Thứ trưởng Thường trực Bộ Ngoại giao Nguyễn Minh Vũ và ông Firmin Edouard Matoko. (Ảnh: Quang Hòa)
Tại buổi tiếp, Thứ trưởng Thường trực Nguyễn Minh Vũ nhấn mạnh Việt Nam luôn coi trọng quan hệ hữu nghị truyền thống với Cộng hòa Congo. Hai bên vui mừng trước những bước phát triển tích cực trong quan hệ song phương thời gian qua, đặc biệt trong bối cảnh hai nước vừa kỷ niệm 60 năm thiết lập quan hệ ngoại giao vào năm 2024. Từng là đất nước thuộc địa, hai nước đều thấu hiểu giá trị của hòa bình, thống nhất, độc lập, tự do của dân tộc.
Khẳng định Cộng hòa Congo luôn coi trọng mối quan hệ truyền thống, hữu nghị và hợp tác nhiều mặt với Việt Nam, ông Firmin Edouard Matoko đánh giá Việt Nam là một trong những đối tác ưu tiên của Cộng hòa Congo tại châu Á và bày tỏ nhất trí với các đánh giá về quan hệ song phương mà Thứ trưởng Thường trực Nguyễn Minh Vũ đã nêu. Ông cho rằng cần tiếp tục thắt chặt quan hệ truyền thống tốt đẹp và tăng cường hợp tác giữa hai nước trên nhiều lĩnh vực.
Chia sẻ hiểu biết về Chủ tịch Hồ Chí Minh, Đại tướng Võ Nguyên Giáp là những danh nhân Việt Nam có tầm ảnh hưởng thế giới, là biểu tượng của tinh thần độc lập dân tộc và trí tuệ thời đại, ông cho hay, hình ảnh của Chủ tịch Hồ Chí Minh, Đại tướng Võ Nguyên Giáp vẫn luôn được gìn giữ trong trái tim nhiều thế hệ người dân Congo và các nước châu Phi.
Ông bày tỏ niềm vinh dự và xúc động khi mỗi lần về Hà Nội là một lần được “trở về Nhà”, được “trở về quê hương Việt Nam”, đồng thời cho biết mẹ của ông gốc ở phố Thụy Khuê, Hà Nội, còn cha của ông là người Congo.
Thứ trưởng Thường trực Nguyễn Minh Vũ đánh giá cao vai trò và những đóng góp tích cực của Cộng hòa Congo tại UNESCO trong các lĩnh vực bảo tồn và phát huy giá trị các di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới, giáo dục vì sự phát triển bền vững, bảo vệ môi trường.
Liên quan việc ứng cử vào chức danh Tổng giám đốc UNESCO, Thứ trưởng Thường trực bày tỏ hoan nghênh và đánh giá cao tầm nhìn “UNESCO cần tiếp tục là diễn đàn đa phương uy tín, thúc đẩy, tăng cường hợp tác quốc tế về giáo dục, khoa học tự nhiên, khoa học xã hội, văn hóa và thông tin, truyền thông”. Sứ mệnh danh giá “xây dựng hòa bình trong tâm trí con người” của UNESCO cần tiếp tục được triển khai hiệu quả, thực chất, kêu gọi tinh thần đoàn kết quốc tế, tôn trọng lẫn nhau, đối thoại vì sự phát triển chung của nhân loại. Đây cũng là quan điểm phù hợp với định hướng phát triển của Việt Nam hiện nay.
Thứ trưởng Thường trực đề cao vai trò của UNESCO như một ngôi nhà chung của trí tuệ nhân loại, các đóng góp của Tổ chức trong gìn giữ hòa bình, an ninh và thúc đẩy phát triển bền vững trên thế giới thông qua thúc đẩy hợp tác đa phương về giáo dục, văn hóa, khoa học, thông tin và truyền thông; đồng thời cảm ơn sự hỗ trợ, đồng hành và hợp tác của UNESCO gần 50 năm qua, vui mừng trước những bước phát triển tốt đẹp trong quan hệ hợp tác tốt đẹp giữa Việt Nam và UNESCO.
Đặc biệt, chuyến thăm của Tổng Bí thư Tô Lâm tại trụ sở UNESCO vào tháng 10/2024 khẳng định Việt Nam, với tư cách là thành viên của nhiều cơ chế quan trọng trong UNESCO như Hội đồng chấp hành, Ủy ban Di sản thế giới, Ủy ban liên Chính phủ Công ước bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể, Ủy ban liên Chính phủ Công ước bảo vệ và phát huy sự đa dạng của các biểu đạt văn hóa, tiếp tục phát huy vai trò là thành viên tích cực, có trách nhiệm tại UNESCO để nâng tầm quan hệ hợp tác thực chất, hiệu quả hơn nữa giữa Việt Nam và UNESCO trong thời gian tới, trong kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam.
Thứ trưởng Nguyễn Minh Vũ đánh giá cao các đóng góp tích cực của cá nhân ông Firmin Edouard Matoko cho quan hệ Việt Nam và UNESCO như việc Thủ đô Hà Nội được UNESCO công nhận là Thành phố vì hòa bình vào năm 1999, Thành phố sáng tạo UNESCO vào năm 2019. Các kinh nghiệm quý báu của cá nhân ông Firmin Edouard Matoko chắc chắn đóng góp thực chất, hiệu quả vào việc phát huy các thế mạnh của tổ chức UNESCO.
Ông Firmin Edouard Matoko xúc động chia sẻ Việt Nam là quê hương thứ hai của mình, mẹ của ông quê gốc ở Thụy Khuê, Thủ đô Hà Nội, cũng như hình ảnh Chủ tịch Hồ Chí Minh, Đại tướng Võ Nguyên Giáp luôn hiện diện trong trái tim của nhiều thế hệ người dân Congo và các nước châu Phi. (Ảnh: Quang Hòa)
Ông Firmin Edouard Matoko cho rằng UNESCO cần đặc biệt quan tâm hỗ trợ các quốc gia thành viên nhằm bảo vệ các lợi ích của mình trong việc thực hiện Mục tiêu vì sự phát triển bền vững 2030 và trong các lĩnh vực thuộc thẩm quyền của Tổ chức. Để triển khai hiệu quả, thực chất và đạt được các mục tiêu này, UNESCO cần tinh chỉnh và đổi mới phương thức hoạt động để nâng cao hiệu quả giải pháp và hành động thể chế, thích ứng với các vấn đề hiện nay. Ban thư ký UNESCO cần thể hiện vai trò cầu nối, đẩy mạnh tăng cường hợp tác với các quốc gia thành viên, với khối tư nhân cũng như các tổ chức xã hội nhân dân.
Đánh giá cao chính sách đối ngoại của Việt Nam, sự tham gia tích cực, chủ động của Việt Nam vào các cơ chế đa phương, ông cho rằng Việt Nam là quốc gia giàu truyền thống lịch sử, văn hóa độc đáo. Tại UNESCO, Việt Nam đã biết tận dụng, khai thác các thế mạnh, phát huy giá trị của 72 danh hiệu đã được UNESCO ghi danh tại Việt Nam trong đó có 8 di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới, 15 di sản văn hóa phi vật thể, 4 công viên địa chất toàn cầu, 11 khu dự trữ sinh quyển thế giới, 5 thành phố học tập toàn cầu, 3 thành phố sáng tạo UNESCO…
Theo ông, Chính phủ Việt Nam đã và đang khẳng định vai trò tiên phong trong khu vực, từng bước hiện thực hóa mục tiêu phát triển kinh tế xanh gắn với bảo vệ môi trường. Ông đặc biệt ấn tượng khi được tham quan thành phố Ninh Bình, nơi tổ chức thành công Cuộc họp tham vấn chính sách giữa các Trưởng đại diện Văn phòng UNESCO thuộc khu vực châu Á-Thái Bình Dương vào tháng 10/2024 cũng như được tham quan Di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới Quần thể danh thắng Tràng An – nơi mà cộng đồng người dân tại nơi này được hưởng lợi trực tiếp từ việc ghi danh là Di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới vào năm 2014.
Thứ trưởng Thường trực Bộ Ngoại giao, Chủ tịch Ủy ban quốc gia UNESCO Việt Nam Nguyễn Minh Vũ và ông Firmin Edouard Matoko chụp ảnh chung tại trụ sở Bộ Ngoại giao. (Ảnh: Quang Hòa)
Ông đánh giá Việt Nam là một trong những quốc gia tích cực, chủ động và có đóng góp nổi bật nhất tại UNESCO, không chỉ trên các cơ chế điều hành then chốt như Hội đồng Chấp hành, Ủy ban Di sản thế giới, Ủy ban liên Chính phủ Bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể… mà còn trong việc triển khai thực chất các chương trình của UNESCO ở cấp quốc gia và địa phương. Nếu trúng cử, ông mong muốn cùng Việt Nam xây dựng Bản ghi nhớ hợp tác Việt Nam-UNESCO giai đoạn 2026-2030, tiếp tục thúc đẩy, nâng tầm quan hệ hợp tác giữa UNESCO với Việt Nam trên tất cả lĩnh vực về giáo dục, khoa học, di sản, đổi mới sáng tạo và thích ứng với biến đổi khí hậu, đóng góp vào thành công chung của kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam.
Cuộc bầu cử Tổng giám đốc UNESCO nhiệm kỳ 2025-2029 dự kiến diễn ra tại Kỳ họp lần thứ 222 của Hội đồng Chấp hành UNESCO vào tháng 10/2025 tại Pháp. Kết quả bầu cử sẽ được trình lên Đại hội đồng UNESCO để chính thức phê chuẩn tại Kỳ họp lần thứ 43, dự kiến tổ chức vào tháng 11/2025 tại Uzbekistan.
Việt Nam hiện là một trong 58 quốc gia thành viên của Hội đồng Chấp hành UNESCO và có quyền tham gia bỏ phiếu lựa chọn Tổng giám đốc mới của Tổ chức.
Quang Hòa