Việt Nam hướng tới thương hiệu dừa xanh, an toàn và giảm phát thải

4 giờ trướcBài gốc

Sáng 6/11, Diễn đàn "Truyền thông quản lý sức khỏe cây dừa Việt Nam đáp ứng yêu cầu sản xuất gắn với người tiêu dùng" đã được tổ chức nhằm thúc đẩy chuỗi giá trị ngành dừa phát triển bền vững, thích ứng và hội nhập sâu rộng.

Trung tâm dừa của cả nước

Phát biểu tại sự kiện, bà Huỳnh Thị Ngọc Diễm - Phó Giám đốc Trung tâm Trồng trọt và Bảo vệ thực vật phía Nam cho biết Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) hiện là vùng trồng dừa lớn nhất cả nước.

Bà Huỳnh Thị Ngọc Diễm - Phó Giám đốc Trung tâm Trồng trọt và Bảo vệ thực vật phía Nam.

Bà Diễm khẳng định: "Trong thời gian gần đây, nhiều địa phương đã chuyển giao và đưa vào sản xuất các giống mới như dừa Xiêm xanh bầu, dừa Mã Lai, dừa dứa, đồng thời nghiên cứu phát triển giống chịu mặn, năng suất cao và nhân giống bằng công nghệ cấy mô, cấy phôi để bảo tồn nguồn gen quý như dừa sáp".

Tuy nhiên, theo bà Diễm, chất lượng vùng nguyên liệu dừa vẫn chưa đồng đều, kỹ thuật trồng và chăm sóc chưa thống nhất, hệ thống tưới tiêu còn lạc hậu. Biến đổi khí hậu, xâm nhập mặn và sâu bệnh hại như bọ cánh cứng, sâu đầu đen, đuông dừa đang đe dọa năng suất, trong khi nhiều hộ nông dân chưa được tập huấn kỹ thuật hiện đại.

Để nâng cao chất lượng vùng nguyên liệu, bà Diễm đề xuất 5 nhóm giải pháp trọng tâm gồm: ứng dụng công nghệ tưới nhỏ giọt, cảm biến độ ẩm, phát triển giống kháng bệnh; đào tạo nông dân; tăng cường liên kết sản xuất; thúc đẩy canh tác hữu cơ và xây dựng thương hiệu dừa ĐBSCL.

Bà Diễm nhấn mạnh: "Áp dụng quản lý sức khỏe cây trồng tổng hợp (IPHM) sẽ giúp cây dừa phát triển ổn định, tăng năng suất và chất lượng trái, đồng thời đáp ứng các tiêu chuẩn an toàn, truy xuất nguồn gốc và thị trường xuất khẩu".

Cây dừa có khả năng hấp thụ trung bình 24,1 tấn CO₂/ha/năm, góp phần quan trọng giảm thiểu tác động biến đổi khí hậu.

Tại Diễn đàn, ông Nguyễn Ngọc Trai, đại diện Viện Dừa ĐBSCL, chia sẻ rằng cây dừa hiện được trồng tại 93 quốc gia và có khả năng hấp thụ trung bình 24,1 tấn CO₂/ha/năm, góp phần quan trọng giảm thiểu tác động biến đổi khí hậu.

Ông cho biết: "Dừa là cây trồng đòi hỏi đất có hàm lượng hữu cơ cao, tơi xốp và thoát nước tốt để tránh ngập úng nhưng vẫn giữ được độ ẩm cần thiết. Đây là điều kiện sinh thái đặc trưng giúp dừa sinh trưởng bền vững và năng suất ổn định".

Tại Việt Nam, cây dừa được mệnh danh là "Cây của sự sống", trong đó dừa sáp, giống hiếm có, được nhân giống bằng hai phương pháp là ươm từ quả không sáp và nuôi cấy phôi hữu tính.

Theo ông Trai, thời gian tới cần đẩy mạnh ứng dụng công nghệ sinh học, đặc biệt là nuôi cấy mô tế bào thực vật và sinh học phân tử để chọn tạo giống dừa thích ứng khí hậu, chịu mặn và khô hạn. Ông nhấn mạnh thêm: "Việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong canh tác, phát hiện sâu bệnh, dự báo môi trường sẽ mở ra hướng đi mới, giúp ngành dừa Việt Nam phát triển hiện đại và hiệu quả hơn".

Tạo thương hiệu "dừa Việt Nam xanh và an toàn"

Theo bà Nguyễn Thị Kim Thanh - Chủ tịch Hiệp hội Dừa Việt Nam, trong bối cảnh nông nghiệp đối mặt với biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường và yêu cầu tiêu dùng khắt khe, việc canh tác và bảo vệ thực vật an toàn là yêu cầu cấp thiết.

Bà Nguyễn Thị Kim Thanh - Chủ tịch Hiệp hội Dừa Việt Nam.

Bà Thanh nhấn mạnh: "Việc áp dụng các giải pháp thân thiện với môi trường không chỉ giúp nâng cao năng suất và chất lượng nông sản, mà còn góp phần bảo vệ sức khỏe con người, cân bằng hệ sinh thái và củng cố vị thế thương hiệu dừa Việt Nam trên thị trường quốc tế".

Hiện nay, xu hướng tiêu dùng đang chuyển mạnh sang sản phẩm xanh, sạch, truy xuất được nguồn gốc. Nếu như mười năm trước, cây dừa chưa có chỗ đứng trên bản đồ xuất khẩu, thì đến năm 2024, kim ngạch xuất khẩu sản phẩm dừa đã tiến sát mốc 1 tỷ USD.

Đặc biệt, tháng 1/2024, cây dừa chính thức được Bộ Nông nghiệp và Môi trường đưa vào Đề án Phát triển cây công nghiệp chủ lực quốc gia, khẳng định vị thế mới của cây trồng này trong nền kinh tế nông nghiệp.

Làn sóng khởi nghiệp từ dừa cũng đang sôi động, với những sản phẩm độc đáo như mật hoa dừa, dừa sáp, góp phần làm phong phú thêm danh mục sản phẩm "Made in Vietnam".

Chủ tịch Hiệp hội Dừa Việt Nam kỳ vọng: "Về lâu dài, hướng đi này sẽ góp phần hình thành thương hiệu Dừa Việt Nam xanh và an toàn, tạo lợi thế cạnh tranh trên thị trường quốc tế".

Theo ông Văn Hữu Huệ - Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Vĩnh Long, tỉnh hiện có gần 120.000 ha dừa với hơn 22 triệu cây, chiếm hơn 50% diện tích cả nước, mang lại thu nhập ổn định cho khoảng 270.000 hộ dân.

Ông Văn Hữu Huệ - Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Vĩnh Long.

Vĩnh Long đang đẩy mạnh xây dựng chuỗi giá trị dừa, cải tạo vườn kém hiệu quả, phát triển mô hình xen canh hữu cơ, cấp mã số vùng trồng phục vụ xuất khẩu. Tuy nhiên, sản xuất vẫn manh mún, mỗi hộ chỉ canh tác trung bình 0,3–0,4 ha, trong đó chỉ 30% diện tích có liên kết sản xuất.

Ông Huệ thẳng thắn: "Ngành dừa vẫn yếu ở khâu chế biến sâu, công nghệ bảo quản còn lạc hậu; giá dừa nguyên liệu biến động mạnh khiến doanh nghiệp dễ thua lỗ. Các thị trường xuất khẩu lớn như Mỹ, EU, Trung Quốc ngày càng áp dụng tiêu chuẩn nghiêm ngặt, đòi hỏi ngành dừa phải đổi mới mạnh mẽ hơn để thích ứng".

Thời gian tới, ngành dừa Vĩnh Long sẽ tập trung vào ba trụ cột chính: phát triển vùng nguyên liệu bền vững, đẩy mạnh chế biến sâu và tăng cường liên kết chuỗi giá trị. Tỉnh hướng tới vùng chuyên canh dừa hữu cơ đạt chuẩn quốc tế, áp dụng canh tác tiết kiệm nước, giảm phát thải, đồng thời phát triển du lịch sinh thái, làng nghề, sản phẩm OCOP từ dừa sáp.

Ông Huệ cho biết thêm: "Chúng tôi đặt mục tiêu thu hút doanh nghiệp đầu tư công nghệ hiện đại, phát triển sản phẩm giá trị cao và tận dụng tối đa các bộ phận của cây dừa, hướng tới nền sản xuất không chất thải".

Nguyễn Phương Anh

Nguồn Người Đưa Tin : https://nguoiduatin.vn/viet-nam-huong-toi-thuong-hieu-dua-xanh-an-toan-va-giam-chat-thai-204251106115602551.htm