tầm nhìn đến năm 2050, Cảng hàng không quốc tế Gia Bình quy hoạch 2 đường cất hạ cánh hướng 06-24 ở khu vực phía Nam, kích thước (3.500 x 45 m), khoảng cách giữa 2 đường cất hạ cánh khoảng 366 m; kích thước lề vật liệu theo quy định.
Tại Việt Nam, ngoài Cảng hàng không quốc tế Gia Bình thì chỉ có Cảng hàng không quốc tế Long Thành được quy hoạch tới 4 đường cất hạ cánh.
Về sân đỗ máy bay, trong thời kỳ 2021 - 2030, Cảng hàng không quốc tế Gia Bình được quy hoạch sân đỗ tàu bay khu vực nhà ga hành khách và nhà ga hàng hóa đáp ứng 81 vị trí đỗ.
Tầm nhìn đến năm 2050, Cảng hàng không quốc tế Gia Bình mở rộng sân đỗ tàu bay quanh khu vực nhà ga hành khách và nhà ga hàng hóa đáp ứng 123 vị trí đỗ; dự trữ để mở rộng khi có nhu cầu.
Nhu cầu sử dụng đất cho thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 của Cảng hàng không quốc tế Gia Bình là khoảng 1.959,95 ha, trong đó đất quy hoạch các công trình hàng không dân dụng khoảng 957,65 ha; đất quy hoạch các công trình khu bay dùng chung khoảng 927,23 ha; đất an ninh do Bộ Công an quản lý khoảng 75,07 ha.
Về nhà ga hành khách, trong thời kỳ 2021 - 2030, Cảng hàng không quốc tế Gia Bình được quy hoạch nhà ga hành khách phía Đông Bắc nhà ga VIP, với công suất khoảng 30 triệu lượt hành khách/năm. Tầm nhìn đến năm 2050 sẽ mở rộng nhà ga hành khách đáp ứng công suất khoảng 50 triệu lượt hành khách/năm.
Về nhà ga hàng hóa, trong thời kỳ 2021 - 2030, Cảng hàng không quốc tế Gia Bình được quy hoạch khu vực phía Đông nhà ga hành khách, đáp ứng công suất khoảng 1,6 triệu tấn/năm. Tầm nhìn đến năm 2050 sẽ mở rộng nhà ga hàng hóa đáp ứng công suất khoảng 2,5 triệu tấn/năm; dự trữ đất phát triển khi có nhu cầu…
Theo lãnh đạo Cục Hàng không Việt Nam, quy hoạch vừa được điều chỉnh sẽ giúp Cảng hàng không quốc tế Gia Bình có dư địa phát triển với tầm nhìn cả trăm năm, từng bước hình thành một đầu mối giao thông hàng không quan trọng bậc nhất tại khu vực phía Bắc.
Nếu phát triển đúng lộ trình, Gia Bình sẽ có vai trò tương tự như Cảng hàng không quốc tế Long Thành, có tiềm năng trở thành cảng hàng không trung chuyển, cửa ngõ của cả vùng.
Việc mở rộng không gian quy hoạch cho Cảng hàng không quốc tế Gia Bình là phù hợp nếu xét trong bối cảnh dư địa phát triển, mở rộng của Cảng hàng không quốc tế Nội Bài đã tới hạn.
Được biết, Cảng hàng không quốc tế Nội Bài có diện tích 1.500 ha, từng được xác định là cửa ngõ hàng không quốc tế chính của Thủ đô Hà Nội và Vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ, quy hoạch 55 triệu lượt hành khách giai đoạn 2021-2030 và 85 triệu lượt hành khách vào năm 2050, hiện đã quá tải và khó khăn trong việc mở rộng.
Bên cạnh áp lực về hạ tầng, chất lượng dịch vụ hàng không tại Cảng hàng không quốc tế Nội Bài còn khoảng cách lớn so với các sân bay hàng đầu trong khu vực. Trong bảng xếp hạng Chỉ số Hài lòng hành khách (ASQ) của Hội đồng Sân bay quốc tế (ACI), Cảng hàng không quốc tế Nội Bài hiện chưa lọt top cao trong khu vực dù đóng vai trò “cửa ngõ” của Thủ đô.
Thực tế trên đòi hỏi Cảng hàng không quốc tế Nội Bài phải thay đổi mạnh mẽ nếu muốn trở thành cảng hàng không quốc tế hàng đầu khu vực. Mặc dù đã có kế hoạch mở rộng và nâng cấp nhưng sẽ mất nhiều năm để hiện thực hóa.
So với Nội Bài, Cảng hàng không quốc tế Gia Bình có tiềm năng hơn hẳn, với quy mô hơn 500 ha, lại được quy hoạch đồng bộ ngay từ đầu, hệ thống giao thông kết nối hiện đại với tuyến đường bộ dài 35 km, rộng 120 m, tổng mức đầu tư 71.150 tỷ đồng, được quy hoạch thiết kế hai tuyến đường sắt đô thị (đạt tốc độ 120 km/h) và đường sắt tốc độ cao chạy dọc hành lang giữa (đạt tốc độ 350 km/h).
“Gia Bình sẽ là cơ hội để xây dựng một sân bay thông minh thế hệ mới theo các chuẩn mực hàng đầu thế giới ngay từ đầu thông qua áp dụng công nghệ 4.0, thiết kế theo tiêu chuẩn xanh, tích hợp hệ sinh thái dịch vụ hiện đại, qua đó tạo hình ảnh mới cho ngành hàng không Việt Nam”, đại diện Công ty TNHH MTV Thiết kế và Tư vấn xây dựng công trình hàng không phân tích.
Anh Minh