Thị thực H-1B là gì?
Thị thực H-1B (visa H-1B) là chương trình nhập cư hợp pháp cho phép các nhà tuyển dụng Mỹ tạm thời thuê lao động nước ngoài có tay nghề cao trong các "nghề nghiệp chuyên môn" thuộc các ngành chăm sóc sức khỏe, công nghệ và tài chính, cùng các lĩnh vực liên quan đến STEM (Khoa học, Công nghệ, Kỹ thuật và Toán học) khác.
Theo mục đích của chương trình thị thực, "nghề nghiệp chuyên môn" được định nghĩa là công việc yêu cầu ít nhất bằng cử nhân trở lên và "ứng dụng lý thuyết và thực hành của một khối lượng kiến thức chuyên môn cao".
(Ảnh: Reuters)
Chương trình thị thực này được tạo ra trong Đạo luật Di trú năm 1990, ban đầu được thiết kế để giải quyết các nhu cầu quan trọng của lực lượng lao động, giúp các nhà tuyển dụng dễ dàng tuyển dụng lao động có kỹ năng chuyên môn vốn khó tìm ở Mỹ.
Theo Bộ Lao động Mỹ, có các tiêu chuẩn pháp lý để bảo vệ người lao động Mỹ làm công việc tương tự khỏi bị ảnh hưởng tiêu cực bởi việc tuyển dụng lao động nước ngoài.
Nhưng trong những năm gần đây, một số nhà lập pháp đảng Dân chủ và đảng Cộng hòa đã thúc đẩy cải cách và tăng cường giám sát chương trình, cho rằng nó đã thay thế người lao động Mỹ và kìm hãm mức lương.
Taylor Rogers, phát ngôn viên Nhà Trắng, nói với NBC News rằng ông Trump "đã hứa sẽ đặt người lao động Mỹ lên hàng đầu, và hành động hợp lý này đã thực hiện đúng như vậy bằng cách ngăn cản các công ty làm phiền hệ thống và giảm lương" của người lao động.
Điều gì đã thay đổi và ai bị ảnh hưởng?
Hôm 19/9, ông Trump ký tuyên bố yêu cầu đơn xin thị thực H-1B mới nộp sau ngày 21/9 phải nộp 100.000 USD, tăng mạnh so với mức phí hiện tại, thường là 2.000 USD-5.000 USD.
Ban đầu chính sách mới không làm rõ liệu khoản phí chỉ áp dụng cho đơn xin mới hay cho những người hiện đang có thị thực H-1B hoặc đang xin gia hạn. Điều này đã dẫn đến một loạt nhầm lẫn khi người lao động và các công ty cố gắng tìm hiểu xem ai sẽ bị ảnh hưởng.
Theo hướng dẫn do Bộ Ngoại giao và Sở Di trú và Nhập tịch Mỹ ban hành trong tuần này, khoản phí 100.000 USD cho thị thực H-1B là khoản phí một lần và chỉ áp dụng cho các đơn xin mới.
Điều này không ảnh hưởng đến những người đã có thị thực H-1B hợp lệ được cấp trước ngày 21/9 và không thay đổi yêu cầu về lệ phí đối với những người xin gia hạn thị thực H-1B.
Theo hướng dẫn, những người hiện đang sở hữu thị thực H-1B vẫn có thể ra vào Mỹ.
Điều gì sẽ xảy ra tiếp theo đối với người sở hữu và người nộp đơn xin thị thực?
Bất kỳ ai xin thị thực H-1B thường được một nhà tuyển dụng Mỹ bảo lãnh.
Theo cơ quan hải quan CBP, Bộ Ngoại giao Mỹ và cơ quan di trú USCIS đã "được hướng dẫn bắt đầu thực hiện các yêu cầu tài chính mới" đối với các nhà tuyển dụng nộp đơn xin thị thực H-1B mới cho các cá nhân cư trú bên ngoài Mỹ.
Các công ty công nghệ lớn đã dựa vào sự chấp thuận từ chương trình thị thực để tuyển dụng nhân viên từ nước ngoài.
Dữ liệu của USCIS cho thấy Amazon là đơn vị hưởng lợi nhiều nhất từ chương trình này, với hơn 10.000 đơn được chấp thuận kể từ ngày 1/10, tiếp theo là Tata Consultancy Services, với 5.500 đơn, và Microsoft và Meta, mỗi nơi hơn 5.000 đơn. Apple và Google cũng đạt hơn 4.000 đơn được chấp thuận. Các công ty khác có hơn 2.000 đơn được chấp thuận bao gồm JPMorganChase và Wal-Mart.
Theo luật, chỉ có 65.000 thị thực H-1B mới được cấp mỗi năm, cộng với 20.000 đơn được chấp thuận dành riêng cho lao động nước ngoài có bằng cấp cao từ các trường cao đẳng và đại học Mỹ.
Do số lượng đơn xin thị thực H-1B vượt quá mức trần hàng năm là 85.000 đơn, nên một hệ thống xổ số được sử dụng để chọn ra những người được mời nộp đơn. Theo FWD.us, nhóm vận động cải cách nhập cư, có một số trường hợp miễn trừ được Quốc hội phê duyệt cho một số nhân viên của các tổ chức nghiên cứu phi lợi nhuận và chính phủ.
Trong vòng xổ số H-1B gần đây nhất, kết thúc đăng ký vào tháng 3, khoảng 339.000 người đã nộp đơn, vượt quá giới hạn hàng năm. Trong số đó, 120.141 đơn đã được chọn, theo dữ liệu của USCIS. Mức phí mới sẽ không ảnh hưởng đến những người nộp đơn này.
Tuy nhiên, những người nộp đơn tương lai cư trú ngoài Mỹ và muốn đăng ký tham gia vòng xổ số tiếp theo, dự kiến diễn ra vào đầu năm sau, có thể phải chịu mức phí mới.
Theo Nhà Trắng, người sử dụng lao động phải có tài liệu chứng minh khoản thanh toán 100.000 USD trước khi nộp đơn xin thị thực H-1B thay mặt cho người lao động.
Ai sẽ bị ảnh hưởng nhiều nhất?
Dựa trên các xu hướng trước đây, những người từ Trung Quốc và Ấn Độ muốn tìm kiếm việc làm liên quan đến máy tính tại Mỹ có thể là những người đầu tiên bắt đầu cảm nhận được tác động lan tỏa của những thay đổi về thị thực H-1B.
Theo Pew Research, trong hơn một thập kỷ, khoảng 60% lao động được cấp thị thực H-1B hàng năm đều làm các công việc liên quan đến máy tính. Phần lớn các trường hợp được cấp thị thực H-1B kể từ năm 2010 thuộc về người lao động Ấn Độ, tiếp theo là người lao động đến từ Trung Quốc, chiếm khoảng 10% số thị thực được cấp trong cùng thời kỳ.
Phương Anh (Nguồn: Reuters )