Việc thành lập văn phòng đại diện của UBND ở nước ngoài không phải là cơ chế bắt buộc

3 giờ trướcBài gốc

Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 10, chiều 26/11, Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Điều ước quốc tế và dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đặc thù nhằm nâng cao hiệu quả công tác hội nhập quốc tế.

Xem xét có cơ chế xác nhận đối với hồ sơ đề nghị thẩm định điều ước quốc tế đầy đủ

Đại biểu Nguyễn Tâm Hùng (Đoàn Thành phố Hồ Chí Minh) tán thành cao với sự cần thiết ban hành dự án Luật nhằm đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế sâu rộng, nâng cao hiệu lực pháp lý và bổ sung tính linh hoạt trong đàm phán, ký kết, phê chuẩn, phê duyệt và gia nhập điều ước quốc tế.

Theo đại biểu, dự thảo Luật lần này làm rõ hơn thẩm quyền, rút ngắn trình tự, thủ tục nhưng vẫn bảo đảm chặt chẽ, công khai và minh bạch.

Về sửa đổi, bổ sung và gia hạn điều ước quốc tế tại Điều 54, đại biểu Nguyễn Tâm Hùng cho rằng, quy định này khá toàn diện và chặt chẽ, song đề nghị ban soạn thảo xem xét, bổ sung tiêu chí đánh giá tác động đối với ngân sách quốc phòng, an ninh và chuyển đổi số khi triển khai nhằm bảo đảm điều ước quốc tế được sửa đổi, bổ sung dựa trên đánh giá toàn diện về năng lực thực thi trong nước.

Đại biểu Nguyễn Tâm Hùng. (Ảnh: DUY LINH)

Đối với bổ sung Điều 71a về đồng thời đề xuất và phê chuẩn, phê duyệt điều ước quốc tế, theo đại biểu, quy định này mang tính đột phá và tạo tính linh hoạt rất cao. Tuy nhiên, để kiểm soát rủi ro, cần xem xét bổ sung tiêu chí đánh giá mức độ ràng buộc pháp lý, mức độ tương thích với pháp luật hiện hành và chỉ cho phép áp dụng với điều ước có nội dung rõ, chi tiết, khả thi ngay sau khi ký. Điều này giúp bảo đảm sự thận trọng khi áp dụng cơ chế rút gọn nhưng vẫn duy trì tốc độ hội nhập.

Có cùng mối quan tâm, đại biểu Thạch Phước Bình (Đoàn Vĩnh Long) nhấn mạnh, dự thảo Luật đã tiếp cận đúng yêu cầu thực tiễn khi tập trung tinh giản thủ tục, rút ngắn thời hạn xử lý và mở rộng cơ chế linh hoạt trong đàm phán, ký kết và thực hiện điều ước quốc tế.

Việc giảm thời gian cho ý kiến, kiểm tra và thẩm định xuống còn 10 ngày, hoặc 5 ngày theo thủ tục rút gọn, đại biểu cho rằng đây là một bước tiến lớn, giúp nâng cao tính chủ động và đáp ứng kịp thời các yêu cầu về đối ngoại trong bối cảnh hội nhập sâu rộng và cạnh tranh chiến lược phức tạp.

Tuy nhiên, để quy định khả thi khi thực thi, đại biểu Thạch Phước Bình đề nghị cần xem xét có cơ chế xác nhận hồ sơ đầy đủ ngay khi tiếp nhận, tránh tình trạng mỗi cơ quan hiểu khác nhau về “hồ sơ hợp lệ” dẫn tới kéo dài thời gian xử lý.

Đồng thời, đối với những điều ước đa ngành, tác động sâu rộng như các hiệp định thương mại, đầu tư, tài chính, quốc phòng mà thời hạn 10 ngày có thể chưa đáp ứng được yêu cầu thẩm định. Vì vậy, nên cân nhắc cơ chế gia hạn có điều kiện, cùng với quy định rõ hậu quả pháp lý khi cơ quan không trả lời đúng hạn để bảo đảm tính nghiêm minh và hiệu quả thực thi.

Đại biểu Thạch Phước Bình. (Ảnh: DUY LINH)

Đại biểu Nguyễn Tâm Hùng cũng đánh giá, việc dự thảo quy định cơ quan được lấy ý kiến phải trả lời trong 10 ngày kể từ ngày nhận đủ hồ sơ là cải cách rất tích cực nhưng đề nghị xem xét bổ sung trách nhiệm của cơ quan đề xuất trong việc xác nhận hồ sơ đầy đủ và cơ chế mặc nhiên đồng ý nếu hết thời hạn mà không trả lời. Điều này giúp khắc phục tình trạng kéo dài tiến độ xử lý hồ sơ do chậm phản hồi hoặc trả lời không đúng hạn.

Về cơ chế đồng thời đàm phán, ký và đồng thời ký, phê duyệt hoặc phê chuẩn, đại biểu Thạch Phước Bình cho rằng đây là một đổi mới quan trọng, phù hợp với thực tiễn xử lý các điều ước mang tính kỹ thuật rõ ràng và không phát sinh nghĩa vụ phức tạp. Cơ chế này sẽ rút ngắn thời gian, đáp ứng yêu cầu của các đối tác quốc tế và nâng cao năng lực phản ứng của cơ quan nhà nước.

Tuy vậy, đại biểu đề nghị làm rõ hơn các trường hợp áp dụng đồng thời quy định ngưỡng kiểm soát đối với điều ước có khả năng phát sinh nghĩa vụ tài chính hoặc liên quan đến chủ quyền an ninh, quốc phòng. Điều ước thuộc các nhóm này cần duy trì thẩm định đầy đủ, tránh rủi ro pháp lý về lâu dài. Bên cạnh đó, tại khoản 4 Điều 71a cần quy định cụ thể hơn về thẩm quyền quyết định tạm dừng hoặc kích hoạt lại thủ tục đồng thời khi có thay đổi nội dung đàm phán, nhằm bảo đảm sự thống nhất trong quá trình thực hiện.

Bổ sung quy định về hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa trong việc cập nhật thông tin về xu hướng của thị trường

Góp ý kiến đối với dự thảo Nghị quyết của Quốc hội, về công tác đối ngoại biên giới tại Điều 17, đại biểu Quốc hội Huỳnh Thị Ánh Sương (Đoàn Quảng Ngãi) đề nghị, bên cạnh quy định nội dung đầu tư xây mới, sửa chữa mốc giới bị hư hỏng, dự thảo Nghị quyết cần bổ sung cơ chế cho phép các địa phương sửa chữa cột mốc điểm cơ sở dùng để tính chiều rộng lãnh hải trên vùng biển Việt Nam, cho phép địa phương thực hiện hỗ trợ các hoạt động giao lưu văn hóa, trao đổi hợp tác, chia sẻ kinh nghiệm về y tế, giáo dục với các địa phương láng giềng của nước bạn.

Cùng với đó, đề nghị bổ sung công tác đối ngoại trên biển, hải đảo, cụ thể, quan tâm thúc đẩy, tăng cường hợp tác hữu nghị với các quốc gia, vùng lãnh thổ, các địa phương trong khu vực biển Đông để hợp tác quốc tế trong bảo vệ môi trường biển, hợp tác nuôi trồng, khai thác, đánh bắt hải sản và thực hiện công tác bảo hộ ngư dân đánh bắt, khai thác thủy, hải sản hợp pháp trên các vùng biển quốc tế.

Đại biểu Huỳnh Thị Ánh Sương. (Ảnh: DUY LINH)

Về quy định cho phép thành lập văn phòng đại diện của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh ở nước ngoài, đại biểu Huỳnh Thị Ánh Sương cho rằng cân nhắc sự cần thiết thành lập văn phòng này, đề nghị cơ quan soạn thảo báo cáo bổ sung tình hình triển khai mô hình, chức năng, nhiệm vụ và kết quả thời gian qua. Theo đại biểu, việc cho phép thành lập văn phòng này dễ dẫn đến phát sinh về kinh phí ngân sách và tổ chức bộ máy trong khi chức năng hoạt động có khả năng trùng lặp với nhiệm vụ của cơ quan đại diện ngoại giao ở nước ngoài.

"Nếu thực sự cần thiết phải có đại diện của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh ở những địa bàn hợp tác trọng điểm, có thể phối hợp với Bộ Ngoại giao xem xét điều động cán bộ của tỉnh làm việc tại các cơ quan đại diện ngoại giao ở nước ngoài, hoặc nghiên cứu thí điểm vận hành mô hình trực tuyến, vừa đáp ứng yêu cầu mở rộng không gian đối ngoại cho các địa phương, vừa không phát sinh tổ chức bộ máy", đại biểu nói.

Quan tâm tới chính sách sử dụng thuế phòng vệ thương mại hỗ trợ doanh nghiệp tại Điều 14, đại biểu Tô Ái Vang (Đoàn TP Cần Thơ) nhấn mạnh, việc sử dụng thuế phòng vệ thương mại là công cụ quan trọng được pháp luật quốc tế cho phép, nhằm bảo vệ các ngành sản xuất trong nước trước sự cạnh tranh không lành mạnh, song biện pháp này sẽ không đủ sức hỗ trợ doanh nghiệp một cách toàn diện.

Do đó, đại biểu Tô Ái Vang đề nghị, bên cạnh chính sách thuế, dự thảo Nghị quyết xem xét bổ sung một khoản giao Chính phủ quy định chính sách cụ thể nhằm hỗ trợ doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp nhỏ và vừa trong việc cập nhật và cung cấp thông tin về xu hướng của thị trường.

Đồng thời, tổ chức các khóa đào tạo chuyên sâu về Luật Thương mại quốc tế, tiếp cận các mô hình quản trị hiện đại, áp dụng công nghệ tiên tiến trong sản xuất, chế biến, đóng gói, bảo quản sản phẩm và kết nối để doanh nghiệp tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu, kết nối với các đối tác tiềm năng và đẩy mạnh việc tham gia các hội chợ, triển lãm quốc tế.

Đã có quy định về thời hạn trả lời hồ sơ thẩm định điều ước quốc tế

Phát biểu giải trình, làm rõ một số nội dung đại biểu Quốc hội nêu, Bộ trưởng Ngoại giao Lê Hoài Trung nhấn mạnh, tư tưởng chính xuyên suốt của dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật điều ước quốc tế là đơn giản hóa trình tự, thủ tục ký kết và thực hiện; còn các điều kiện, nội dung về cơ bản không có thay đổi.

Về vấn đề thực hiện điều ước quốc tế, hiện nay, Đảng ủy Bộ Ngoại giao được giao nhiệm vụ trình Ban Bí thư xem xét để ban hành văn bản chỉ đạo về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác ký kết và thực hiện các cam kết quốc tế, trong đó có điều quốc tế.

Bộ trưởng Ngoại giao Lê Hoài Trung. (Ảnh: DUY LINH)

Về thời hạn trả lời hồ sơ đề nghị thẩm định điều ước quốc tế, Bộ trưởng Lê Hoài Trung nêu rõ, vấn đề này Chính phủ đã có quy định đối với loại văn bản như thế nào thì sau 10 ngày đề cập chung không có ý kiến thì coi như đã đồng ý, hoặc sau 7 ngày làm việc đối với những loại văn bản nào không trả lời thì coi như đã có ý kiến đồng ý.

"Những vấn đề này đã có quy định để hạn chế việc có thể kéo dài thời gian không trả lời; còn đối với những vấn đề phức tạp thì dự thảo có quy định việc thành lập hội đồng để đánh giá, thời gian thẩm định có thể dài hơn", Bộ trưởng Ngoại giao nói.

Liên quan dự thảo Nghị quyết, về thành lập Văn phòng đại diện của Ủy ban nhân dân ở nước ngoài, Bộ trưởng Lê Hoài Trung nhấn mạnh, quy định này nhằm tạo cơ chế cho các địa phương, tức là các tỉnh và thành phố có nhu cầu có thể mở văn phòng đại diện ở nước ngoài, đây không phải là một cơ chế có tính chất bắt buộc.

Trên thực tế qua làm việc, một số địa phương có mong muốn mở văn phòng nhưng chưa có cơ chế để điều chỉnh việc này. Về ngân sách, dự thảo Nghị quyết đã quy định là từ ngân sách địa phương, cho nên các địa phương sẽ làm rất chặt thông qua cấp ủy và Hội đồng nhân dân, sẽ tránh được việc mở tràn lan.

"Các cơ quan đại diện của ta vẫn có thể có các đại diện của các cơ quan, địa phương nhưng khi đã vào các cơ quan đại diện ngoại giao thì có những hoạt động không thể như làm việc cho các địa phương, sẽ có những rủi ro liên quan đến cơ quan đại diện ngoại giao của chúng ta, nhất là những địa bàn có những mặt phức tạp", Bộ trưởng thông tin thêm.

Đối với vấn đề sửa các cột mốc trong đối ngoại biên giới, Bộ trưởng Ngoại giao nêu rõ, vấn đề nâng cấp cửa khẩu, mở cửa khẩu, xác định vấn đề đóng các cột mốc điểm biên giới thì ngân sách trung ương chi, nhưng trên thực tế đây là một nguồn ngân sách rất lớn.

"Thí dụ, chỉ cần kè 1km sông ở biên giới sẽ tốn chi phí hàng chục tỷ. Có những lúc ngân sách trung ương chưa kịp chi mà địa phương hoàn toàn có thể chi được nhưng không có quy định này thì không được chi. Còn những trường hợp xảy ra bão lũ đột ngột thì bao giờ cũng đưa vào trường hợp khẩn cấp để trình Chính phủ, sửa đổi và làm ngay".

VĂN TOẢN

Nguồn Nhân Dân : https://nhandan.vn/viec-thanh-lap-van-phong-dai-dien-cua-ubnd-o-nuoc-ngoai-khong-phai-la-co-che-bat-buoc-post925993.html