Tại Diễn đàn Chính sách Đổi mới sáng tạo trong khuôn khổ Ngày hội Đổi mới sáng tạo quốc gia 2025 chiều 1/10, Tổng Giám đốc FPT Nguyễn Văn Khoa chia sẻ, mỗi năm tập đoàn tiết kiệm hơn 800 tỷ đồng từ hàng nghìn sáng kiến của nhân viên.
Riêng năm 2025, FPT có 4.921 sáng kiến liên quan đến đổi mới sáng tạo, từ tối ưu vận hành, phát triển dịch vụ mới đến góp ý cho chính sách. Đặc biệt, các sáng kiến này không chỉ đến từ đội ngũ lãnh đạo mà cả nhân viên, trong đó có cả những cô lao công, những người công nhân trực tiếp sản xuất.
“Nếu không có đổi mới sáng tạo thì FPT sẽ không có ngày hôm nay”, ông Nguyễn Văn Khoa nhấn mạnh. "Một quốc gia, một dân tộc hay một doanh nghiệp hãy xem đổi mới sáng tạo như DNA trong mỗi cơ thể và làm sao chuyển hóa nó thành tài sản, thành văn hóa".
Tổng Giám đốc FPT Nguyễn Văn Khoa nhấn mạnh vai trò của đổi mới sáng tạo với sự phát triển của tập đoàn. Ảnh: Bộ KH&CN
Theo Tổng Giám đốc FPT, đổi mới sáng tạo không nằm ở trong quy định, không nằm ở trong điều lệ của hội đồng quản trị mà nó nằm ở trong văn hóa của mỗi doanh nghiệp. Nếu nhìn vào các Nghị quyết quan trọng của Bộ Chính trị thời gian qua, có thể thấy tất cả đều lấy đổi mới sáng tạo làm hạt nhân.
Tuy nhiên, ông Khoa cũng chỉ ra nhiều khó khăn về chính sách thúc đẩy đổi mới sáng tạo khi các nghị định mang tính đột phá, tạo nhiều hứng khởi cho doanh nghiệp nhưng lại thiếu hướng dẫn cụ thể. Chẳng hạn, Nghị định 180 quy định cơ chế, chính sách về hợp tác công tư để đầu tư, nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số đến nay vẫn chưa có hướng dẫn. Theo ông, chính sách dù tốt nhưng nếu chậm ban hành hướng dẫn, doanh nghiệp sẽ gặp khó khăn trong triển khai.
Từ thực tế này, lãnh đạo FPT kiến nghị Nhà nước sớm có luật hoặc nghị quyết riêng về đổi mới sáng tạo; đưa chính sách vào thực tiễn nhanh hơn; giao nhiệm vụ cho các doanh nghiệp lớn dẫn dắt hệ sinh thái, đỡ đầu doanh nghiệp nhỏ hơn; đồng thời khuyến khích hợp tác quốc tế để tiếp nhận công nghệ mới.
Trước đó, trong bài phát biểu khai mạc hội nghị, ông Nguyễn Mai Dương, Cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo, Bộ KH&CN, nêu rõ phải có hành động thiết thực, cụ thể hóa, thể chế hóa các chủ trương, đường lối của Đảng để thúc đẩy đổi mới sáng tạo đi vào thực chất, hiệu quả. Ông cũng nhắc đến việc Luật Khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số lần đầu tiên đặt đổi mới sáng tạo ngang hàng với khoa học công nghệ, xác định nguồn lực đầu tư cho đổi mới sáng tạo. Bộ KH&CN đang xây dựng 6 Nghị định triển khai luật này.
Ông Nguyễn Mai Dương, Cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo, Bộ KH&CN phát biểu khai mạc hội nghị. Ảnh: Bộ KH&CN
Ở góc độ địa phương, ông Hồ Quang Bửu, Phó Chủ tịch UBND Đà Nẵng, cho biết thành phố đã hình thành hệ sinh thái đổi mới sáng tạo toàn diện, lấy Khu công nghệ cao làm trung tâm, kết nối Nhà nước – nhà trường – doanh nghiệp. Cho đến nay, hơn 50 dự án công nghệ cao với tổng vốn 2 tỷ USD đã tạo ra 21.000 việc làm chất lượng cao. “Đổi mới sáng tạo không còn là lựa chọn, mà là mệnh lệnh bắt buộc”, ông khẳng định.
Trong giai đoạn 2021 - 2025, tăng trưởng GRDP của thành phố đạt trung bình 11% mỗi năm, với tỷ trọng kinh tế số đến năm 2024 là hơn 25%. Đà Nẵng cũng đưa ra nhiều chính sách đặc thù như miễn thuế thu nhập cá nhân, doanh nghiệp, hỗ trợ phát triển dự án khởi nghiệp sáng tạo, quy định thử nghiệm có kiểm soát các giải pháp công nghệ mới, phát triển lĩnh vực vi mạch. Năm 2025, thành phố tăng 100 bậc, đứng thứ 766/1.000 hệ sinh thái khởi nghiệp toàn cầu.
Ông Hồ Quang Bửu, Phó Chủ tịch UBND Thành phố Đà Nẵng, chia sẻ kinh nghiệm của thành phố trong thúc đẩy đổi mới sáng tạo. Ảnh: Bộ KH&CN
Từ đầu năm, Đà Nẵng đã thu hút nhiều doanh nghiệp với 8 dự án thử nghiệm tiêu biểu, trong đó có dự án chuyển đổi tài sản số hóa bằng blockchain – dự án đầu tiên tại Việt Nam.
Đại diện nhà cung cấp hạ tầng công nghiệp, ông Đặng Tấn Đức, Viện trưởng Viện R&D Becamex, cho rằng Việt Nam cần nâng cấp vị thế trong chuỗi giá trị toàn cầu. “Phần lớn hoạt động hiện nay tập trung vào lắp ráp – khâu có giá trị gia tăng rất thấp, chỉ 1–3%. Chúng ta cần đẩy mạnh chuyển dịch từ lắp ráp đơn giản sang các ngành, các hoạt động có giá trị gia tăng cao hơn dựa trên nền tảng ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo”, ông nhấn mạnh.
Becamex đang xây dựng khu công nghiệp thế hệ mới tích hợp vườn ươm, phòng lab, trung tâm nghiên cứu và đại học gắn với doanh nghiệp. Mô hình này không chỉ thu hút đầu tư nước ngoài mà còn hỗ trợ startup và doanh nghiệp vừa và nhỏ thử nghiệm giải pháp. Becamex đã hợp tác quốc tế với các trường, viện nghiên cứu tại Singapore, Đức, Nhật Bản, Mỹ và Đài Loan, đồng thời phát triển trung tâm sản xuất dùng chung trong lĩnh vực bán dẫn.
Ông Đặng Tấn Đức kiến nghị Nhà nước cần có chiến lược cụ thể cho từng địa phương, tránh phong trào dàn trải, đồng thời thúc đẩy hợp tác công – tư để tạo nguồn lực dài hạn cho nghiên cứu và đổi mới sáng tạo. Ông cũng dẫn ví dụ từ Singapore, nơi ngân sách được phân bổ theo kế hoạch 5 năm, với một phần dành cho điều chỉnh linh hoạt theo bối cảnh.
Du Lam