Việt Nam phát triển và làm chủ công nghệ số dựa trên chuẩn mở

9 giờ trướcBài gốc

Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng. (Ảnh: Doãn Tấn/TTXVN)

Để làm chủ tương lai số, Việt Nam cần làm chủ trí tuệ nhân tạo (AI). Muốn làm chủ AI, công nghệ mở với dữ liệu được chia sẻ an toàn, hạ tầng tính toán trong nước và cộng đồng cùng sáng tạo chính là con đường ngắn nhất.

Đây là thông điệp của Diễn đàn Công nghệ mở năm 2025 do Bộ Khoa học và Công nghệ tổ chức tại Hà Nội chiều 3/11.

Với chủ đề “AI với công nghệ mở và mã nguồn mở”, diễn đàn thể hiện kỳ vọng kết nối cơ quan quản lý, giới nghiên cứu, cộng đồng doanh nghiệp và các chuyên gia công nghệ để chia sẻ tầm nhìn, kinh nghiệm và giải pháp để AI và công nghệ mở phục vụ quá trình chuyển đổi số quốc gia, trở thành động lực then chốt trong hành trình phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Diễn đàn cũng là dịp để nhìn lại những thành tựu nổi bật, thảo luận về các xu hướng công nghệ mới và lan tỏa tinh thần “mở - hợp tác - sáng tạo” trong cộng đồng công nghệ Việt Nam.

Nhiều Tập đoàn, doanh nghiệp công nghệ trong và ngoài nước đã tham gia diễn đàn như: Quantum, Palo Alto Networks, Arista Networks, Viettel, Công ty cổ phần Phân phối Công nghệ Asia Pacific... góp phần thúc đẩy hợp tác quốc tế, chia sẻ tri thức, hỗ trợ hạ tầng số phục vụ phát triển AI mở và mã nguồn mở tại Việt Nam.

Phát biểu khai mạc diễn đàn, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh, sáng tạo vĩ đại nhất là sáng tạo của toàn dân; sáng tạo toàn dân chỉ có thể diễn ra khi công nghệ là mở. Công nghệ mở sẽ khai phóng năng lực sáng tạo của mỗi cá nhân.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng, công nghệ mở không chỉ là mã nguồn mở mà còn là kiến trúc mở và chuẩn mở.

Nhiều quốc gia đã tuyên bố chỉ mua công nghệ khi công nghệ là mở, nhất là khi các công nghệ đó được dùng để xây dựng các hạ tầng nền tảng trọng yếu quốc gia.

Lựa chọn phát triển công nghệ mở, phát triển phần mềm nguồn mở, mở dữ liệu để các cá nhân, doanh nghiệp tham gia sáng tạo giá trị mới là định hướng của Việt Nam.

"Với định hướng này, Việt Nam sẽ phát triển thành quốc gia công nghệ, dựa trên và thừa hưởng tri thức nhân loại nhưng cũng đóng góp cho tri thức nhân loại", Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nhận định.

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng khẳng định phát triển và làm chủ công nghệ số dựa trên chuẩn mở không chỉ là cam kết mà còn là chiến lược, là chương trình hành động để Việt Nam bứt phá.

Mở là điều kiện để bảo vệ con người và thúc đẩy sáng tạo; tăng tốc đổi mới, rút ngắn khoảng cách công nghệ. Mở để tự chủ, xây dựng AI có chủ quyền.

Mở để nuôi dưỡng hệ sinh thái doanh nghiệp, nhất là các doanh nghiệp nhỏ, các startup, tạo ra nhiều tầng ứng dụng giúp cho AI được phổ cập rộng khắp...

Trình bày báo cáo “Phát triển hệ sinh thái AI mở – Nền tảng cho tự chủ công nghệ và đổi mới sáng tạo quốc gia”, Viện trưởng Viện Công nghệ số và Chuyển đổi số quốc gia Hồ Đức Thắng cho biết, AI ngày nay không còn là công cụ hỗ trợ, mà đã trở thành hạ tầng trí tuệ quốc gia, tương đương với điện, viễn thông hay internet.

Quốc gia nào không làm chủ được AI sẽ đánh mất năng lực tự quyết trong vận hành kinh tế - xã hội. Lựa chọn AI mở chính là lựa chọn con đường để kiến tạo chủ quyền số quốc gia.

Ông Hồ Đức Thắng chia sẻ ba trụ cột phát triển hệ sinh thái AI mở tại Việt Nam.

Đó là hạ tầng tính toán quốc gia, trung tâm dữ liệu "Make in Vietnam"; xây dựng và chuẩn hóa dữ liệu mở, đặc biệt là dữ liệu tiếng Việt và dữ liệu chuyên ngành; xây dựng cộng đồng AI mở, nơi doanh nghiệp – viện trường – chuyên gia – nhà quản lý cùng đóng góp tri thức, cùng chia sẻ mô hình.

Trao đổi tại diễn đàn, các đại biểu nhận định, hệ sinh thái AI mở chỉ thành công khi tri thức được chia sẻ và phát triển liên tục. Mỗi đóng góp dù nhỏ đều trở thành tài sản chung của quốc gia.

Ở góc độ cộng đồng, Phó Giáo sư, Tiến sỹ Ngô Hồng Sơn, Chủ tịch Câu lạc bộ Phần mềm Tự do Nguồn mở Việt Nam (VFOSSA) cho rằng, Việt Nam đã có cộng đồng mã nguồn mở rộng và sôi động, nhưng cần cơ chế chuyển từ tự phát sang tổ chức hệ thống.

Ông đề xuất áp dụng mô hình “Public Money – Public Code”, nghĩa là phần mềm được phát triển bằng ngân sách công cần được công bố dưới dạng mã nguồn mở, để cộng đồng được tiếp cận, kiểm tra và phát triển tiếp.

Điều này không chỉ giúp tiết kiệm chi phí mà còn tạo kho tri thức công dùng chung.

Đại diện Viettel Solutions cho biết, AI chủ quyền cần được coi là định hướng trung tâm.

Khi dữ liệu và quá trình huấn luyện mô hình được xử lý trong biên giới số quốc gia, Việt Nam có thể bảo đảm an toàn dữ liệu công dân và chủ động triển khai các ứng dụng AI diện rộng trong hành chính, y tế, giao thông, tài chính hay đô thị thông minh.

Với năng lực trung tâm dữ liệu cùng nền tảng “AI Factory”, Viettel Solutions sẵn sàng đồng hành xây dựng mô hình AI mở mang tính chủ quyền.

Nhấn mạnh vai trò chiến lược của hạ tầng dữ liệu phi cấu trúc đang chiếm hơn 90% dữ liệu phục vụ AI hiện nay, theo ông Nguyễn Di An – đại diện Quantum Asia Việt Nam, muốn AI Việt Nam thông minh theo cách của người Việt Nam, AI phải được xây dựng từ dữ liệu Việt Nam.

Vì vậy, Việt Nam cần phát triển hệ thống lưu trữ, xử lý dữ liệu linh hoạt, tối ưu chi phí, bảo đảm dữ liệu bản địa được sử dụng đúng mục đích, phục vụ mô hình AI trong nước thay vì phụ thuộc dữ liệu nước ngoài.

Các đại biểu thống nhất để phát triển AI mở bền vững, Việt Nam cần xây dựng liên minh bốn trụ côt: Nhà nước kiến tạo chính sách và đầu tư hạ tầng; doanh nghiệp dẫn dắt công nghệ; viện trường đào tạo, nghiên cứu; cộng đồng đóng góp tri thức mở.

Qua đó hình thành liên minh hợp tác công – tư, thúc đẩy đổi mới sáng tạo, chủ quyền số và phát triển AI vì con người, khẳng định cam kết Việt Nam phát triển AI an toàn, nhân văn, bền vững, đóng góp vào tri thức và cộng đồng nguồn mở toàn cầu.

Bộ Khoa học và Công nghệ sẽ đi đầu, thúc đẩy hoàn thiện hành lang pháp lý AI mở với Luật Trí tuệ nhân tạo, xây dựng các khung thử nghiệm linh hoạt, đầu tư vào hạ tầng tính toán quốc gia dùng chung và đổi mới mua sắm công để tạo "đơn đặt hàng" cho giải pháp AI Việt Nam./.

(TTXVN/Vietnam+)

Nguồn VietnamPlus : https://www.vietnamplus.vn/viet-nam-phat-trien-va-lam-chu-cong-nghe-so-dua-tren-chuan-mo-post1074684.vnp