Động lực thúc đẩy phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc trên thế giới
Nhà báo Norland Rosendo González, Tổng Giám đốc Hãng thông tấn quốc gia Cuba (ACN), trong trả lời phỏng vấn của Thông tấn xã Việt Nam nhân kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng Tám (19-8-1945/19-8-2025) và Quốc khánh Việt Nam (2-9-1945/2-9-2025) nhấn mạnh, Cách mạng tháng Tám năm 1945 đã trở thành hình mẫu, truyền cảm hứng đấu tranh tự quyết, thôi thúc các dân tộc bị áp bức ở Mỹ Latinh và châu Phi vùng lên giành độc lập. Thành công của Cách mạng tháng Tám năm 1945 là một tấm gương cho toàn thế giới, cho tất cả các quốc gia đang chịu sự thống trị của các cường quốc lúc bấy giờ, đặc biệt là ở Mỹ Latin và châu Phi. Nhận định trên của Nhà báo Norland Rosendo González cũng là sự ghi nhận từ thực tế, đánh giá cao của bạn bè khắp năm châu khi sau Cách mạng tháng Tám năm 1945 thành công, nhân dân hàng loạt quốc gia ở châu Á, châu Phi, Mỹ Latin đã vùng lên đánh đổ các chế độ thực dân, phong kiến để giành độc lập, tự do.
Lễ phát động Chương trình vận động ủng hộ nhân dân Cuba 65 năm nghĩa tình Việt Nam - Cuba
Cách mạng tháng Tám năm 1945 đã đập tan xiềng xích nô lệ và ách áp bức bóc lột của chủ nghĩa thực dân, phát xít Pháp, Nhật hơn 80 năm và chế độ quân chủ phong kiến tồn tại ngót 1.000 năm, giành độc lập cho dân tộc và lập nên nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, mở đầu một kỷ nguyên mới trong lịch sử dân tộc Việt Nam - kỷ nguyên độc lập, tự do và chủ nghĩa xã hội, kỷ nguyên nhân dân bắt đầu làm chủ đất nước và tự quyết định lấy vận mệnh của mình.
Cách mạng tháng Tám năm 1945 ở Việt Nam thắng lợi không chỉ có ý nghĩa lịch sử và thời đại đối với cách mạng Việt Nam, mà còn có ý nghĩa quốc tế to lớn. Cách mạng Tháng Tám trở thành nguồn cảm hứng và động lực mạnh mẽ thúc đẩy phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc trên toàn thế giới, đặc biệt là ở các nước thuộc địa tại châu Á, châu Phi và châu Mỹ Latin.
Là cuộc cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân đầu tiên giành thắng lợi hoàn toàn ở một quốc gia thuộc địa, do một Đảng Cộng sản lãnh đạo, Cách mạng Tháng Tám không chỉ làm thay đổi căn bản vận mệnh của dân tộc Việt Nam mà còn tạo nên tiếng vang lớn trên trường quốc tế, khẳng định vị trí, vai trò của Việt Nam trong phong trào cách mạng thế giới. Từ đây, lần đầu tiên trên bản đồ chính trị thế giới xuất hiện một nước Việt Nam độc lập, có chủ quyền, có chính phủ cách mạng hợp pháp, có tiếng nói và ảnh hưởng tích cực đến xu thế tiến bộ của thời đại. Đây là minh chứng sinh động cho chân lý mang tính thời đại: Một dân tộc dù nhỏ bé về quy mô, nếu có khát vọng độc lập, ý chí quật cường và được dẫn dắt bởi một đường lối cách mạng đúng đắn, hoàn toàn có thể đánh bại kẻ thù xâm lược hùng mạnh, giành lại quyền tự quyết của mình.
Thắng lợi đó đã phá vỡ một mảnh ghép quan trọng trong hệ thống thuộc địa của chủ nghĩa đế quốc, làm lung lay nghiêm trọng nền tảng của trật tự thế giới thực dân cũ, tiếp thêm niềm tin, động lực thúc đẩy làn sóng nổi dậy của các dân tộc bị áp bức ở Đông Dương, châu Phi và Mỹ Latin. Cách mạng Việt Nam trở thành hình mẫu truyền cảm hứng cho các dân tộc bị áp bức trên thế giới vươn lên đấu tranh vì độc lập, dân chủ và tiến bộ xã hội. Nhiều dân tộc đã nhìn thấy con đường đúng đắn để tự giải phóng khỏi ách thống trị thực dân, tạo nên làn sóng cách mạng giải phóng dân tộc sôi nổi trong nửa sau thế kỷ 20.
Tròn 80 năm trôi qua, Việt Nam vẫn tiếp tục là nguồn cảm hứng. Từ tấm gương một dân tộc kiên cường đấu tranh giành độc lập, ngày nay Việt Nam còn trở thành hình mẫu về hòa bình, hợp tác và phát triển. Việt Nam tham gia tích cực vào các cơ chế quốc tế, thúc đẩy đối thoại, hòa giải, đóng góp thiết thực vào hòa bình và tiến bộ của nhân loại.
Nghĩa tình thủy chung son sắt Việt Nam - Cuba
Nếu thắng lợi của Việt Nam trở thành nguồn cảm hứng toàn cầu, thì tình đoàn kết giữa Việt Nam và Cuba lại là biểu tượng mẫu mực về sự gắn bó thủy chung, son sắt giữa hai dân tộc cách xa nửa vòng Trái đất. Ngay từ những năm tháng Việt Nam kháng chiến chống Mỹ cứu nước, Cuba đã bày tỏ tình cảm đặc biệt. Chỉ vài năm sau thắng lợi của Cách mạng Cuba (1959), đất nước vùng Caribe đã thiết lập quan hệ ngoại giao với Việt Nam, trở thành quốc gia đầu tiên ở Tây bán cầu làm điều đó. Tình đoàn kết ấy không chỉ bằng lời nói, mà bằng cả hành động cụ thể, khi Cuba gửi chuyên gia, bác sĩ, kỹ sư đến hỗ trợ Việt Nam; cung cấp vật tư, trang thiết bị; đồng thời dành diễn đàn quốc tế để bảo vệ chính nghĩa của Việt Nam.
Câu nói nổi tiếng của lãnh tụ Fidel Castro: “Vì Việt Nam, Cuba sẵn sàng hiến dâng cả máu của mình” đã trở thành biểu tượng bất hủ. Chưa từng có mối quan hệ quốc tế nào mà một lãnh tụ nước ngoài lại tuyên bố tình cảm sâu nặng đến thế. Điều đó chứng minh tình đoàn kết Việt Nam - Cuba là mối quan hệ thủy chung, son sắt, được thử thách qua máu lửa chiến tranh và cả những khó khăn, cấm vận, chia cắt sau này.
Ngày nay, trong bối cảnh thế giới nhiều biến động, tình hữu nghị Việt Nam - Cuba vẫn được gìn giữ và phát triển mạnh mẽ. Hai nước duy trì hợp tác trên nhiều lĩnh vực: chính trị, kinh tế, văn hóa, giáo dục, y tế, nông nghiệp. Việt Nam luôn ủng hộ Cuba trong cuộc đấu tranh chống bao vây, cấm vận; đồng thời chia sẻ kinh nghiệm phát triển, hỗ trợ vật chất khi Cuba gặp khó khăn. Ngược lại, Cuba luôn coi trọng mối quan hệ với Việt Nam, xem đây là tài sản quý giá, là “tình anh em” thực sự trong đời sống quốc tế.
Một minh chứng sinh động mới đây chính là Chương trình vận động ủng hộ nhân dân Cuba “65 năm nghĩa tình Việt Nam - Cuba” do Trung ương Hội Chữ thập đỏ Việt Nam chủ trì, phối hợp với các bộ, ban, ngành, đoàn thể Trung ương tổ chức, nhân dịp kỷ niệm 65 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Cuba (1960 - 2025). Chỉ trong thời gian ngắn một tuần đầu tiên sau khi phát động, chương trình đã nhận được sự hưởng ứng mạnh mẽ của hàng triệu người dân với số tiền quyên góp được hơn 360 tỷ đồng. Đây không chỉ là giá trị vật chất, mà còn là biểu tượng của tình cảm sâu nặng, sự sẻ chia chân thành của nhân dân Việt Nam dành cho nhân dân Cuba anh em.
Ông Đỗ Văn Chiến, Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, nhấn mạnh, hoạt động này thể hiện truyền thống nhân đạo của dân tộc Việt Nam và tình hữu nghị sâu sắc giữa nhân dân hai nước Việt Nam, Cuba. Chương trình không chỉ nhằm hỗ trợ vật chất để Cuba vượt qua những khó khăn trước mắt, mà còn nhằm lan tỏa mạnh mẽ thông điệp đồng cảm và đoàn kết quốc tế, đồng thời khẳng định, trong mọi hoàn cảnh, nhân dân Việt Nam luôn sát cánh cùng nhân dân Cuba. Đây là mối quan hệ truyền thống gắn bó suốt chặng đường 65 năm và trong đó, “tình anh em đã vượt qua mọi khoảng cách địa lý và điều kiện kinh tế để trở thành giá trị tinh thần bền vững”.
Trong khi đó, Chủ tịch Cuba Miguel Díaz-Canel Bermúdez xúc động đánh giá: “Sự giúp đỡ hào phóng của nhân dân Việt Nam dành cho Cuba không chỉ là một cử chỉ yêu thương mà chúng tôi vô cùng trân trọng. Đó là một sự đóng góp làm chúng tôi cảm thấy vinh dự, bởi nó đến từ một dân tộc cần cù và anh hùng, đã có thể đứng dậy sau nhiều cuộc đấu tranh và ngày nay khiến thế giới ngưỡng mộ với sự phát triển bền vững của mình”.
Trong bức tranh quan hệ quốc tế hiện nay, khi lợi ích kinh tế và địa chính trị thường chi phối mạnh mẽ, thì mối quan hệ Việt Nam - Cuba vẫn tỏa sáng như một biểu tượng đặc biệt. Đây là minh chứng rằng, giữa các dân tộc có thể tồn tại một mối quan hệ trong sáng, không vụ lợi, dựa trên sự đồng cảm sâu sắc về lý tưởng, nghĩa.
Việt Nam và Cuba đã cùng nhau vượt qua biết bao sóng gió. Một đất nước châu Á từng trải qua hàng chục năm chiến tranh, một quốc gia vùng Caribe chịu đựng hàng thập kỷ cấm vận, nhưng cả hai luôn nắm chặt tay nhau, chia sẻ từng hạt gạo, giọt sữa, viên thuốc. Đó chính là giá trị lớn nhất, là tài sản tinh thần vô giá để hai dân tộc tiếp tục viết tiếp câu chuyện nghĩa tình thủy chung son sắt trước sau như một.
Hoàng Tuấn