Viện Pasteur TP.HCM phối hợp với ngành y tế Đồng Tháp tổ chức Hội nghị triển khai nghiên cứu lâm sàng vắc-xin V181 (Mobilize-1) tại tỉnh này.
Theo số liệu của Bộ Y tế, từ đầu năm đến hết tháng 10/2025, cả nước ghi nhận 135.515 ca mắc sốt xuất huyết và 26 trường hợp tử vong, tăng 28,1% về số mắc và tăng 5 ca tử vong so với cùng kỳ năm 2024.
Khu vực phía Nam là nơi chịu ảnh hưởng nặng nề, chiếm hơn 76% tổng số ca, riêng TP.HCM ghi nhận hơn 48.000 ca mắc với 16 ca tử vong.
Ảnh minh họa.
PGS-TS.BS.CKII Nguyễn Vũ Trung, Viện trưởng Viện Pasteur TP.HCM nhận định, chu kỳ và thời điểm bùng phát dịch hiện nay đã thay đổi, nguy cơ dịch bệnh ngày càng phức tạp. Đặc biệt, năm nay thời tiết thất thường, thường xuyên xảy ra bão lũ, tạo điều kiện thuận lợi cho muỗi truyền bệnh phát triển.
Theo WHO, khoảng 50% dân số toàn cầu đang sống trong vùng có nguy cơ nhiễm virus Dengue. Năm 2019, WHO xếp bệnh sốt xuất huyết Dengue vào danh sách 10 vấn đề sức khỏe toàn cầu.
Việt Nam, đặc biệt là khu vực phía Nam, là vùng lưu hành cao, chiếm hơn 60% số ca mắc hàng năm. Dịch bệnh có tính lưu hành cao, diễn biến phức tạp theo mùa, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe cộng đồng và hệ thống y tế.
Việc nghiên cứu phát triển vắc-xin phòng sốt xuất huyết được Viện trưởng Nguyễn Vũ Trung đánh giá là một bước tiến quan trọng, mang ý nghĩa khoa học, y tế và xã hội sâu sắc.
Nghiên cứu giai đoạn 3 được triển khai tại 6 nước Đông Nam Á gồm Việt Nam, Malaysia, Philippines, Singapore, Indonesia và Thái Lan, với 12.000 trẻ em từ 2 đến dưới 16 tuổi và thanh thiếu niên 16-17 tuổi tham gia, trong đó Việt Nam có 4.000 người. Đây là giai đoạn quyết định nhằm đánh giá hiệu quả bảo vệ và độ an toàn của vắc-xin, tiến tới đưa vào ứng dụng thực tiễn để bảo vệ sức khỏe cộng đồng.
Trước đó, nói về dịch sốt xuất huyết, PGS-TS.Phạm Quang Thái, Phó trưởng khoa Kiểm soát bệnh truyền nhiễm (Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương) cho biết, tại Việt Nam hiện lưu hành đồng thời cả bốn chủng virus Dengue (DENV-1 đến DENV-4), trong đó DENV-1 và DENV-2 chiếm ưu thế.
Việc lưu hành cùng lúc nhiều type virus làm gia tăng nguy cơ tái nhiễm và mắc bệnh nặng, nhất là ở những người đã từng bị sốt xuất huyết. Do đó, một loại vắc-xin có khả năng bảo vệ trước cả bốn chủng virus là mục tiêu quan trọng trong công tác kiểm soát dịch bệnh.
Hiện Bộ Y tế đã phê duyệt sử dụng vắc-xin TAK-003 cho người từ 4 tuổi trở lên, không yêu cầu xét nghiệm huyết thanh trước tiêm. Đây là một bước tiến quan trọng, giúp đơn giản hóa quy trình sàng lọc và mở rộng khả năng tiếp cận tiêm chủng.
Trong bối cảnh dịch bệnh phức tạp, theo PGS-TS.Phạm Quang Thái, vắc-xin là giải pháp chủ động, lâu dài và bền vững, bổ trợ cho các biện pháp truyền thống như diệt muỗi, lăng quăng và nâng cao nhận thức cộng đồng.
Trong thời gian tới, để phát huy tối đa hiệu quả của vắc-xin, theo một số chuyên gia, Việt Nam cần xây dựng chiến lược tiêm chủng hợp lý theo vùng dịch tễ, ưu tiên các nhóm tuổi có nguy cơ cao, đồng thời tích hợp giám sát chặt chẽ sau tiêm để đánh giá liên tục hiệu quả và độ an toàn trong điều kiện thực tế.
Sự phối hợp liên ngành, chia sẻ dữ liệu giữa các quốc gia và cập nhật khoa học thường xuyên sẽ là chìa khóa để giảm thiểu gánh nặng bệnh sốt xuất huyết một cách bền vững trong tương lai.
D.Ngân