Từ khi còn trong vùng xám pháp lý, các doanh nghiệp Việt Nam vẫn tạo ra những "cú nổ" trên thị trường toàn cầu bằng sản phẩm ấn tượng xây dựng trên chuỗi khối. Dự án từ Ninety Eight, Kyber Network dẫn dắt thị trường, thu hút hàng triệu người dùng.
Tồn tại khoảng 15 năm, blockchain dần được công nhận, nhưng vẫn là mảnh đất màu mỡ để start-up Việt khai phá. Tham luận của các chuyên gia trong và ngoài nước tại Conviction 2025 phản ánh cơ hội của ngành này khi có hành lang pháp lý rõ ràng. Đồng thời, đi kèm với đó là nhiều thách thức, đặc biệt ở con người, để tạo được sản phẩm khác biệt.
Bối cảnh blockchain Việt Nam
Tham luận mở đầu Conviction 2025 đến từ ông Nguyễn Thanh Hòa, Phó giám đốc Trung tâm Chuyển đổi số TP.HCM. Chuyên gia này phác thảo những thay đổi mang tính bước ngoặt trong khung pháp lý Việt Nam, vốn trước đây thiếu một chiến lược rõ ràng cho công nghệ mới như blockchain và trí tuệ nhân tạo.
Theo ông Hòa, Việt Nam có hơn 73.000 doanh nghiệp công nghệ số, 853 trong số đó làm việc ở mảng khoa học - công nghệ. Chỉ 45 tổ chức thật sự đạt chuẩn “công nghệ cao”, với việc đầu tư sâu vào R&D (nghiên cứu và phát triển).
Riêng ở mảng Web3, Việt Nam được xếp vào nhóm chấp nhận cao với một hệ sinh thái đang phát triển nhanh chóng. Trong phần tham luận về những nhà phát triển blockchain Việt Nam, đại diện các công ty hàng đầu ở mảng này cũng có mặt.
Ông Nguyễn Thanh Hòa, Phó giám đốc Trung tâm Chuyển đổi số TP.HCM tại Conviction 2025. Ảnh: BTC.
KyberSwap, được đánh giá là một trong những DEX aggregator (trình tổng hợp giao dịch phi tập trung) hàng đầu, tích hợp rộng rãi trên nhiều nền tảng và hệ sinh thái. Sky Mavis, có đội ngũ người Việt nòng cốt, xây dựng sản phẩm đẳng cấp thế giới và trở thành người dẫn đầu trong lĩnh vực blockchain gaming, hạ tầng Web3. Ninety Eight đã sở hữu nền tảng cơ bản và sản phẩm đa dạng, phục vụ hàng chục triệu người dùng trên toàn thế giới.
Tuy nhiên, sự tăng trưởng bị ảnh hưởng bởi sự thiếu hụt chiến lược pháp lý rõ ràng. Nó tạo ra sự không chắc chắn về khuôn khổ và quy định.
Phó giám đốc Trung tâm Chuyển đổi Số TP.HCM, cho rằng bước ngoặt đến vào tháng 10/2024. Chiến lược cho blockchain được ban hành, theo Quyết định số 1236 của Thủ tướng Chính phủ. Mục tiêu cho ngành chuỗi khối Việt Nam là vào nhóm quốc gia dẫn đầu ở mảng này trong 5 năm tới.
Sau sự ra đời của khuôn khổ pháp lý, nhiều dấu hiệu tích cực xuất hiện ngoài thực tế. Ông Hòa dẫn các ví dụ như Binance, sàn tiền mã hóa lớn nhất thế giới triển khai sáng kiến “Blockchain for Vietnam”. Quỹ Dragon Capital đề xuất thí điểm Quỹ hoán đổi danh mục mã hóa (Tokenized ETF). Đà Nẵng thí điểm thanh toán bằng stablecoin với khách du lịch nước ngoài qua cơ chế sandbox.
Tăng tốc nhờ hành lang pháp lý
“Chính phủ cho chúng ta một cơ hội lớn hơn để tạo ra mức độ tăng trưởng còn lớn hơn”, ông Will Ross, Giám đốc Tiếp thị & Phân phối, Dragon Capital, nói tại Conviction 2025. Ông cho rằng hành lang pháp lý giúp tài sản số có cơ hội phát triển.
Bà Vy Lê, đồng sáng lập quỹ Do Ventures có cùng quan điểm, cho rằng những quy định vừa được áp dụng sẽ giúp nhà đầu tư tổ chức thoải mái hơn khi đưa ra quyết định rót vốn và các nền tảng blockchain tiềm năng. Ngoài ra, cơ chế thoái vốn cũng có thể được thực hiện dễ dàng hơn.
“Đây là cơ hội để toàn ngành tăng trưởng bền vững”, bà Vy nói.
Các chuyên gia cũng cho biết việc đầu tư vào tài sản mã hóa là một phần của xu hướng chuyển dịch toàn cầu. Trong đó, nhiều tổ chức tổ chức lớn chọn tiền mã hóa hay cổ phiếu mảng này để làm đa dạng danh mục. Sự thay đổi kịp thời về chính sách giúp Việt Nam có cơ hội trở thành trung tâm của đổi mới blockchain toàn cầu.
Ông Lê Thanh, nhà sáng lập công ty Ninety Eight. Ảnh: BTC.
Khi thị trường tài sản số phát triển, được chấp nhận qua những ví dụ như BlackRock ra mắt Bitcoin/Ethereum ETF, cấu trúc tương tự cũng được kỳ vọng sẽ xuất hiện trong nước. Những tổ chức truyền thống như Dragon Capital cũng nhìn thấy cơ hội thông qua vai trò trung gian, cung cấp dịch vụ lưu ký để giảm bớt rào cản khi tiếp cận cho nhà đầu tư mới.
Trong tham luận về nguồn lực, ông Lê Mạnh, Giám đốc Công nghệ Kyber Network cho rằng các công ty blockchain Việt Nam có nguồn nhân sự chất lượng cao ở mảng nền tảng và xây dựng hệ thống. Điểm mạnh còn nằm ở tốc độ phát triển và giải quyết vấn đề nhanh chóng.
“Các đội nhóm Việt Nam còn được đánh giá cao ở việc sáng tạo và có nền tảng kỹ thuật”, ông Lê Thanh, nhà sáng lập Ninety Eight, đánh giá.
Các chuyên gia cũng cho rằng nhà phát triển trong nước còn thiếu sự tự tin, tư duy thiết kế sản phẩm hướng ra toàn cầu và sự thấu hiểu các thị trường xa lạ. Đây là những điều cần cải thiện sớm để các doanh nghiệp Việt Nam có thể đạt quy mô lớn hơn.
Về mặt sản phẩm, ông Nguyễn Thế Vinh, CEO Ninety Eight đánh giá mảng này vẫn còn nhiều cơ hội để khai phá. Vị này ví blockchain như Internet 40 năm trước, mạnh mẽ, giàu tiềm năng nhưng chưa phổ biến với người dùng thông thường.
“Do vậy, mục tiêu của chúng tôi là tái định nghĩa trải nghiệm người dùng xoay quanh sự tin cậy, bảo mật bằng cách tích hợp sâu AI vào mọi lớp cơ sở hạ tầng. Điều này giúp tạo ra blockchain dễ dùng và nhân văn hơn”, ông Vinh nói.
Hà Mi