Việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường: Kinh tế hóa môi trường, thúc đẩy mô hình kinh tế tuần hoàn, công nghiệp tái chế

4 giờ trướcBài gốc

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Đoàn Thị Thanh Mai:
Điều chỉnh mục tiêu, chỉ tiêu phù hợp với nguồn lực đầu tư và tính khả thi trong thực hiện

Tôi đánh giá cao sự chỉ đạo, điều hành quyết liệt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ trong công tác bảo vệ môi trường thời gian qua. Các chỉ tiêu về môi trường ngày càng được cải thiện theo chiều hướng tích cực… Tuy nhiên, đề nghị Chính phủ cung cấp thêm thông tin cho Đoàn giám sát về: đánh giá tổng kết việc thực hiện các quy định của Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 và các văn bản hướng dẫn. Đồng thời, đề nghị Chính phủ cho biết lộ trình sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bảo vệ môi trường năm 2020.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Đoàn Thị Thanh Mai

Cùng với đó, Chính phủ cần đánh giá lại các mục tiêu, chỉ tiêu về bảo vệ môi trường phải đạt được trong các chủ trương, chính sách, nghị quyết, quyết định của cấp thẩm quyền; phân tích rõ tính khả thi so với nguồn lực thực hiện, nhất là các chỉ tiêu về thu gom, phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn, thu gom, xử lý nước thải sinh hoạt đô thị, xử lý nước thải làng nghề, cải thiện chất lượng không khí các đô thị… Phải làm sao điều chỉnh các mục tiêu, chỉ tiêu phù hợp với nguồn lực đầu tư và bảo đảm tính khả thi trong thực hiện.

Cân đối, phân bổ hợp lý nguồn chi sự nghiệp môi trường, chi đầu tư cho các dự án bảo vệ môi trường, nhất là các dự án thoát nước, xử lý nước thải sinh hoạt đô thị, nước thải làng nghề là những lĩnh vực khó thu hút nguồn vốn xã hội.

Chính phủ cần đánh giá tác động toàn diện của việc ban hành các quy chuẩn chất lượng môi trường đến tính tuân thủ và khả năng đầu tư đổi mới công nghệ sản xuất, đầu tư thiết bị xử lý môi trường của các dự án đang hoạt động và các dự án đầu tư mới, để bảo đảm mục tiêu bảo vệ môi trường, nhưng không ảnh hưởng tiêu cực đến các hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp và môi trường đầu tư của nền kinh tế.

ĐBQH hoạt động chuyên trách tại Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Nguyễn Ngọc Sơn:
Đổi mới tư duy quản lý môi trường

Để hoàn thiện dự thảo Báo cáo kết quả giám sát và dự thảo Nghị quyết, tôi đề nghị Chính phủ cần xác định, nhấn mạnh và làm rõ hơn rõ cơ sở chính trị, pháp lý, thực tiễn đề xuất các giải pháp đột phá trong thời gian tới.

ĐBQH hoạt động chuyên trách tại Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Nguyễn Ngọc Sơn

Cụ thể, cần đổi mới tư duy quản lý môi trường, xác định công tác bảo vệ môi trường trở thành nội dung trọng yếu; môi trường là một trong 3 trung tâm xuyên suốt trong tư duy, tầm nhìn và định hướng phát triển đất nước giữa kinh tế, xã hội và môi trường. Đặc biệt là, kinh tế hóa môi trường, phát triển ngành công nghiệp môi trường, thúc đẩy mô hình kinh tế tuần hoàn, công nghiệp tái chế, nhất là trong giai đoạn tăng tốc, bứt phá hiện nay. Đây là những nội dung xuyên suốt, cần thể hiện trong Nghị quyết của Quốc hội.

Chính phủ cần tiếp tục rà soát, bổ sung vào báo cáo số lượng các cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng trên phạm vi cả nước trong 3 giai đoạn: giai đoạn trước, giai đoạn sau khi Luật Bảo vệ môi trường có hiệu lực thi hành và tại thời điểm báo cáo ( có thể lấy thời điểm là 30/6/2025) để có cơ sở so sánh tỷ lệ tăng, giảm ở từng giai đoạn, từ đó đánh giá sự chuyển biến trong thực tiễn.

Nhiều tồn tại, hạn chế trong tổ chức thực hiện đã được Chính phủ thẳng thắn chỉ ra, tuy nhiên, trong báo cáo gửi Đoàn giám sát lại chưa làm rõ trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân và quá trình xử lý kết quả đối với các tồn tại, hạn chế.

Ví dụ việc chậm rà soát, sửa đổi, thay thế các TCVN, QCVN về môi trường đáp ứng yêu cầu trong tình hình mới. Báo cáo của Chính phủ đã chỉ ra nhưng chưa chỉ rõ trách nhiệm của ai và quá trình xử lý như thế nào? Hay việc chưa ban hành quy định về huy động các nguồn lực xã hội tham gia công tác bảo vệ môi trường...

Đề nghị Chính phủ cần báo cáo, làm rõ trách nhiệm của từng tổ chức, cá nhân để xảy ra tồn tại, hạn chế và rút ra bài học kinh nghiệm, để trong quá trình tổ chức, triển khai thời gian tới không xảy ra tình trạng nêu trên.

Báo cáo của Chính phủ cũng chỉ ra nguồn nhân lực trong lĩnh vực môi trường đang đối mặt với nhiều thách thức, chưa đáp ứng được các yêu cầu của công tác quản lý và xử lý các vấn đề môi trường ngày càng phức tạp, nhất là số lượng cán bộ, công chức làm công tác quản lý môi trường ở cấp huyện, xã trước đây. Qua tham khảo kinh nghiệm quốc tế cho thấy, tỷ lệ cán bộ quản lý môi trường trên 1 triệu dân của Việt Nam còn thấp hơn nhiều so với các nước trong khu vực và trên thế giới. Do vậy, đề nghị Chính phủ báo cáo giải pháp khắc phục tình trạng này.

Đáng lưu ý, dù ngân sách cho bảo vệ môi trường đã tăng nhưng báo cáo của Chính phủ cũng thừa nhận, đây vẫn là một trong những thách thức lớn. Vậy Chính phủ đánh giá như thế nào về nguồn ngân sách dành cho môi trường hiện tại so với nhu cầu thực tế đặt ra, nhất là ở thời điểm chúng ta đặt mục tiêu tăng trưởng hai con số?

Ngoài ngân sách nhà nước, Chính phủ cần báo cáo rõ hơn giải pháp để huy động các nguồn lực tài chính khác, nhất là khu vực tư nhân cho việc đầu tư hạ tầng và công nghệ môi trường.

Báo cáo của Chính phủ cũng đề cập đến việc áp dụng các công cụ kinh tế như thuế và phí bảo vệ môi trường. Tuy nhiên, việc thực thi các công cụ này chưa hiệu quả. Đề nghị Chính phủ báo cáo rõ hơn về những bất cập trong việc áp dụng các công cụ kinh tế và đề xuất các giải pháp để bảo đảm mục tiêu người gây ô nhiễm phải trả tiền một cách hiệu quả, công bằng và minh bạch.

ĐBQH Nguyễn Quang Huân (TP. Hồ Chí Minh):
Rõ lộ trình giảm phát thải ròng bằng “0” vào 2050

Về việc thực hiện chính sách, pháp luật, báo cáo của Chính phủ đã tập trung đánh giá những văn bản triển khai thực hiện Luật Bảo vệ môi trường năm 2020. Tuy nhiên, trong đề cương của Đoàn giám sát có đề cập tới những văn bản quy phạm pháp luật khác trong công tác này.

ĐBQH Nguyễn Quang Huân (TP. Hồ Chí Minh) phát biểu

Cụ thể là, đánh giá về việc thực hiện các Quyết định của Thủ tướng Chính phủ trong năm 2022 như: Quyết định số 876/QĐ-TTg phê duyệt Chương trình hành động về chuyển đổi năng lượng xanh, giảm phát thải khí carbon và khí metan của ngành giao thông vận tải; Quyết định số 888/QĐ-TTg phê duyệt Đề án về những nhiệm vụ, giải pháp triển khai kết quả Hội nghị lần thứ 26 các bên tham gia Công ước khung của Liên Hợp Quốc về biến đổi khí hậu; Quyết định số 896/QĐ-TTg phê duyệt Chiến lược quốc gia về biến đổi khí hậu giai đoạn đến năm 2050. Đây là 3 Quyết định rất quan trọng, tập trung mạnh vào công tác bảo vệ môi trường, tuy nhiên, Báo cáo của Chính phủ chưa đề cập.

Đối với các biện pháp để thực hiện Quyết định số 888/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, chúng ta chưa đưa ra lộ trình về giảm phát thải trong các ngành, nghề kinh tế. Do vậy, Chính phủ cần ban hành lộ trình để giảm phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050 như thế nào, cụ thể ngành giao thông phải giảm bao nhiêu, ngành nông nghiệp, ngành năng lượng phải giảm thế nào, từ đó mới có kế hoạch cụ thể cho từng lĩnh vực, từng địa phương.

Đồng thời, Chính phủ cũng chưa làm rõ khái niệm về chống bụi mịn và giảm phát thải nhà kính, hai khái niệm này rất quan trọng, nếu không giải thích rõ ràng sẽ dễ dẫn đến nhầm lẫn và biện pháp hành động cũng sẽ không phù hợp.

Tôi cũng thống nhất với quan điểm của Chính phủ là cần thống nhất trong nhận thức, hành động chi cho môi trường là chi cho đầu tư phát triển, thực hiện kinh tế hóa môi trường.

Hoàng Ngọc ghi

Nguồn Đại Biểu Nhân Dân : https://daibieunhandan.vn/viec-thuc-hien-chinh-sach-phap-luat-ve-bao-ve-moi-truong-kinh-te-hoa-moi-truong-thuc-day-mo-hinh-kinh-te-tuan-hoan-cong-nghiep-tai-che-10387139.html