Nhận lời mời của Tổng thống Hàn Quốc Lee Jae Myung, Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam Tô Lâm và Phu nhân đã thăm cấp Nhà nước đến Hàn Quốc từ ngày 10-13/8.
Tổng Bí thư Tô Lâm và Tổng thống Hàn Quốc Lee Jae Myung chụp ảnh chung. Ảnh: TTXVN
Nhân dịp này, Tổng Bí thư Tô Lâm và Thủ tướng Hàn Quốc Kim Min Seok dự Diễn đàn Kinh tế Việt Nam - Hàn Quốc với chủ đề “Hợp tác phát triển chuỗi sản xuất trong kỷ nguyên mới!” và chứng kiến lễ trao các thỏa thuận hợp tác: Thỏa thuận của các bộ, ngành, địa phương (Việt Nam) với các đối tác của Hàn Quốc; thỏa thuận hợp tác trong các lĩnh vực năng lượng, công nghiệp; lĩnh vực hạ tầng số, chuyển đổi số và chuỗi cung ứng; thỏa thuận hợp tác trong lĩnh vực tài chính - ngân hàng, dịch vụ, du lịch; hợp tác trong đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao.
Lãnh đạo hai nước đã đạt thỏa thuận tăng cường hợp tác trong lĩnh vực khoáng sản chiến lược, trong đó trọng tâm là đất hiếm. Đây được xem là bước đi mang tính chiến lược, giúp Hàn Quốc đa dạng hóa nguồn cung, giảm phụ thuộc vào một thị trường duy nhất, đồng thời mở ra cơ hội lớn cho ngành khai khoáng và chế biến của Việt Nam.
Đất hiếm – nhóm 17 nguyên tố quan trọng trong sản xuất nam châm vĩnh cửu, thiết bị điện tử, ô tô điện và nhiều ứng dụng quốc phòng – vốn là mắt xích không thể thiếu trong các chuỗi cung ứng công nghệ cao. Hiện nay, hơn 90% nguồn cung đất hiếm tinh chế trên thế giới đến từ Trung Quốc. Điều này khiến các nền kinh tế công nghiệp, đặc biệt là Hàn Quốc, dễ bị tổn thương khi nguồn cung bị gián đoạn.
Trong bối cảnh Trung Quốc áp dụng biện pháp hạn chế xuất khẩu một số sản phẩm đất hiếm từ đầu năm nay, Hàn Quốc đã chủ động tìm kiếm đối tác mới. Việt Nam, với trữ lượng đất hiếm được đánh giá đứng thứ hai thế giới, trở thành lựa chọn ưu tiên. Tuy nhiên, trước đây ngành này trong nước mới ở giai đoạn khai thác hạn chế và chưa phát triển đồng bộ khâu chế biến sâu.
Theo thỏa thuận mới, Việt Nam và Hàn Quốc sẽ thành lập Trung tâm Chuỗi Cung ứng Khoáng sản Chiến lược Hàn – Việt, dự kiến đi vào hoạt động trong năm nay. Mục tiêu là kết hợp thế mạnh tài nguyên của Việt Nam với công nghệ chế biến, tinh luyện hiện đại từ Hàn Quốc, hướng tới cung cấp nguồn đất hiếm chất lượng cao, ổn định cho thị trường quốc tế.
Các tập đoàn lớn của Hàn Quốc như LS Eco Energy và Posco International đã bắt đầu triển khai hợp tác với doanh nghiệp Việt Nam. Một số hợp đồng nhập khẩu các oxide đất hiếm, trong đó có neodymium và dysprosium, đã được ký kết, phục vụ sản xuất nam châm vĩnh cửu cho ngành điện tử và ô tô điện. Khối lượng nhập khẩu dự kiến có thể đạt hàng trăm tấn mỗi năm, đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo nguồn cung bền vững.
Với Việt Nam, đây là cơ hội để nâng tầm ngành công nghiệp khai khoáng, tiến tới hình thành chuỗi giá trị khép kín từ khai thác, chế biến đến xuất khẩu sản phẩm có giá trị gia tăng cao. Chính phủ đã nhiều lần khẳng định chủ trương hạn chế xuất khẩu khoáng sản thô, thay vào đó là khuyến khích chế biến sâu trong nước, vừa tạo thêm việc làm, vừa gia tăng nguồn thu ngân sách.
Tuy nhiên, để biến tiềm năng thành lợi thế thực sự, vẫn còn nhiều thách thức. Công nghệ khai thác và tinh luyện đất hiếm đòi hỏi vốn đầu tư lớn và trình độ kỹ thuật cao, đồng thời phải bảo đảm tiêu chuẩn nghiêm ngặt về môi trường. Ngoài ra, ngành này cũng cần cơ chế giám sát chặt chẽ để tránh khai thác ồ ạt, gây thất thoát tài nguyên và ô nhiễm.
Về phía Hàn Quốc, hợp tác với Việt Nam không chỉ mang ý nghĩa kinh tế mà còn là chiến lược an ninh chuỗi cung ứng. Sự ổn định và tin cậy của đối tác sẽ quyết định hiệu quả giảm phụ thuộc vào nguồn cung truyền thống. Đây cũng là cơ hội để Hàn Quốc tham gia sâu hơn vào các dự án đầu tư, chuyển giao công nghệ, đồng thời xây dựng mối quan hệ hợp tác bền chặt với Việt Nam trong lĩnh vực công nghiệp mới nổi.
Các chuyên gia nhận định, xu hướng đa dạng hóa nguồn cung đất hiếm sẽ tiếp tục gia tăng trên toàn cầu, đặc biệt khi nhu cầu cho sản xuất xe điện, năng lượng tái tạo và công nghệ cao ngày càng lớn. Trong bối cảnh đó, việc Việt Nam và Hàn Quốc bắt tay sớm sẽ giúp hai bên nắm giữ vị trí quan trọng trong chuỗi cung ứng toàn cầu, đồng thời đóng góp vào ổn định thị trường khoáng sản chiến lược.
Minh Thành