Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn phát biểu tại phiên thảo luận. (Nguồn: Ban Tổ chức Diễn đàn Cửa ngõ toàn cầu)
Chiều 9/10, trong khuôn khổ Diễn đàn Cửa ngõ toàn cầu lần thứ hai (Global Gateway Forum-GGF2) tại Brussels (Vương quốc Bỉ), Phó Thủ tướng Chính phủ Bùi Thanh Sơn tham dự phiên thảo luận cấp cao về “Tình hình thế giới”, cùng các lãnh đạo và quan chức quốc tế như Cao ủy EU phụ trách hợp tác quốc tế Josef Síkela, Phó Tổng thống Ghana Naana Jane Opoku-Agyemang, Bộ trưởng Công Thương và du lịch Colombia Diana Marcela Morales Roja và Chủ tịch Ngân hàng Đầu tư châu Âu Nadia Calvino.
Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn cho rằng, thế giới đang trải qua những chuyển biến lớn, thể hiện qua sự thay đổi sâu sắc trong quan hệ quốc tế, cán cân quyền lực giữa các nước lớn và sự nổi lên của các thách thức phi truyền thống như biến đổi khí hậu, dịch bệnh, an ninh mạng.
Phó Thủ tướng nhận định kinh tế thế giới đang đổi hướng rõ rệt, với xu hướng bảo hộ và khu vực hóa chuỗi cung ứng ngày càng mạnh, trong khi khoa học - công nghệ trở thành động lực then chốt thúc đẩy tăng trưởng xanh và phát triển bền vững.
Các thể chế quốc tế cũng đứng trước áp lực cải cách để phù hợp với tình hình mới, song hợp tác đa phương vẫn là trụ cột không thể thiếu trong quản trị toàn cầu.
Phó Thủ tướng nhấn mạnh, khoa học - công nghệ vừa mở rộng cơ hội hợp tác vừa làm gia tăng cạnh tranh chiến lược, tạo ra rủi ro mới đối với chủ quyền quốc gia nếu không được kiểm soát tốt. Cùng với đó, bất bình đẳng, suy thoái môi trường và chênh lệch tiếp cận công nghệ đang làm xói mòn niềm tin xã hội và gây bất ổn ở nhiều khu vực.
“Những xu hướng này phản ánh một thế giới phức tạp, phụ thuộc lẫn nhau nhưng không ngừng biến động. Mỗi quốc gia cần chủ động thích ứng, biến thách thức thành cơ hội, góp phần xây dựng trật tự quốc tế ổn định, bao trùm hơn”, Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn khẳng định.
Từ góc nhìn của một thành viên ASEAN, Phó Thủ tướng cho rằng sức mạnh của khu vực nằm ở sự thống nhất trong đa dạng, dựa trên ba nguyên tắc cốt lõi: Bao trùm, linh hoạt và đa dạng hóa. Những giá trị này giúp ASEAN duy trì đoàn kết, thích ứng và vững vàng trước biến động toàn cầu, đồng thời có thể là nguồn cảm hứng cho các khu vực khác trong gìn giữ hòa bình và thúc đẩy hợp tác quốc tế.
Để Việt Nam thích ứng với bức tranh địa chính trị, địa kinh tế toàn cầu, Phó Thủ tướng khẳng định Việt Nam luôn kiên định mục tiêu giữ vững hòa bình, ổn định và tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển đất nước. Việt Nam thực hiện đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa dạng hóa và đa phương hóa, là bạn, là đối tác tin cậy, là thành viên có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế.
Việt Nam đang thúc đẩy kinh tế xanh, hội nhập sâu rộng, đa dạng hóa thị trường, tận dụng cơ hội từ khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số để hình thành động lực tăng trưởng mới.
Bên cạnh đó, Việt Nam mở rộng quan hệ đối tác trên mọi lĩnh vực, tăng khả năng chống chịu trước biến động toàn cầu, đầu tư mạnh cho khoa học, công nghệ, xác định 11 công nghệ chiến lược để củng cố tự chủ quốc gia, hướng tới mục tiêu trở thành nước công nghiệp hiện đại vào năm 2030 và phát triển, thu nhập cao vào năm 2045.
Chia sẻ những nỗ lực triển khai quyết liệt gần đây của Đảng, Nhà nước và Chính phủ Việt Nam, quyết tâm đưa đất nước bước vào kỷ nguyên phát triển mới, trong đó có đẩy mạnh cải cách thể chế, tinh giản bộ máy và cắt giảm thủ tục hành chính, Phó Thủ tướng nhấn mạnh Việt Nam mong muốn và kêu gọi tăng cường quan hệ đối tác đầu tư với các đối tác quốc tế, trong đó có các đối tác từ Liên minh châu Âu (EU).
Phó Thủ tướng khẳng định Việt Nam tiếp tục thúc đẩy hợp tác đa phương, tôn trọng luật pháp quốc tế và Hiến chương Liên hợp quốc, chủ động tham gia gìn giữ hòa bình, phát triển bền vững, bảo đảm hòa bình, an ninh, an toàn và tự do hàng hải, hàng không.
“Việt Nam kiên định giữ vững tự chủ, hành động có trách nhiệm và chủ động hợp tác thực chất với mọi đối tác. Đó là cách chúng tôi bảo vệ lợi ích quốc gia, đồng thời góp phần xây dựng một thế giới hòa bình, ổn định và thịnh vượng”, Phó Thủ tướng nhấn mạnh.
Tại phiên thảo luận, các diễn giả quốc tế cũng chia sẻ quan điểm về tình hình thế giới, nhấn mạnh nhu cầu giảm thiểu rủi ro trong quan hệ kinh tế và thương mại trong bối cảnh toàn cầu hóa ngày càng sâu rộng.
GGF là kênh đối thoại chiến lược quy tụ lãnh đạo các quốc gia, tổ chức tài chính và doanh nghiệp quốc tế, hướng tới thúc đẩy hợp tác đầu tư và phát triển bền vững, nhất là trong khuôn khổ Chiến lược Cửa ngõ toàn cầu của EU.
Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn và bà Teresa Ribera, Phó Chủ tịch Thường trực EC phụ trách chuyển đổi xanh, công bằng và cạnh tranh. (Nguồn: TTXVN)
Nhân dịp tham dự GGF2, Phó Thủ tướng Chính phủ Bùi Thanh Sơn gặp bà Teresa Ribera, Phó Chủ tịch thường trực Ủy ban châu Âu (EC) phụ trách chuyển đổi xanh, công bằng và cạnh tranh tại trụ sở EC.
Chào mừng Phó Thủ tướng tới Brussels tham dự Diễn đàn, Phó Chủ tịch Teresa Ribera chúc mừng và bày tỏ ấn tượng với những thành tựu phát triển của Việt Nam, đặc biệt là tăng trưởng GDP đạt 8% trong bối cảnh có nhiều khó khăn quốc tế và trong nước.
Chia sẻ với những tổn thất mà đất nước và người dân Việt Nam đang phải trải qua do bão lũ, Phó Chủ tịch EC bày tỏ EU sẵn sàng hỗ trợ, không chỉ ở khía cạnh cứu trợ mà hai bên cần hợp tác nâng cao năng lực cảnh báo sớm và phòng tránh thiên tai, qua đó giảm thiểu tổn thất và rủi ro trước các thảm họa thiên nhiên. EU tự tin là đối tác tiềm năng, hiện đang nắm các công nghệ tiên tiến vệ tinh, thăm dò địa chất cũng như quản lý khủng hoảng.
Cảm ơn sự quan tâm, chia sẻ và sẵn sàng hỗ trợ, hợp tác của phía EU, Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn nhấn mạnh Việt Nam là một trong những quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề của biến đổi khí hậu, thường xuyên phải đối mặt với các dạng thời tiết cực đoan, gây thiệt hại và mất mát lớn về người và tài sản.
Phó Thủ tướng hoan nghênh ý tưởng hợp tác về ứng phó thảm họa thiên tai và hỗ trợ cứu hộ cứu nạn của EU; đồng thời cho rằng hai bên cần tăng cường hợp tác về lĩnh vực môi trường và biến đổi khí hậu, ứng dụng khoa học công nghệ trong ứng phó với biến đổi khí hậu.
Cũng liên quan vấn đề môi trường, Phó Thủ tướng đề nghị EU hỗ trợ, nâng cao năng lực doanh nghiệp Việt Nam trong kiểm soát phát thải khí nhà kính và xem xét lộ trình áp dụng Cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (CBAM) hợp lý, mang tính hỗ trợ đối với các nước đang phát triển, giúp quá trình thích ứng diễn ra công bằng và bền vững.
Trao đổi các lĩnh vực kinh tế xanh, phát triển công nghệ, chuyển đổi số, năng lượng tái tạo, hai bên bày tỏ hài lòng về những bước phát triển tích cực gần đây. Phó Chủ tịch Ribera đánh giá cao việc Việt Nam tiếp tục triển khai các cam kết về tăng trưởng xanh và phát triển bền vững; cho biết EU sẽ tiếp tục là đối tác đáng tin cậy và tiềm năng để thúc đẩy hợp tác trong các dự án bền vững, chất lượng cao về cơ sở hạ tầng, tăng trưởng xanh, chuyển đổi số, năng lượng sạch, phù hợp với các định hướng chiến lược của Việt Nam.
Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn khẳng định Việt Nam coi trọng vai trò toàn cầu của EU trong lĩnh vực phát triển xanh; bày tỏ cảm ơn EU đã có những gói hỗ trợ tài chính cho các sự án phục vụ các mục tiêu chuyển đổi năng lượng sạch, phát triển cơ sở hạ tầng và kết nối xanh, kết nối số giữa hai khu vực, nhất là gói hỗ trợ dành cho các dự án quan hệ Đối tác chuyển đổi năng lượng công bằng (JETP) của Việt Nam và Lưới điện ASEAN vừa được công bố tại GGF lần này.
Quang cảnh cuộc làm việc giữa Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn và bà Teresa Ribera, Phó Chủ tịch Thường trực EC, phụ trách chuyển đổi xanh, công bằng và cạnh tranh. (Nguồn: TTXVN)
Hướng tới tương lai, Phó Thủ tướng đề nghị hai bên đẩy mạnh hợp tác và triển khai hiệu quả các dự án trong khuôn khổ JETP, khuyến khích EU tiếp tục đóng vai trò đầu tàu trong Nhóm Đối tác quốc tế triển khai JETP hỗ trợ triển khai các dự án thí điểm về điện gió ngoài khơi, năng lượng tái tạo và lưới điện thông minh.
Ngoài ra, Việt Nam và EU cần thúc đẩy hợp tác chuyển giao công nghệ và đổi mới sáng tạo xanh, phát triển dự án nghiên cứu chung đối với các công nghệ tiến tiến như sản xuất thiết bị điện gió, tấm pin mặt trời, lưu trữ năng lượng và hydrogen xanh, vật liệu ít phát thải, công nghiệp tuần hoàn và giảm phát thải công nghiệp nặng.
Trong bối cảnh hai bên hướng tới nâng cấp quan hệ lên Đối tác chiến lược toàn diện, Phó Thủ tướng nhấn mạnh bên cạnh tiếp tục phát huy hiệu quả các thành tựu về thương mại, đầu tư, hợp tác khoa học công nghệ cần trở thành động lực mới trong quan hệ hai bên giai đoạn mới.
Phó Thủ tướng chuyển lời mời của các Lãnh đạo chủ chốt Việt Nam tới Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen và các lãnh đạo EU sớm thăm Việt Nam, đồng thời Phó Thủ tướng cũng mời Phó Chủ tịch Teresa Ribera thăm Việt Nam để thúc đẩy hợp tác giữa hai bên, nhất là trong lĩnh vực chuyển đổi xanh. Phó Chủ tịch EU vui vẻ nhận lời và mong sớm có dịp thăm Việt Nam.
Lễ công bố gói JETP. (Nguồn: Ban Tổ chức Diễn đàn Cửa ngõ toàn cầu)
Trong khuôn khổ Diễn đàn, EU đã công bố gói hỗ trợ trị giá 430 triệu Euro nhằm thúc đẩy Dự án Thủy điện tích năng Bắc Ái, một trong những dự án trọng điểm thuộc JETP của Việt Nam.
Tham dự Lễ công bố có Cao ủy phụ trách năng lượng thuộc Ủy ban châu Âu Jozef Síkela và Phó Thủ tướng Việt Nam Bùi Thanh Sơn, cùng đại diện các quốc gia, đối tác tham dự Diễn đàn.
Phát biểu tại sự kiện, Cao ủy Jozef Síkela nhấn mạnh Dự án Bắc Ái là nền tảng quan trọng trong nỗ lực chung của Việt Nam và châu Âu nhằm xây dựng hệ thống năng lượng xanh, ổn định và bền vững, đồng thời thu hút đầu tư tư nhân, thúc đẩy tăng trưởng xanh. Ông Síkela khẳng định thông qua sáng kiến Global Gateway, EU đang biến các cam kết thành hành động cụ thể, vì con người, vì hành tinh và vì thịnh vượng chung.
Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn và các đại biểu tại Lễ công bố gói JETP. (Nguồn: Ban tổ chức Diễn đàn Cửa ngõ toàn cầu)
Dự án Thủy điện tích năng Bắc Ái được kỳ vọng sẽ tăng cường ổn định cho hệ thống điện quốc gia, tạo điều kiện mở rộng quy mô phát triển năng lượng tái tạo, góp phần thực hiện mục tiêu giảm phát thải carbon và phát triển bền vững của Việt Nam.
Gói hỗ trợ 430 triệu Euro nằm trong khuôn khổ hợp tác của Team Europe, bao gồm EU, các quốc gia thành viên và các tổ chức tài chính phát triển như Cơ quan phát triển Pháp (AFD), Ngân hàng đầu tư châu Âu (EIB), Ngân hàng phát triển Đức (KfW), Cơ quan xúc tiến phát triển quốc gia của Italy (CDP) và Công ty xúc tiến và tham gia hợp tác kinh tế (PROPARCO), nhánh đầu tư khu vực tư nhân của AFD.
Trong giai đoạn 2021-2027, EU cam kết hỗ trợ Việt Nam ít nhất 293 triệu Euro, cùng với tổng đóng góp của các đối tác châu Âu đạt hơn 2,8 tỷ Euro cho JETP. Khoản đầu tư này sẽ góp phần thúc đẩy phát triển hạ tầng xanh, chuyển đổi năng lượng bền vững và tăng cường kết nối điện năng trong khu vực ASEAN.
Bảo Chi