Việc sửa đổi, bổ sung Hiến pháp 2013 đã làm rõ hơn vai trò của MTTQ

11 giờ trướcBài gốc

TS.KTS Đào Ngọc Nghiêm, Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam:
Đã khái quát và làm rõ hơn vai trò của MTTQ Việt Nam

TS.KTS Đào Ngọc Nghiêm. Ảnh: MTTQ Việt Nam thành phố Hà Nội

Trong bối cảnh hiện nay, việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 là cần thiết, hợp lý và cấp bách. Tôi thống nhất với dự thảo tập trung sửa các điều: 9, 10, 84, 110, 111, 112, 114 và 115.

Về tổ chức thực hiện (hiệu lực từ ngày 1-7-2025) đã nêu nguyên tắc chung, song trong kế hoạch tổ chức theo chính quyền 2 cấp cần có hướng dẫn cụ thể và đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội điều chỉnh 2 Nghị quyết đã ban hành (Nghị quyết 1210/2016/UBTVQH13 ngày 25-5-2016 về phân loại đô thị và Nghị quyết 1211/2016/UBTVQH13 ngày 25-5-2016 về tiêu chuẩn của đơn vị hành chính và phân loại đơn vị hành chính). Việc này sẽ tạo hiệu lực, hiệu quả để các điều sửa đổi, bổ sung của Hiến pháp lần này đi vào thực tiễn.

Về Điều 9, nội dung sửa đổi đã khái quát và làm rõ hơn vai trò của MTTQ Việt Nam so với Điều 9 Hiến pháp 2013; về diễn đạt trong biên soạn, đề nghị xem lại khái niệm “bộ phận”: Dự thảo nêu MTTQ Việt Nam là bộ phận của hệ thống chính trị... trong khi phần đầu đã xác định là tổ chức liên minh chính trị... Đề nghị bỏ cụm từ là “bộ phận” và sửa là tổ chức liên minh của hệ thống chính trị... để có tính khoa học hơn.

Về sửa đổi Điều 110, 111 của Hiến pháp năm 2013, đây là đột phá đổi mới để phù hợp với yêu cầu phát triển giai đoạn tới.

Tôi thống nhất cao các đơn vị hành chính chỉ gồm 2 cấp, song diễn đạt “đơn vị hành chính dưới tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương” còn chung chung, mang tính nguyên lý, chưa bám sát công tác tổ chức đổi mới đang triển khai. Tôi đề nghị sửa lại là: Đơn vị hành chính dưới tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương bao gồm phường, xã, thị xã do Quốc hội quy định.

PGS.TS Nguyễn Chí Mỳ, Nguyên Trưởng ban Tuyên giáo Thành ủy Hà Nội:
Nên giữ nguyên quy định quyền chất vấn với Chánh án Tòa án nhân dân và Viện Trưởng Viện Kiểm sát nhân dân

PGS.TS Nguyễn Chí Mỳ. Ảnh: MTTQ Việt Nam thành phố Hà Nội

Theo tôi, Điều 111 chỉ sửa một từ trong Khoản 2, bỏ chữ “cấp” chính quyền địa phương thành “chính quyền địa phương”. Thực ra từ “cấp” vẫn chính xác - bởi cấp chính quyền địa phương có 2 cấp. Do vậy, tôi đề nghị giữ nguyên, bớt đi một điều không phải sửa đổi, bổ sung.

Tương tự, Điều 112 chỉ sửa một từ trong Khoản 2 “mỗi” thành “từng” (của mỗi cấp chính quyền địa phương - của chính quyền địa phương từng cấp). Đây là 2 từ đồng nghĩa và trong các văn cảnh ở đây đều có thể sử dụng 1 trong 2 từ này. Tôi đề nghị không nên sửa để bớt đi một điều không phải sửa đổi, bổ sung. Như vậy, nếu Điều 111, 112 không phải sửa đổi, bổ sung thì việc sửa đổi, bổ sung Hiến pháp chỉ là 6/120 điều.

Còn về Khoản 2 Điều 115 quy định, Chánh án tòa án nhân dân (TAND), Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân (VKSND) không thuộc đối tượng trả lời chất vấn của đại biểu HĐND (lý do là không có HĐND cùng cấp với TAND, VKSND khu vực - Chánh án TAND khu vực và Viện trưởng VKSND khu vực). Theo tôi, nên giữ nguyên quy định như Hiến pháp năm 2013 về quyền chất vấn của đại biểu HĐND với Chánh án TAND và Viện trưởng VKSND. Đây là cơ quan không có HĐND cùng cấp tương ứng, do đó cũng cần xây dựng cơ chế để giám sát các cơ quan này.

Bà Nguyễn Xuân Diệp - Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam quận Hai Bà Trưng:
Cân nhắc việc bỏ nội dung "được thành lập trên cơ sở tự nguyện" ở Điều 10

Chủ tịch Ủy MTTQ Việt Nam quận Hai Bà Trưng Nguyễn Xuân Diệp. Ảnh: MTTQ Việt Nam thành phố Hà Nội

Tôi cho rằng, tác động tích cực của Điều 10 là bảo đảm sự kế thừa hợp lý của các bản Hiến pháp trước đó và phù hợp với tổ chức Công đoàn sau khi được sắp xếp. Quy định cũng làm rõ vai trò đại diện của Công đoàn trong bối cảnh mới trực thuộc MTTQ Việt Nam và khẳng định vai trò, vị trí, tính chính danh của Công đoàn Việt Nam trong quan hệ lao động quốc tế. Điều này góp phần giữ vững bản chất "đội tiên phong của giai cấp nông dân, công nhân, nhân dân lao động và của cả dân tộc" của Đảng; bảo vệ nền tảng "liên minh giai cấp công nhân - nông dân - đội ngũ trí thức" của Nhà nước ta; có sự logic và thống nhất với các điều khác của Hiến pháp.

Song theo tôi, điểm cần cân nhắc là việc bỏ nội dung "được thành lập trên cơ sở tự nguyện" vì chưa được giải thích rõ trong bản thuyết minh có thể gây khó hiểu. Tôi đề nghị Ủy ban dự thảo nên giải thích rõ việc bỏ nội dung này vì trong Điều lệ Công đoàn đã 6 lần khẳng định tính "tự nguyện" tham gia công đoàn của người lao động. Mặt khác, nếu dự thảo giữ nội dung này cũng không mâu thuẫn với các nội dung còn lại.

Việc trực thuộc MTTQ Việt Nam hay dưới sự lãnh đạo của Đảng đều không mâu thuẫn hoặc làm mất đi tinh thần của việc "được thành lập trên cơ sở tự nguyện" của tổ chức Công đoàn Việt Nam. Vì vậy, nếu bỏ đi thì nên có thuyết minh để dễ hiểu hơn.

Minh Thúy (ghi)

Nguồn Hà Nội Mới : https://hanoimoi.vn/viec-sua-doi-bo-sung-hien-phap-2013-da-lam-ro-hon-vai-tro-cua-mttq-702990.html