Việt Nam chủ trì Hội nghị tham vấn khu vực châu Á - Thái Bình Dương về Hiệp ước Không phổ biến vũ khí hạt nhân

4 giờ trướcBài gốc

Toàn cảnh Hội nghị tham vấn khu vực châu Á-Thái Bình Dương về Hội nghị kiểm điểm Hiệp ước Không phổ biến vũ khí hạt nhân diễn ra tại Hà Nội. (Ảnh: Thành Long)

Hội nghị do Việt Nam chủ trì, phối hợp với Văn phòng Liên hợp quốc về các vấn đề giải trừ quân bị (United Nations Office for Disarmament Affairs - UNODA) và Liên minh châu Âu (EU) đồng tổ chức. Với sự tham dự của khoảng 100 đại biểu đến từ 30 quốc gia và tổ chức khu vực, quốc tế và đại diện các cơ quan liên quan của Việt Nam.

Đây là hoạt động đầu tiên trong chuỗi hoạt động tham vấn tại tất cả khu vực trên thế giới mà Việt Nam dự kiến tổ chức từ nay cho đến khi Hội nghị NPT RevCon 11 diễn ra từ 27/4 đến 22/5/2026 tại trụ sở Liên hợp quốc, New York, Hoa Kỳ.

Hội nghị tham vấn nhằm tạo diễn đàn để các nước thành viên NPT tại mỗi khu vực cùng thảo luận, chia sẻ lập trường, các ưu tiên, quan tâm liên quan tiến trình kiểm điểm NPT; đồng thời giúp Việt Nam, trên cương vị Chủ tịch Hội nghị NPT RevCon 11, và Ban Thư ký nắm bắt lập trường, quan điểm và kinh nghiệm, thực tiễn tốt của các nước làm cơ sở định hướng cho việc chuẩn bị hiệu quả, bảo đảm thành công của Hội nghị năm sau.

Phó Tổng thư ký Liên hợp quốc phụ trách các vấn đề giải trừ quân bị, bà Izumi Nakamitsu phát biểu khai mạc Hội nghị. (Ảnh: Thành Long)

Tham dự và phát biểu khai mạc Hội nghị, bà Izumi Nakamitsu, Phó Tổng thư ký Liên hợp quốc phụ trách các vấn đề giải trừ quân bị, nhận định trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị gia tăng, nhất là sự đình trệ trong hợp tác giữa các quốc gia sở hữu vũ khí hạt nhân, xu hướng chạy đua vũ trang và những thách thức đặt ra từ các công nghệ mới nổi, trong đó có trí tuệ nhân tạo,

Hội nghị RevCon11 có ý nghĩa vô cùng quan trọng, được kỳ vọng sẽ là dịp đến tăng cường cam kết thực hiện đối với các mục tiêu của Hiệp ước trên cả ba lĩnh vực trụ cột. Phó Tổng thư ký Nakamitsu hoan nghênh và bày tỏ tin tưởng vào vai trò Chủ tịch của Việt Nam trong dẫn dắt tiến trình kiểm điểm NPT, đánh giá cao việc Việt Nam tổ chức Hội nghị tham vấn tại Hà Nội.

Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Đặng Hoàng Giang phát biểu tại Hội nghị. (Ảnh: Thành Long)

Phát biểu tại Hội nghị, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Việt Nam Đặng Hoàng Giang trân trọng cảm ơn Liên hợp quốc và cộng đồng quốc tế đã tín nhiệm đề cử Việt Nam đảm nhiệm trọng trách Chủ tịch Hội nghị kiểm điểm, chia sẻ các nhấn định, đánh giá của Phó Tổng Thư ký Liên hợp quốc, nhấn mạnh vai trò then chốt của Hiệp ước NPT trong bối cảnh nhiều thách thức hiện nay và cho rằng các nước thành viên NPT, nhất là các thành viên khu vực Châu Á – Thái Bình Dương, cần là các đối tác đồng hành, cùng khẳng định cam kết với tiến trình giải trừ quân bị, chống phổ biến vũ khí hạt nhân toàn cầu, thúc đẩy đối thoại, xử lý khác biệt và hướng tới những điểm đồng, cùng nhau ứng phó với những thách thức an ninh hạt nhân hiện nay và thúc đẩy việc sử dụng hòa bình năng lượng hạt nhân vì phát triển bền vững. Thứ trưởng cũng đề cao vai trò của khu vực Châu Á – Thái Bình Dương trong việc đi đầu thực hiện Hiệp ước NPT, nhấn mạnh những nỗ lực của ASEAN trong thiết lập Khu vực phi vũ khí hạt nhân tại Đông Nam Á.

Đại sứ Đỗ Hùng Việt, Trưởng Phái đoàn Thường trực Việt Nam tại Liên hợp quốc chủ trì Hội nghị. (Ảnh: Thành Long)

Chủ trì Hội nghị tham vấn khu vực, Đại sứ Đỗ Hùng Việt, Trưởng Phái đoàn Thường trực Việt Nam tại Liên hợp quốc, “Chủ tịch được đề cử” của Hội nghị NPT RevCon11, khẳng định cam kết đảm nhiệm cương vị Chủ tịch một cách minh bạch, cân bằng, bao trùm, bảo đảm lắng nghe, ghi nhận và phản ánh đầy đủ quan tâm, lợi ích chính đáng của tất cả các nước thành viên Hiệp ước NPT trong tiến trình kiểm điểm. Đại sứ cũng chia sẻ những đánh giá về bối cảnh phức tạp hiện nay, sự cần thiết của việc củng cố tiến trình NPT, chia sẻ những ưu tiên và hoạt động của Việt Nam sẽ thúc đẩy trên cương vị Chủ tịch.

Đại sứ Đỗ Hùng Việt phát biểu tại Hội nghị. (Ảnh: Thành Long)

Tại Hội nghi, các đại biểu quốc tế đánh giá cao và bày tỏ ủng hộ vai trò của Việt Nam trong dẫn dắt một trong những tiến trình an ninh – chính trị đa phương phức tạp và quan trọng nhất hiện nay. Các đại biểu đã có những chia sẻ thẳng thắn, thực chất với nhiều đề xuất cụ thể tại 7 phiên thảo luận chuyên đề về các chủ đề liên quan tới tiến trình kiểm điểm sắp tới, gồm bối cảnh, các cơ hội và thách thức đặt ra, vai trò và dự kiến triển khai của tiến trình kiểm điểm, các biện pháp nhằm thúc đẩy tăng cường Hiệp ước NPT, triển khai cân bằng, hiệu quả cả 3 trụ cột của NPT về giải trừ quân bị, chống phổ biến vũ khí hạt nhân và thúc đẩy sử dụng hòa bình năng lượng nguyên tử, vai trò, khả năng đóng góp của tổ chức khu vực…

T.s Trần Quang Tuấn, Phó Cục trưởng Cục An toàn Bức xạ Hạt nhân phát biểu tại phiên chuyên đề. (Ảnh: Thành Long)

Tại phiên chuyên đề về sử dụng hòa bình năng lượng hạt nhân, Tiến sĩ Trần Quang Tuấn, Phó Cục trưởng Cục An toàn bức xạ hạt nhân, Bộ Khoa học và Công nghệ, cho biết tại Việt Nam những lợi ích từ ứng dụng hòa bình của năng lượng nguyên tử là vô cùng rõ rệt trong các lĩnh vực của đời sống như: y tế, giáo dục, công nghiệp, nông nghiệp, nghiên cứu, góp phần nâng cao đời sống con người, phát triển kinh tế - xã hội.

Ông khẳng định Việt Nam luôn hợp tác chặt chẽ với IAEA và các đối tác quốc tế trong thực thi Hiệp ước NPT và đang từng bước nội luật hóa, áp dụng các tiêu chuẩn, thực tiễn tốt của quốc tế vào công tác quản lý nhà nước về an toàn, an ninh hạt nhân, thanh sát hạt nhân và ứng dụng hòa bình năng lượng nguyên tử.

Đại sứ Timor Leste tại Việt Nam João Pereira đóng góp ý kiến tại Hội nghị. (Ảnh: Thành Long)

Tiếp nối Hội nghị tại Hà Nội, từ nay đến khi diễn ra Hội nghị NPT RevCon 11, Việt Nam sẽ tiến hành các tham vấn tại các châu Âu, châu Mỹ, châu Phi, khu vựcTrung Đông, và với các nước, nhóm nước, đối tác quan trọng. Ngay trước Hội nghị tham vấn tại Hà Nội, từ ngày 21-23/10, tại Trung Quốc, Đại sứ Đỗ Hùng Việt đã tiến hành cuộc tham vấn đầu tiên với một trong 5 nước sở hữu vũ khí hạt nhân được ghi nhận trong Hiệp ước NPT. Các kết quả tham vấn sẽ được Việt Nam phối hợp với Liên hợp quốc tổng hợp, xây dựng thành các báo cáo để thông tin tới tất cả nước thành viên NPT, phục vụ công tác tổ chức vào năm 2026.

Các đại biểu chức bức ảnh lưu niệm. (Ảnh: Thành Long)

Hiệp ước Không phổ biến vũ khí hạt nhân (NPT) được ký năm 1968, có hiệu lực từ năm 1970, hiện có 191 quốc gia thành viên. NPT đóng vai trò trung tâm trong các cơ chế không phổ biến, giải trừ quân bị quốc tế với 3 nội dung trụ cột bao gồm: (1) Chống phổ biến vũ khí hạt nhân; (2) Giải trừ vũ khí hạt nhân; và (3) Sử dụng công nghệ hạt nhân vì mục đích hòa bình. Đến nay NPT là điều ước quốc tế mang tính toàn diện nhất, có sự tham gia của 5 nước sở hữu vũ khí hạt nhân được thừa nhận – cũng đồng thời là các nước Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc gồm Anh, Pháp, Mỹ, Nga và Trung Quốc. Việt Nam chính thức gia nhập NPT vào năm 1982.

Kể từ khi NPT có hiệu lực năm 1970, Hội nghị Kiểm điểm NPT được tổ chức 5 năm một lần nhằm bàn về các biện pháp thúc đẩy việc thực hiện và tăng cường tính phổ cập của Hiệp ước. Đến nay, các nước đã tổ chức 10 Hội nghị kiểm điểm (1975, 1980, 1985, 1990, 1995, 2000, 2005, 2010, 2015 và 2022).

Hội nghị NPT RevCon 11 sẽ được tổ chức từ 27/4 đến 22/5/2026.

Trên cơ sở đồng thuận của các nước thành viên Hiệp ước NPT đối với đề cử của Phong trào Không liên kết (NAM), Việt Nam sẽ đảm nhiệm vị trí Chủ tịch Hội nghị RevCon11. Đồng thời, được sự đồng ý của Thủ tướng Chính phủ, Đại sứ Đỗ Hùng Việt, Trưởng Phái đoàn Trường trực Việt Nam tại Liên hợp quốc, sẽ trực tiếp đảm nhiệm vị trí này. Theo các quy định về thủ tục của Hội nghị, từ nay đến khi được chính thức bầu giữ cương vị tại Hội nghị năm 2026, Đại sứ Đỗ Hùng Việt sẽ triển khai các hoạt động tham vấn, trao đổi với các nước, nhóm nước và các đối tác khác trên cương vị “Chủ tịch được đề cử” (President-designate) của Hội nghị.

Thành Long

Nguồn TG&VN : https://baoquocte.vn/viet-nam-chu-tri-hoi-nghi-tham-van-khu-vuc-chau-a-thai-binh-duong-ve-hiep-uoc-khong-pho-bien-vu-khi-hat-nhan-332627.html