Vietnam - Asia Smart City Summit 2025: Bước ngoặt cho đô thị thông minh

3 giờ trướcBài gốc

Năm bản lề cho đô thị Việt Nam

Năm 2025 được giới chuyên gia nhận định là “năm bản lề” mang tính quyết định đối với lộ trình phát triển đô thị thông minh tại Việt Nam. Sau gần một thập kỷ triển khai Đề án 950 (2018-2025), bên cạnh những thành tựu bước đầu, thực tiễn cũng bộc lộ những hạn chế về sự thiếu đồng bộ dữ liệu, đầu tư dàn trải và hiệu quả chưa tương xứng với nguồn lực. Các đô thị Việt Nam đã đi qua giai đoạn “phong trào” và đang bước vào giai đoạn “thực chất”: Công nghệ không để trình diễn, mà để giải quyết trực diện các “nỗi đau” của đô thị như: Ùn tắc, ngập lụt, thủ tục hành chính và tiết kiệm năng lượng. Trí tuệ nhân tạo đã bắt đầu đi vào từng ngõ ngách cuộc sống, từ dịch vụ công đến an ninh trật tự.

TS. Trần Ngọc Linh, Cục Phát triển Đô thị (Bộ Xây dựng) (Ảnh: Vinasa)

Ông Hoàng Hữu Hạnh, Phó Cục trưởng Cục Chuyển đổi số Quốc gia (Bộ KH&CN) khẳng định: “Đô thị thông minh thành công không bắt đầu từ công nghệ, mà bắt đầu từ thể chế, dữ liệu và con người. Nghị quyết 57 đã mở đường, và bây giờ Nghị định 269/2025/NĐ-CP chính là khung pháp lý để chúng ta phá bỏ tình trạng 'cát cứ số'. Đã đến lúc các địa phương phải rà soát lại toàn bộ đề án Smart City, chuyển từ việc đầu tư theo phong trào sang tập trung giải quyết các bài toán bức xúc nhất của đô thị theo quy chuẩn dữ liệu quốc gia”.

Đồng quan điểm, TS. Trần Ngọc Linh, Cục Phát triển Đô thị (Bộ Xây dựng) đưa ra cảnh báo về việc tách rời công nghệ khỏi quy hoạch gốc: “Đô thị thông minh không phải là một “đề án công nghệ” độc lập đi bên cạnh quy hoạch đô thị. Nó chính là phương thức phát triển đô thị hiện đại. Năm 2025, 37 địa phương đã có đề án, nhưng số lượng không quan trọng bằng chất lượng. Chúng ta cần tránh chạy theo các mô hình thiếu bền vững, mà phải dùng công nghệ để giải quyết trực diện những điểm nghẽn lớn nhất của đô thị

Hạ tầng công nghệ tiến tới đô thị nhận thức

Phát biểu tại sự kiện, ông Nguyễn Văn Khoa, Chủ tịch VINASA, Trưởng Ban tổ chức nhấn mạnh, xu hướng tất yếu đang định hình tương lai các đô thị: Sự chuyển dịch từ "Connected Cities" (Đô thị Kết nối) sang "Cognitive Cities" (Đô thị có Nhận thức).

Ông Nguyễn Văn Khoa, Chủ tịch VINASA (Ảnh: Vinasa)

“Các thành phố tiên phong trong khu vực đã không còn dừng lại ở việc kết nối vạn vật (IoT) thụ động. Họ đang sử dụng trí tuệ nhân tạo như một “hệ điều hành” thực thụ – có khả năng tự học, tự thích ứng và tự ra quyết định. Mô hình đô thị có nhận thức sử dụng dữ liệu và trí tuệ nhân tạo để chủ động đáp ứng nhu cầu cư dân, thay vì chỉ phản ứng, với mục tiêu 90% dữ liệu được sử dụng hiệu quả. Smart City Việt Nam cần hướng tới của sự trưởng thành thực chất: Thông minh hơn, Xanh hơn và nhân văn hơn”, ông Khoa nêu rõ.

Ông Trương Việt Dũng, Phó Chủ tịch UBND Thành phố Hà Nội khẳng định cam kết mạnh mẽ của Thủ đô: “Hà Nội kiên định đặt con người ở vị trí trung tâm, coi mức độ hài lòng, cảm nhận hạnh phúc và chất lượng đời sống của người dân là những thước đo quan trọng nhất. Trên cơ sở các cơ chế đặc thù, Hà Nội sẽ quyết liệt thu thập và triển khai các giải pháp giải quyết các điểm nghẽn của thành phố, đồng thời xác định sứ mệnh tiên phong trong việc nghiên cứu, thử nghiệm các mô hình Sandbox, qua thực tiễn triển khai để đóng góp cơ sở tham khảo cho quá trình nhân rộng tại các địa phương khác”.

Hà Nội đã đột phá với “Nhân sự trí tuệ nhân tạo” giải quyết điểm nghẽn thủ tục hành chính. Mô hình Tổng đài AI và Trợ lý ảo sử dụng Gen AI hỗ trợ thủ tục hành chính hoạt động 24/7, giúp giảm tải tới 30-40% khối lượng công việc giải đáp lặp lại cho cán bộ. Hà Nội đã chứng minh trí tuệ nhân tạo có thể trở thành cầu nối nhân văn, minh bạch, xóa bỏ rào cản “giờ hành chính” giữa chính quyền và người dân.của Hà Nội được đánh giá là điểm sáng nhất về ứng dụng trí tuệ nhân tạo phục vụ dân sinh.

Tuy nhiên, cũng như các siêu đô thị khác Hà Nội xác định còn 5 điểm nghẽn lớn cần trọng tâm giải quyết trong năm 2026 bao gồm: ùn tắc giao thông, ngập úng, vệ sinh môi trường, an toàn thực phẩm và trật tự đô thị. Hà Nội đã kêu gọi đóng góp các giải pháp sáng tao khoa học công nghệ để giải quyết những điểm nghẽn này. Ngay trong tuần tới, Hà Nội cũng sẽ công bố 200 nhiệm vụ thực hiện cụ thể.

Ông Trương Việt Dũng, Phó Chủ tịch UBND Thành phố Hà Nội (Ảnh: Vinasa)

Kết nối mạng lưới 100 đô thị đáng sống ASEAN

Điểm nhấn nâng tầm vị thế của Hội nghị năm nay là sự tham gia sâu rộng của các tổ chức quốc tế, đặc biệt là Sáng kiến kết nối khu vực.

Tại phiên toàn thể, Bà Hong Sin Kwek – Chủ tịch ACXOA (Hiệp hội Lãnh đạo Công nghệ ASEAN) đã chính thức công bố Sáng kiến “ONE ASEAN - 100 Digital Livable Cities” (Mạng lưới 100 Đô thị Đáng sống Số ASEAN). Bà chia sẻ tầm nhìn chiến lược: “Tương lai của ASEAN không nằm ở các quốc gia riêng lẻ, mà nằm ở sự kết nối của mạng lưới các siêu đô thị. ACXOA đặt mục tiêu trong 5 năm tới sẽ kết nối 100 thành phố tiêu biểu, nơi công nghệ được sử dụng để tạo ra sự thịnh vượng bao trùm (Inclusive Prosperity). Các đô thị Việt Nam như Hà Nội, Đà Nẵng, TP.HCM, với tốc độ chuyển đổi số ấn tượng, sẽ là những mắt xích (Hub) quan trọng nhất của mạng lưới này để thu hút nguồn vốn xanh và chia sẻ dữ liệu cấp khu vực.”

Sáng kiến này mở ra cơ hội to lớn để các giải pháp Smart City "Make in Vietnam" không chỉ phục vụ trong nước mà còn xuất khẩu sang thị trường ASEAN đầy tiềm năng.

Sự kiện quy tụ hơn 1.500 lượt đại biểu là Lãnh đạo cấp cao từ các Bộ ngành Trung ương, Lãnh đạo của 14 tỉnh, thành phố trên cả nước, cùng các đoàn đại biểu quốc tế đến từ 11 nền kinh tế (bao gồm Mỹ, Hàn Quốc, Đài Loan, Singapore...). Hội nghị đánh dấu bước chuyển mình lịch sử của Smart City Việt Nam: Chấm dứt giai đoạn thí điểm rời rạc để bước vào giai đoạn “Thực thi, Chuẩn hóa và Hiệu quả” dưới tác động của Nghị định 269/2025/NĐ-CP và làn sóng công nghệ trí tuệ nhân tạo.

Vân Anh/VOV.VN

Nguồn VOV : https://vov.vn/cong-nghe/tin-cong-nghe/vietnam-asia-smart-city-summit-2025-buoc-ngoat-cho-do-thi-thong-minh-post1256081.vov