Việc đảm bảo an ninh cho Ukraine giống Điều 5 của NATO có thể thực hiện ra sao?

2 giờ trướcBài gốc

Theo báo The Hill, Tổng thống Mỹ Donald Trump hồi đầu tuần này tuyên bố, Ukraine "không thể gia nhập Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO)", nhưng Washington có thể xem xét một phương án đảm bảo an ninh "tương tự Điều 5 của NATO".

Sau cuộc gặp tại Nhà Trắng với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky và các nhà lãnh đạo châu Âu hôm 18/8, ông Trump nhấn mạnh, Nga đã nhất trí việc Mỹ và châu Âu có thể cung cấp bảo đảm an ninh cho Kiev, nhưng không nói rõ liệu chúng có giống Điều 5 hay không.

"Việc Nga đồng ý để phương Tây cung cấp đảm bảo an ninh cho Ukraine là một bước tiến quan trọng. Nhưng tôi không nghĩ bạn có thể định nghĩa nó giống như Điều 5 của NATO", ông Trump cho biết.

Điều 5 quy định, nếu một quốc gia thành viên NATO bị tấn công, việc đó đồng nghĩa cả NATO bị tấn công và đòi hỏi sự đoàn kết đáp trả. Đó là nền tảng cho 32 nước thành viên của liên minh quân sự do Mỹ dẫn đầu này kể từ khi quy định được ban hành vào năm 1949.

Theo giới quan sát, hiện tồn tại nhiều quan điểm khác nhau về việc các đảm bảo an ninh của Mỹ dành cho Ukraine có thể diễn ra như thế nào.

Tổng thống Mỹ Donald Trump (phải) và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky. Ảnh: X/@ZelenskyyUa

Viện trợ Ukraine bằng cách bán vũ khí

Đặc phái viên Mỹ Keith Kellogg là người chịu trách nhiệm trong việc đưa ra các đề xuất đảm bảo an ninh cho Ukraine và là cựu thành viên của Viện Chính sách Nước Mỹ trước tiên (AFPI).

"Theo ông Kellogg, việc vũ trang tối đa cho Kiev là một phần trong các đảm bảo an ninh dành cho Ukraine. Song, Mỹ phải nhận được lợi ích từ việc này, NATO là bên sẽ mua khí tài để cung cấp cho Ukraine", Frederick Fleitz, cựu Chánh văn phòng Hội đồng An ninh quốc gia Mỹ nói.

Kế hoạch đảm bảo an ninh 5 tầng

Chuyên gia Luke Coffey của Viện Hudson đã gợi ý về một cơ chế đảm bảo an ninh mang tính trung dung cho Ukraine, có thể nhận được sự ủng hộ từ lưỡng đảng Mỹ.

"Đó là một cơ chế đảm bảo an ninh 5 tầng. Theo cách tiếp cận này, Mỹ có thể cử binh lính đến châu Âu để trợ giúp các thành viên NATO bảo vệ Ukraine. Washington có thể tham gia vào việc chia sẻ tình báo, tuần tra Biển Đen và bố trí sẵn lực lượng bên ngoài Ukraine để triển khai trong trường hợp khẩn cấp", ông Coffey giải thích.

Chuyên gia này cũng tin, Mỹ nên tái khởi động chương trình "Đối tác Vệ binh quốc gia với Ukraine", vốn bị đình trệ từ tháng 2/2022. "Chiến lược này tạo cơ hội cho binh lính Mỹ trở lại thực địa, nhưng cũng đi kèm rủi ro bị kéo vào cuộc xung đột", ông Coffey bình luận.

Đảm bảo an ninh thực tế và kiềm chế

Theo các học giả của Viện Quincy, Mỹ có thể xem xét việc cung cấp bảo đảm an ninh tương tự Điều 5 của NATO cho Ukraine, nhưng phải đi kèm một số sửa đổi.

"Mỹ có thể tham gia thiết lập vùng cấm bay, cung cấp vũ khí và triển khai binh lính với quy mô hạn chế tại châu Âu. Washington nên tập trung vào vấn đề hậu cần và tình báo vì đây là những yếu tố then chốt trong trường hợp giao tranh nổ ra, nhưng không yêu cầu binh lính Mỹ phải đặt chân tới Ukraine", chuyên gia Mark Episkopos của Viện Quincy cho biết.

Cũng theo ông Episkopos, dù phương thức này không cam kết quân đội phương Tây sẽ trực tiếp bảo vệ Ukraine, nhưng vẫn tạo ra một sự kiềm chế thực tế và một sự răn đe "mơ hồ" với Nga.

"Đảm bảo an ninh theo Điều 5 của NATO không phải là tất cả, nó vốn dĩ đã là một khái niệm mơ hồ", chuyên gia quân sự ông Michael O’Hanlon nhận xét thêm.

Việt Dũng

Nguồn VietnamNet : https://vietnamnet.vn/viec-dam-bao-an-ninh-cho-ukraine-giong-dieu-5-cua-nato-co-the-thuc-hien-ra-sao-2433790.html