Việt Nam có thể trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo của châu Á

7 giờ trướcBài gốc

Mô hình do Ban Nghiên cứu và phát triển kinh tế tư nhân (Ban IV, thuộc Hội đồng Tư vấn cải cách thủ tục hành chính của Thủ tướng Chính phủ) xây dựng, bước đầu quy tụ lực lượng nòng cốt của các ngành kinh tế, gắn kết theo mục tiêu phát triển ngành đã tạo thành hệ sinh thái Việt sẵn sàng hành động để tập trung làm chủ các năng lực cốt lõi trong quá trình phát triển kinh tế.

Tại sự kiện, đại diện các Ủy ban trong mô hình Toàn cảnh Kinh tế tư nhân Việt Nam đã chia sẻ về những điểm nghẽn, thách thức và các giải pháp hợp lực công – tư trong các ngành công nghệ mới nổi và đổi mới sáng tạo, nông nghiệp, công nghiệp hỗ trợ...

Cùng làm, cùng tạo ra giá trị

Bà Nguyễn Thị Phương Thảo, Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Tập đoàn Sovico, đồng Chủ tịch Ủy ban các ngành Công nghiệp mới nổi và đổi mới sáng tạo trình bày tham luận “Thúc đẩy các ngành Công nghệ mới nổi và đổi mới sáng tạo bằng cơ chế ViPEL”. Ảnh: Dương Giang/TTXVN

Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần Tập đoàn SOVICO Nguyễn Thị Phương Thảo, đồng chủ tịch Ủy ban các ngành công nghệ mới nổi và đổi mới sáng tạo cho rằng, trong ngành bán dẫn, xu hướng dịch chuyển chuỗi cung ứng đang mang đến cho Việt Nam một ưu thế đặc biệt, an toàn, năng động, tin cậy. Bên cạnh đó, các lĩnh vực tương lai như năng lượng sạch, tín chỉ carbon, dữ liệu lớn đều là những “đại dương xanh” mà doanh nghiệp Việt có thể “vươn khơi”.

“Tất cả những tín hiệu đó nói với chúng ta một điều giản dị, thời khắc của Việt Nam đã đến. Nếu chúng ta dám nghĩ, dám làm và dám đi nhanh, Việt Nam hoàn toàn có thể trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo mới của châu Á”, bà Thảo nhận định.

Bà cũng cho rằng, hành trình đi tới tương lai không dễ dàng, chúng ta đang đối mặt với 4 điểm nghẽn lớn, cũng là 4 cơ hội để bứt phá. Thứ nhất là điểm nghẽn về hạ tầng và dữ liệu. Hạ tầng tính toán còn mỏng, dữ liệu bị phân tán, thiếu kết nối và chia sẻ an toàn.

Thứ hai, điểm nghẽn về thể chế và các quy định pháp lý. Công nghệ đang đi nhanh hơn chính sách, chúng ta cần một tư duy mở cho phép thử nghiệm, cho phép sandbox, cho phép sáng tạo trong khuôn khổ an toàn.

Phiên họp cấp cao "Toàn cảnh Kinh tế tư nhân lần thứ nhất" (ViPEL 2025). Ảnh: Dương Giang/TTXVN

Điểm nghẽn thứ ba là nguồn nhân lực. Chúng ta cần hàng chục nghìn kỹ sư công nghệ chất lượng cao, cần rất nhiều chuyên gia trong các lĩnh vực tài chính, các lĩnh vực có thể kết nối tri thức toàn cầu và sáng tạo tại Việt Nam.

Điểm nghẽn cuối cùng được bà đề cập là nguồn vốn. Đổi mới sáng tạo cần vốn dài hạn, kiên nhẫn, dám chấp nhận rủi ro để nuôi dưỡng thành công.

“Những thách thức thấy không thể giải quyết bởi một phía. Chúng ta kỳ vọng sự đồng hành thực chất giữa Nhà nước, doanh nghiệp và toàn xã hội”, nhấn mạnh điều này, Chủ tịch SOVICO cho rằng, điều doanh nghiệp cần hôm nay không chỉ là chính sách mới mà là tư duy mới, tư duy cùng làm, cùng tạo ra giá trị. Khi Chính phủ và doanh nghiệp bắt tay nhau, mỗi bên đóng vai trò khác nhau nhưng cùng chung một mục tiêu thì sức mạnh tổng hợp ấy có thể mở ra những kỳ tích.

“Chúng ta chia sẻ rủi ro trong đầu tư để nhân đôi nguồn lực, nhân đôi kết quả và chúng ta cùng hướng ra thế giới với khát vọng sản phẩm Việt Nam, công nghệ Việt Nam, trí tuệ Việt Nam hiện diện ở khắp nơi. Những hành động đó nếu được thực hiện đồng lòng sẽ đưa Việt Nam sớm vào nhóm các quốc gia kiến tạo công nghệ thay vì chỉ là người tiêu dùng công nghệ”, bà Thảo tin tưởng.

Theo bà, các doanh nghiệp tư nhân ngày hôm nay mang tư duy kiến quốc của thời đại mới. Đổi mới sáng tạo không phải là việc của riêng doanh nghiệp công nghệ mà là sứ mệnh của toàn xã hội, của một dân tộc đang đi lên bằng trí tuệ và lòng kiên cường. Khi Chính phủ kiến tạo, doanh nghiệp tiên phong, xã hội đồng hành, chúng ta sẽ tạo nên một sức mạnh hợp lực, một Việt Nam bứt phá, tự tin, dẫn dắt. Nếu thế kỷ XX là thế kỷ của công nghiệp hóa thì thế kỷ XXI phải là thế kỷ của trí tuệ Việt Nam, một Việt Nam sáng tạo, Việt Nam làm chủ và Việt Nam tỏa sáng.

Bà khẳng định, cộng đồng doanh nghiệp tư nhân đồng hành cùng Chính phủ để kiến tạo nên một Việt Nam hùng cường, thịnh vượng và hạnh phúc, nơi công nghệ là cầu nối giữa tri thức, con người và tương lai.

Giải quyết đúng vấn đề của doanh nghiệp

Nêu quan điểm, nhóm ngành nông, lâm, thủy, hải sản, lương thực tiếp tục là những ngành Việt Nam đang có lợi thế cạnh tranh, ông Mai Hữu Tín, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần đầu tư U&I, đồng Chủ tịch Ủy ban Phát triển hạ tầng và các ngành có lợi thế cạnh tranh quốc gia. Chúng ta có thể khai thác được những ngành này trong giai đoạn rất dài và chính những dòng vốn tích lũy từ những ngành này đã giúp các ngành công nghệ mới nổi và đổi mới sáng tạo.

Đại diện các Hội đồng điều hành ViPEL đề xuất Mô hình “Công - tư đồng kiến quốc” và Cơ chế ViPEL. Ảnh: Dương Giang/TTXVN

Nói về những thách thức đặt ra cho nhóm ngành này, ông Mai Hữu Tín điểm ra hàng loạt vấn đề. Đó là hầu hết phát triển tự phát, tính liên kết giữa các doanh nghiệp Việt Nam kém do không có doanh nghiệp tiên phong đứng ra chịu trách nhiệm dẫn dắt cả ngành. Các chính sách liên quan chưa phát huy được tối đa khả năng và tiềm năng, cụ thể ở các lĩnh vực đất đai, tín dụng, thuế, nhất là hoàn thuế VAT, xây dựng thương hiệu, hỗ trợ xuất khẩu, xúc tiến thương mại.

“Các ngành khi làm chính sách thường có khuynh hướng nói về chuyện của Việt Nam là chính, không so sánh với các quốc gia có lợi thế cạnh tranh với Việt Nam liên tục để cùng tìm ra hướng đi, kết hợp được sức mạnh của cả hai khối công và tư”, theo ông Tín.

Ông cũng nêu thực tế nhiều doanh nghiệp nhà nước nắm nguồn lực rất lớn, đặc biệt là về đất, nhưng ngại hợp tác với doanh nghiệp tư nhân. Phần lớn giá trị xuất khẩu là ở dạng nguyên liệu thô hoặc được chế biến thô, chưa tạo được giá trị gia tăng cao và thương hiệu lớn cho Việt Nam.

Các giải pháp đột phá được Chủ tịch U&I đề xuất là cần doanh nghiệp dẫn dắt trong từng ngành, từng tiểu ngành; cần có chính sách kiến tạo, giải quyết đúng các vấn đề của doanh nghiệp.

Về các cơ chế hợp tác công – tư để hiện thực hóa các mục tiêu đó, ông đề xuất, về phía Nhà nước, sửa đổi Luật Đất đai và các luật có liên quan để giải phóng nguồn lực đất đai, giúp doanh nghiệp tư nhân có thể kinh doanh ở quy mô lớn. Thay đổi mạnh mẽ tư duy theo hướng cải thiện môi trường kinh doanh của Việt Nam lên vị trí hàng đầu trên thế giới. Sử dụng tối đa công nghệ trong xử lý thủ tục hành chính, không để doanh nghiệp phải tiếp xúc với cán bộ. Sử dụng các chuẩn đối sánh tốt nhất trong quản trị công của thế giới để giúp giải phóng tối đa nguồn lực phát triển của đất nước trong khu vực tư nhân.

Cùng với đó, áp dụng các tiêu chuẩn về môi trường, phòng cháy, chữa cháy, ESG có chọn lọc với quá trình triển của doanh nghiệp và đất nước, không áp đặt ngay các tiêu chuẩn cao nhất thế giới cho Việt Nam. Ủng hộ những doanh nghiệp tư nhân có năng lực trở thành doanh nghiệp dẫn dắt từng ngành, từng tiểu ngành theo từng nhóm sản phẩm với mục tiêu tăng trưởng rõ ràng.

Phiên họp cấp cao Toàn cảnh Kinh tế tư nhân lần thứ nhất (ViPEL 2025). Ảnh: Dương Giang/TTXVN

Chính phủ chỉ đạo các địa phương hỗ trợ ngành và doanh nghiệp thực hiện các dự án với điều kiện thuận lợi nhất trong khuôn khổ pháp luật cho phép. Cụ thể hóa Nghị quyết 57 (về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia) với các chính sách mạnh mẽ, thúc đẩy đầu tư vào nghiên cứu và phát triển, đổi mới sáng tạo, chuyển giao công nghệ theo hướng tư nhân bỏ ra 1 đồng thì Nhà nước cũng bỏ ra 1 đồng để đồng kiến tạo.

Ông cũng đề xuất cho phép các doanh nghiệp nhà nước được liên doanh, liên kết với doanh nghiệp tư nhân khai thác quỹ đất đang nắm giữ thật linh hoạt, mục tiêu là hiệu quả và không mất quyền quản lý của Nhà nước và doanh nghiệp Nhà nước. Chấp nhận điều chỉnh quy hoạch theo đề xuất chính đáng của doanh nghiệp khi cần thiết để tạo vùng nguyên liệu, vùng sản xuất, khu công nghiệp chuyên ngành, khu nông nghiệp chuyên ngành, mang lại lợi thế cạnh tranh cho Việt Nam.

Chu Thanh Vân (TTXVN)

Nguồn Tin Tức TTXVN : https://baotintuc.vn/thoi-su/viet-nam-co-the-tro-thanh-trung-tam-doi-moi-sang-tao-cua-chau-a-20251010200328278.htm