VINANST-16: Định hình tương lai năng lượng nguyên tử Việt Nam

6 giờ trướcBài gốc

Hội nghị VINANST với sự tham gia tích cực của các nhà khoa học quốc tế và sự đồng hành của các tổ chức lớn như IAEA, Việt Nam có cơ hội tiếp cận nhanh hơn các công nghệ tiên tiến, đồng thời nâng cao năng lực nghiên cứu và quản lý.

Sáng 8/10, tại Đà Nẵng, Hội nghị VINANST-16 chính thức khai mạc, quy tụ đông đảo nhà khoa học, quản lý, nghiên cứu sinh và sinh viên trong lĩnh vực năng lượng nguyên tử (NLNT). Sự kiện có ý nghĩa đặc biệt trong bối cảnh Việt Nam đẩy mạnh chuyển đổi năng lượng, hướng tới tăng trưởng xanh, phát triển bền vững và đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia.

Phát triển năng lực nội sinh, làm chủ công nghệ hạt nhân

Phát biểu khai mạc, Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Lê Xuân Định nhấn mạnh VINANST-16 là hoạt động thiết thực triển khai Kết luận của Tổng Bí thư Tô Lâm tại buổi làm việc với Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam (VINATOM) ngày 4/9/2025. Theo Thông báo số 321-TB/VPTW của Văn phòng Trung ương Đảng, ngành NLNT phải phát triển bền vững, thận trọng, tuyệt đối không đánh đổi an toàn lấy tiến độ hay quy mô.

Định hướng phát triển được đặt ra là xây dựng văn hóa an toàn làm nền tảng, phát triển năng lực nội sinh và làm chủ công nghệ hạt nhân, đồng thời tăng cường đầu tư nghiên cứu khoa học, hạ tầng và đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao. Đây cũng là bước chuẩn bị quan trọng để Việt Nam từng bước xây dựng điều kiện khoa học và công nghệ phục vụ phát triển chương trình điện hạt nhân trong tương lai.

Thứ trưởng Lê Xuân Định khẳng định, hội nghị lần này là dịp quan trọng thúc đẩy hợp tác quốc tế, mở rộng chia sẻ tri thức và sáng kiến giữa các cơ quan nghiên cứu, trường đại học, tổ chức quốc tế và doanh nghiệp. Sự hiện diện của các tổ chức như Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA), Văn phòng RCA cùng nhiều đối tác nước ngoài thể hiện tinh thần hợp tác sâu rộng, góp phần nâng cao năng lực KH&CN hạt nhân của Việt Nam trong giai đoạn mới.

Trong hơn 40 năm qua, NLNT đã từng bước khẳng định vai trò quan trọng: từ nghiên cứu cơ bản đến ứng dụng trong y tế, nông nghiệp, công nghiệp, an toàn bức xạ, quan trắc môi trường và đào tạo nguồn nhân lực. Những thành tựu này đã đóng góp thiết thực cho phát triển kinh tế - xã hội, bảo vệ sức khỏe cộng đồng và đảm bảo an ninh năng lượng của đất nước.

Đặc biệt, ngày 5/02/2025, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 245/QĐ-TTg phê duyệt Quy hoạch phát triển, ứng dụng NLNT đến năm 2030, tầm nhìn 2045. Đây là kim chỉ nam định hướng nghiên cứu, phát triển hạ tầng kỹ thuật, đào tạo nhân lực và hợp tác quốc tế, hướng tới việc ứng dụng rộng rãi công nghệ hạt nhân trong nhiều lĩnh vực.

Cùng với đó, Luật NLNT (sửa đổi) có hiệu lực từ 1/1/2026 đã bổ sung nhiều điểm mới mang tính đột phá: nâng cao vai trò của chính quyền địa phương trong quản lý an toàn bức xạ, mở rộng cơ chế khuyến khích đầu tư, hỗ trợ nghiên cứu và đổi mới sáng tạo. Hệ thống pháp lý về ứng phó sự cố bức xạ hạt nhân cũng được hoàn thiện, phù hợp với chuẩn mực quốc tế, tạo nền tảng pháp lý vững chắc cho sự phát triển lâu dài của ngành.

Thúc đẩy ứng dụng NLNT phục vụ phát triển bền vững

Phát biểu tại hội nghị, ông Phạm Đức Ấn, Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng, cho biết hiện thành phố có hơn 500 cơ sở bức xạ, tập trung nhiều trong lĩnh vực y tế với các kỹ thuật tiên tiến về y học hạt nhân, ung bướu, xạ trị. Ngoài ra, NLNT còn được ứng dụng trong soi chiếu an ninh, chiếu xạ công nghiệp và bảo quản thực phẩm, góp phần quan trọng vào phát triển kinh tế - xã hội địa phương.

Đà Nẵng cũng chú trọng công tác quản lý an toàn bức xạ, thành lập Ban chỉ huy ứng phó sự cố hạt nhân và tổ chức diễn tập hàng năm. Những nỗ lực này không chỉ giúp nâng cao khả năng phối hợp liên ngành mà còn gia tăng nhận thức cộng đồng về an toàn hạt nhân.

Thành phố mong muốn tiếp tục nhận được sự hỗ trợ, hợp tác của các bộ, ngành, tổ chức quốc tế và chuyên gia nhằm phát triển năng lực nội sinh, ứng dụng hiệu quả công nghệ hạt nhân trong bảo vệ môi trường, chăm sóc sức khỏe và phát triển kinh tế.

VINANST-16 là nơi các nhà khoa học gặp gỡ, trao đổi và thảo luận những kết quả nghiên cứu mới nhất, đồng thời đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả ứng dụng NLNT trong đời sống. Hội nghị có hơn 200 báo cáo khoa học bao trùm nhiều lĩnh vực: nghiên cứu cơ bản, phát triển công nghệ, ứng dụng thực tiễn và quản lý an toàn. Đây là cơ sở khoa học quan trọng giúp các cơ quan quản lý hoạch định chính sách phát triển ngành trong tương lai.

Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng Phạm Đức Ấn bày tỏ tin tưởng rằng, với sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ, ngành, địa phương và doanh nghiệp, cùng với sự đồng hành của cộng đồng khoa học, ngành NLNT Việt Nam sẽ tiếp tục phát triển theo hướng hiện đại, an toàn và bền vững.

Định hình tương lai năng lượng nguyên tử Việt Nam
Hội nghị VINANST-16 không chỉ là diễn đàn khoa học mà còn là bước chuẩn bị chiến lược để Việt Nam sẵn sàng bước vào giai đoạn phát triển mới trong lĩnh vực NLNT.

Với sự tham gia tích cực của các nhà khoa học quốc tế và sự đồng hành của các tổ chức lớn như IAEA, Việt Nam có cơ hội tiếp cận nhanh hơn các công nghệ tiên tiến, đồng thời nâng cao năng lực nghiên cứu và quản lý.

Bên cạnh những thành tựu, ngành NLNT Việt Nam cũng đối diện thách thức về nguồn nhân lực, cơ sở hạ tầng và yêu cầu an toàn bức xạ ngày càng khắt khe. Tuy nhiên, với khung chính sách đã được ban hành, đặc biệt là Quy hoạch phát triển NLNT đến 2030 và Luật NLNT (sửa đổi), Việt Nam đã có hành lang pháp lý và chiến lược rõ ràng để phát triển.

VINANST-16 được tổ chức hai năm một lần, là minh chứng cho nỗ lực không ngừng của ngành NLNT trong nghiên cứu, ứng dụng và hội nhập quốc tế. Đây cũng là nơi tạo cơ hội cho các nghiên cứu viên trẻ trau dồi kiến thức, tích lũy kinh nghiệm, đồng thời khẳng định vai trò tiên phong của Việt Nam trong việc phát triển và ứng dụng công nghệ hạt nhân vì mục đích hòa bình, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, bảo vệ sức khỏe cộng đồng và hướng tới mục tiêu tăng trưởng xanh.

Thái Khang

Nguồn VietnamNet : https://vietnamnet.vn/vinanst-16-dinh-hinh-tuong-lai-nang-luong-nguyen-tu-viet-nam-nhu-the-nao-2450553.html