Bác sĩ thăm khám cho bệnh nhân. Ảnh: BVCC
Bệnh nhân đầu tiên là bà Đ.T.B (SN 1964, ở Bắc Ninh). 2 tháng trước, người thân phát hiện da bà có màu vàng sậm bất thường và khuyên bà đi khám. Kết quả tại cơ sở y tế cho thấy bà mắc viêm gan B thể nặng. Mặc dù có tiền sử đái tháo đường suốt 8 năm và đang điều trị bằng insulin, bà B lại không tuân theo phác đồ điều trị chuyên khoa. Thay vào đó, bà nghe theo lời mách của người quen và sử dụng lá cây an xoa. Khi bệnh không thuyên giảm, cơ thể bắt đầu mệt mỏi, bụng chướng, da và mắt vàng rõ rệt, bà mới được chuyển lên Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương trong tình trạng xơ gan mất bù, viêm gan B mạn tính và cổ chướng căng.
Theo BSCKII Nguyễn Văn Tuấn, Phó Trưởng khoa Viêm gan, tình trạng của bà B đã bước sang giai đoạn xơ gan mất bù rất nặng với chỉ số Child-pugh C, PT giảm còn 21% và bilirubin toàn phần vượt ngưỡng 600 μmol/L. Khả năng hồi phục gần như không còn nếu không được ghép gan kịp thời, nguy cơ tử vong rất cao.
Trường hợp thứ hai là anh N.H.D (SN 1981, trú tại Hải Phòng). Một tháng trước, khi đến bệnh viện kiểm tra sức khỏe tổng quát nhân lúc đi khám vì đau chân, anh mới tình cờ phát hiện mình nhiễm viêm gan B. Kết quả xét nghiệm cho thấy men gan và tải lượng virus HBV của anh cao gấp 5 lần so với mức bình thường, kèm theo dấu hiệu ứ mật. Đáng chú ý, hình ảnh chụp cộng hưởng từ còn cho thấy một khối u gan kích thước 30x26mm. Tuy nhiên, theo BSCKII Nguyễn Nguyên Huyền, may mắn là khối u được phát hiện sớm và nằm tại vị trí thuận lợi để phẫu thuật, tiên lượng điều trị khá tích cực nếu được can thiệp kịp thời.
Hai câu chuyện trên là minh chứng rõ ràng cho thực tế: rất nhiều bệnh nhân viêm gan B tại Việt Nam vẫn phát hiện bệnh quá muộn, khi đã có biến chứng xơ gan hoặc ung thư gan. Nguyên nhân chủ yếu là do tâm lý chủ quan, đặc biệt phổ biến ở người trẻ, những người cho rằng cơ thể khỏe mạnh thì không cần tầm soát, cho đến khi các triệu chứng rõ rệt xuất hiện thì bệnh đã ở giai đoạn nguy hiểm.
Viêm gan B là một bệnh lý có diễn tiến âm thầm, không gây đau hay biểu hiện rõ rệt trong giai đoạn đầu. Do đó, việc không kiểm tra định kỳ khiến nhiều người bỏ lỡ "giai đoạn vàng" để phát hiện và điều trị hiệu quả. Theo bác sĩ Nguyễn Văn Tuấn, viêm gan B nếu được phát hiện sớm hoàn toàn có thể kiểm soát và điều trị hiệu quả.
Bác sĩ Nguyễn Văn Tuấn khuyến nghị, người dân nên chủ động tầm soát viêm gan B ít nhất một lần mỗi năm, đặc biệt với những người có tiền sử gia đình từng mắc bệnh lý về gan như viêm gan, xơ gan hoặc ung thư gan. Ngay cả khi không có biểu hiện gì bất thường, cũng không nên chủ quan bởi phần lớn bệnh nhân ở giai đoạn đầu không có triệu chứng rõ ràng.
Với những người đã tiêm phòng vaccine viêm gan B, việc kiểm tra chỉ số kháng thể (anti-HBsAg) cũng rất quan trọng để đánh giá khả năng bảo vệ của cơ thể. Trường hợp người đã nhiễm viêm gan B mạn tính, điều tiên quyết là cần theo dõi định kỳ tại các cơ sở y tế chuyên khoa và tuân thủ nghiêm túc phác đồ điều trị để ngăn ngừa nguy cơ biến chứng nặng nề như xơ gan, cổ chướng, thậm chí ung thư gan.
Minh Nhật