Viện trợ phi chính phủ nước ngoài đóng góp không nhỏ vào sự phát triển của Lào Cai

6 giờ trướcBài gốc

Kết quả ấn tượng

Với vai trò “cầu nối” trên hành lang kinh tế Côn Minh - Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh, tỉnh Lào Cai có nhiều tiềm năng để trở thành cực tăng trưởng và trung tâm kết nối của vùng Trung du và miền núi phía Bắc.

Tỉnh Lào Cai có nhiều tiềm năng để trở thành cực tăng trưởng và trung tâm kết nối của khu vực. Ảnh: Mạnh Dũng

Tuy nhiên, tiềm năng luôn song hành với thách thức. Là một tỉnh vùng cao với tỉ lệ đồng bào dân tộc thiểu số lớn, nhiều địa bàn còn thuộc diện đặc biệt khó khăn, Lào Cai phải đối mặt với bài toán nan giải về phát triển kinh tế đi đôi với đảm bảo an sinh xã hội và giảm nghèo bền vững. Giai đoạn 2020 - 2025 gặp những thách thức chưa từng có: Đại dịch Covid-19 làm đứt gãy chuỗi cung ứng và hoạt động giao thương, xung đột địa chính trị toàn cầu ảnh hưởng đến nguồn lực viện trợ và biến đổi khí hậu gây ra những trận thiên tai cực đoan, đỉnh điểm là cơn bão số 3 lịch sử năm 2024.

Trong bối cảnh đó, Đảng bộ và chính quyền tỉnh Lào Cai đã thể hiện một tầm nhìn chiến lược và sự quyết liệt trong hành động. Nhận thức rõ nguồn lực ngân sách nhà nước có hạn, tỉnh đã xác định công tác vận động viện trợ không hoàn lại từ các tổ chức phi chính phủ nước ngoài (PCPNN) là một trong những giải pháp đột phá. Đây không chỉ là việc tìm kiếm nguồn tài chính bổ sung, mà còn là con đường để tiếp thu tri thức, kinh nghiệm quản lý tiên tiến và thắt chặt tình hữu nghị, hợp tác quốc tế.

Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVI đã đề ra chiến lược phát triển với 9 nhiệm vụ chủ yếu và 4 khâu đột phá. Trong đó, việc chủ động, linh hoạt trong công tác đối ngoại nhân dân, tăng cường hợp tác và vận động viện trợ PCPNN được xem là một giải pháp quan trọng. Kết quả đã minh chứng cho sự đúng đắn của chủ trương này. Dù đối mặt với vô vàn khó khăn, kinh tế Lào Cai vẫn duy trì đà tăng trưởng ấn tượng, ước đạt 7%/năm giai đoạn 2021 - 2025, thuộc nhóm đầu của vùng. GRDP bình quân đầu người dự kiến đạt 126 triệu đồng vào năm 2025, một con số đáng mơ ước so với xuất phát điểm.

Đằng sau những con số tăng trưởng ấy có đóng góp không nhỏ của những nguồn lực từ các tổ chức PCPNN, với tổng mức huy động đạt gần 16,6 triệu USD.

Cơ chế vận động và quản lý bài bản

Thành công trong việc thu hút và sử dụng hiệu quả nguồn viện trợ PCPNN của Lào Cai không phải là ngẫu nhiên. Nó đến từ một quá trình xây dựng cơ chế, chính sách bài bản, minh bạch và sự phối hợp đồng bộ giữa các cơ quan chức năng. Tỉnh đã tạo điều kiện thuận lợi để các nhà tài trợ quốc tế yên tâm hoạt động và cống hiến.

Điểm nhấn của cơ chế này là Quyết định số 3375/QĐ-UBND ngày 17/9/2021 về "Chương trình tăng cường hợp tác và vận động viện trợ phi chính phủ nước ngoài của tỉnh Lào Cai giai đoạn 2021 - 2025". Văn bản này không chỉ là một lời kêu gọi chung chung, mà là một kế hoạch hành động chi tiết, xác định rõ mục tiêu, lĩnh vực ưu tiên và phân công nhiệm vụ cụ thể.

Theo đó,Liên hiệp các tổ chức hữu nghị tỉnh Lào Cai được giao vai trò là đầu mối chủ trì trong việc xây dựng chương trình, tìm kiếm, vận động và kết nối tỉnh với các đối tác PCPNN tiềm năng.

Sở Ngoại vụ đóng vai trò "người gác cổng", đảm bảo các tổ chức hoạt động tuân thủ pháp luật Việt Nam thông qua việc cấp, gia hạn, thu hồi Giấy đăng ký, đồng thời giám sát hoạt động của các đối tác PCPNN trên địa bàn.

Sở Tài chính có vai trò quản lý ngân sách, thẩm định các khoản viện trợ, đảm bảo nguồn vốn được sử dụng đúng mục đích, hiệu quả và minh bạch.

Công an tỉnh đảm bảo an ninh, giám sát các hoạt động để ngăn chặn mọi nguy cơ xâm hại đến an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội.

Sự phân công rõ ràng này tạo nên một cơ chế phối hợp "4 nhà" nhịp nhàng, xuyên suốt từ khâu vận động đến khi dự án kết thúc. Đặc biệt, Lào Cai đã rất chủ động trong việc xây dựng "Danh mục kêu gọi viện trợ phi chính phủ nước ngoài", gắn liền với định hướng phát triển kinh tế - xã hội và các chương trình mục tiêu quốc gia. Tỉnh không ngồi chờ viện trợ mà đã "đặt hàng" cụ thể những gì mình cần, tập trung vào các lĩnh vực nóng như y tế, giáo dục, phát triển nông thôn, ứng phó biến đổi khí hậu. Cách tiếp cận này giúp các dự án có tính khả thi cao, tránh dàn trải và đánh trúng nhu cầu cấp thiết của người dân.

Trao tặng thiết bị giáo dục cho trường Phổ thông Dân tộc bán trú Tiểu học Trịnh Tường, huyện Bát Xát (Đại sứ quán Trung Quốc tài trợ). Ảnh: TL

Để hoàn thiện hành lang pháp lý, Quyết định số 14/2022/QĐ-UBND ra đời, quy định chi tiết về quy chế quản lý và sử dụng viện trợ. Điều này không chỉ giúp các cơ quan địa phương thực thi nhiệm vụ hiệu quả hơn mà còn tạo sự tin tưởng cho các nhà tài trợ về một môi trường làm việc chuyên nghiệp, minh bạch tại Lào Cai.

Nhờ cơ chế vận hành trơn tru này, dòng vốn viện trợ đã tìm đến đúng địa chỉ: những vùng khó khăn, đặc biệt khó khăn, nơi đồng bào dân tộc thiểu số, phụ nữ, trẻ em và người yếu thế đang cần sự hỗ trợ nhất.

Hiệu quả từ những dự án

Giai đoạn 2020 - 2025, Lào Cai đã tiếp nhận 114 chương trình, dự án, khoản viện trợ với tổng giá trị cam kết lên tới 20,1 triệu USD và giá trị giải ngân ước đạt 16,6 triệu USD (tương đương hơn 430 tỷ đồng), cho thấy sức hấp dẫn và uy tín của Lào Cai trong mắt các đối tác quốc tế ngày càng tăng, bất chấp bối cảnh khó khăn chung.

Lắp đặt hệ thống lọc nước tại trường học huyện Bát Xát (Tổ chức Gravity Water, Mỹ tài trợ). Ảnh: Cổng thông tin điện tử tỉnh Lào Cai

Sự thay đổi về chất trong công tác vận động viện trợ được thể hiện ấn tượng khi so sánh hai giai đoạn. Nếu như giai đoạn 2013 - 2017 cần tới 120 khoản viện trợ để đạt giá trị cam kết 10,9 triệu USD, thì giai đoạn hiện tại, với số lượng ít hơn (114 khoản), giá trị cam kết đã tăng gần gấp đôi. Điều này cho thấy chiến lược của Lào Cai đã chuyển dịch thành công từ "số lượng" sang "chất lượng", tập trung vào các dự án có quy mô và tác động lớn hơn.

Tổ chức Cứu trợ trẻ em (Save the Children) trao kinh phí 10 tỷ đồng hỗ trợ khẩn cấp các gia đình bị ảnh hưởng bởi thiên tai tỉnh Lào Cai. Ảnh: Hữu Huỳnh

Trao hỗ trợ cho các hộ bị ảnh hưởng thiên tai tại xã Bản Qua. Ảnh: Hữu Huỳnh

Nguồn vốn viện trợ được phân bổ hợp lý, tập trung vào 4 lĩnh vực trụ cột, tạo nên những tác động đa chiều và bền vững:Xóa đói giảm nghèo và ứng phó biến đổi khí hậu (42,7%); giáo dục và đào tạo (chiếm 31,6%); giải quyết các vấn đề xã hội (17,1%); y tế (8,6%).

Nguồn vốn viện trợ đã được phân bổ một cách chiến lược, đúng với nhu cầu và định hướng phát triển của tỉnh, tạo nên những tác động đa chiều và bền vững; ưu tiên giải quyết những vấn đề cốt lõi nhất của một tỉnh miền núi. Các tổ chức như ChildFund (Úc), Plan International (Anh), Helvetas (Thụy Sĩ)... đã triển khai nhiều mô hình sinh kế hiệu quả, như: Phát triển chuỗi giá trị nông sản bản địa (quế, chè, dược liệu), hỗ trợ kỹ thuật canh tác thông minh thích ứng với biến đổi khí hậu, xây dựng các hợp tác xã kiểu mới do chính người dân làm chủ...

Cán bộ, công chức, viên chức của các cơ quan, đơn vị, địa phương trong tỉnh được tập huấn về công tác phi chính phủ nước ngoài. Ảnh: Lê Nam

Hành trình phát triển của Lào Cai vẫn còn ở phía trước với nhiều cơ hội và thách thức đan xen. Nhưng với một nền tảng hợp tác quốc tế vững chắc, một cơ chế vận hành bài bản và chiến lược rõ ràng, Lào Cai sẽ tiếp tục huy động được các dự án viện trợ PCPNN. Đây sẽ là nguồn lực quan trọng giúp Lào Cai hiện thực hóa khát vọng trở thành tỉnh phát triển, cùng cả nước bước vào kỷ nguyên hùng cường, thịnh vượng.

Vũ Thị Hằng

Nguồn Lào Cai : https://baolaocai.vn/vien-tro-phi-chinh-phu-nuoc-ngoai-dong-gop-khong-nho-vao-su-phat-trien-cua-lao-cai-post403972.html