VIDEO: Vị trí đặc biệt của ngôi tháp cổ nghìn năm tuổi tại Huế vừa bị ngập dài ngày.
Trong đợt mưa lũ lịch sử kéo dài từ cuối tháng 10 đến đầu tháng 11 vừa qua, tháp Chăm Phú Diên (xã Phú Vinh, TP Huế) bị ngập sâu nhiều ngày, do nằm ở vị trí thấp hơn mực nước biển từ 3 đến 4 m kể từ khi được phát hiện nguyên trạng vào năm 2001 và trong suốt quá trình bảo tồn hàng chục năm qua.
Vị trí tọa lạc của tháp cổ nằm sâu trong đồi cát cao 5-7 m, chỉ cách mép nước biển Phú Diên hơn 100 m.
Với sự độc đáo của công trình và vị trí đặc biệt này, tháp Chăm hơn 1.000 năm tuổi - một di tích cấp quốc gia - từng liên tiếp xác lập những kỷ lục với những nét đặc biệt mà hiếm có kiến trúc Chăm pa nào tại miền Trung sánh được.
Cụ thể, ngày 14/3/2022, Tổ chức Kỷ lục Việt Nam (VietKings) xác lập kỷ lục “Tháp Phú Diên - tháp Chăm cổ chìm sâu dưới cồn cát ven biển được khai quật và bảo tồn đầu tiên tại Việt Nam”. Đến ngày 30/5/2022, Liên minh Kỷ lục Thế giới (WorldKings) tiếp tục công nhận kỷ lục “Tháp Chăm cổ bằng gạch chìm sâu dưới cồn cát ven biển được khai quật và bảo tồn đầu tiên trên thế giới”.
Qua hơn hai thập niên kể từ ngày di tích được phát hiện bởi một nhóm công nhân khai thác khoáng sản titan ven biển, công tác bảo tồn tháp Chăm Phú Diên đạt được nhiều kết quả đáng kể. Với giá trị đặc biệt về lịch sử, kiến trúc và khảo cổ, cuối năm 2001, Bộ Văn hóa - Thông tin (nay là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) quyết định xếp hạng tháp Phú Diên là Di tích Kiến trúc Nghệ thuật cấp quốc gia.
Tuy nhiên, trong đợt mưa lũ lịch sử vừa qua tại Huế, di tích này bị ngâm nước nhiều ngày, có thời điểm ngập sâu đến gần nửa thân tháp, khiến người dân địa phương không khỏi xót xa và lo ngại công trình có nguy cơ sụp đổ.
Trước tình trạng tháp cổ ngập sâu kéo dài, ngay sau lũ lớn, Phó Chủ tịch UBND TP Huế Hoàng Hải Minh đã trực tiếp đến hiện trường kiểm tra và chỉ đạo khắc phục. Ông Hoàng Hải Minh yêu cầu các đơn vị chức năng huy động máy bơm hút nước; đồng thời giao đơn vị quản lý cùng chính quyền địa phương túc trực, giám sát thường xuyên, đảm bảo rút hết nước trong ngày 7/11 và báo cáo kết quả về UBND thành phố.
Theo ghi nhận của phóng viên, đến sáng 10/11, khu vực quanh chân móng tháp và trong khuôn viên di tích vẫn còn ngập nước ở mức cạn, trong khi máy bơm tạm dừng hoạt động.
Trao đổi với phóng viên, ông Nguyễn Đức Lộc - Giám đốc Bảo tàng Lịch sử TP Huế - cho biết do máy bơm chạy liên tục bị nóng nên phải tạm nghỉ thời gian ngắn, sau đó sẽ tiếp tục vận hành để nước không xâm nhập vào trong tháp cổ. “Ban ngày, khu vực tháp được bơm khô cơ bản, nhưng đến đêm nước lại dâng lên do thủy triều làm rò rỉ nước từ bên ngoài vào. Nếu thủy triều rút, khu vực tháp sẽ khô nhanh. Những ngày qua triều cường cực đoan nên nước bơm ra lại ngấm vào trở lại”, ông Lộc nói.
Lãnh đạo Sở Văn hóa - Thể thao TP Huế cũng cho biết.tháp Chăm Phú Diên đã xảy ra tình trạng ngập trước đây, đơn vị quản lý từng thuê máy bơm hút cạn nhưng sau đó nước lại tràn vào do tác động thủy triều. Thời gian tới, đơn vị phối hợp cơ quan chức năng mời chuyên gia khảo sát, đánh giá thực trạng để tính toán giải pháp chống ngập lâu dài cho công trình di tích quý giá này.
Trước đó, như Tiền Phong phát hiện và phản ánh, tháp Chăm Phú Diên - di tích hơn nghìn năm tuổi - bị ngâm trong nước suốt nhiều ngày do mưa lớn kéo dài. Có thời điểm mực nước dâng gần nửa thân tháp, khiến người dân lo ngại nền móng gạch cổ có thể mục rữa, sụt lún, thậm chí sập đổ.